Οι ταινίες της εβδομάδας –  Οι γενναίοι τα παίρνουν όλα!

Βαθμολογία

5: εξαιρετική

4: πολύ καλή

3: καλή

2: ενδιαφέρουσα

1: μέτρια

0: απαράδεκτη

——————————————-

 «Αντίο κύριε Χαφμαν» («Adieu Monsieur Haffmann», Γαλλία, 2021)

Κατοχικό δράμα με τα όλα του, αλλά συγχρόνως «λοξά» ερωτικό, ψυχαναλυτικό και ολίγον τι διαστροφικό, αυτό το φιλμ τοποθετείται σε μια συνοικία του υπό γερμανικής κατοχής Παρισιού, εκεί όπου λειτουργεί το κατάστημά του ο έμπειρος κοσμηματοπώλης και άξιος τεχνίτης ο ίδιος, Ζοζέφ Χαφμαν (Ντανιέλ Οτέιγ). Σύντομα, ο Εβραίος Χαφμαν, άνθρωπος, ευγενής, έξυπνος και προνοητικός, θα αντιληφθεί τι μέλλει γενέσθαι με τους ανθρώπους της φυλής του και με συνοπτικές διαδικασίες,  θα στείλει την οικογένειά του στην «εκτός κινδύνου ζώνη» με την προοπτική να την ακολουθήσει. Για να μπορέσει όμως να το κάνει θα πρέπει να μεταβιβάσει σε έναν υπάλληλό του την επιχείρηση και αυτή θα είναι η ρίζα του προβλήματος, που θα φουντώσει όταν ο Χαφμαν θα αναγκαστεί να κρυφτεί στο υπόγειο του μαγαζιού του αναμένοντας την σωστή ώρα φυγής.

Ετσι εισάγεται το δεύτερο πρόσωπο της ιστορίας, ο υπάλληλος Φρανσουά (Ζιλ Λελούς), που κουβαλά το δικό του δύσκολο φορτίο ζωής (ανάπηρος, άτεκνος, φτωχός) και στου οποίου την ψυχή μάχεται η καλοσύνη, η φιλοδοξία και το ένστικτο της επιβίωσης αφού όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Χαφμαν «ο φόβος αλλάζει στρατόπεδα». Ένα τρίτο πρόσωπο είναι η γυναίκα του Φρανσουά, η Μπλανς (Στέισι Μάρτιν), με την οποία ο πρώτος προσπαθεί επί ματαίω να κάνει παιδί, πιο πολύ επειδή πιστεύει ότι «αυτός που δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί, δεν είναι άντρας».

Με αυτά τα δεδομένα, η σχέση ανάμεσα στους τρεις παραπάνω ήρωες, η καρδιά της ταινίας, είναι και η απόλυτη ενέργειά της. Ο σκηνοθέτης Φρεντ Καβαγιέ διαχειρίζεται δεξιοτεχνικά τις καταστάσεις χωρίς να αφήνει τίποτα «ξεκρέμαστο», χωρίς να εμμένει σε τίποτα το περιττό. Η επιτυχία αυτής της ταινίας είναι ότι επεξεργάζεται με ευθύβολο τρόπο και με χώρο ένα δωμάτιο (την φυλακή του Χαφμαν στο ίδιο του το σπίτι), μεγάλα θέματα της ψυχής, φέρνοντας σε αντιπαράθεση τον φόβο και την γενναιότητα.

Η ταινία θα μπορούσε να είχε αποκτήσει την εικόνα ενός πικάντικου «διαβολικού τρίο», όμως τελικά, η τριπλέτα των ηρώων της της δίνουν την εικόνα μιας εξαιρετικά συμπαγούς, ουσιαστικής  μελέτης ανθρώπινης συμπεριφοράς, από αυτές που σπανίως βρίσκουμε πλέον στο σινεμά (κάτι ούτως ή άλλως δύσκολο αφού στις μέρες μας οι «ταινίες δωματίου», όπως αυτή, αποτελούν σπάνιο είδος).

Και ένας παραπάνω λόγος που η ταινία λειτουργεί τόσο καλά, είναι η χημεία ανάμεσα στους τρεις πρωταγωνιστές από τους οποίους ξεχωρίζει ο Λελούς, ίσως επειδή πηγαίνει κόντρα στην συνήθη εικόνα του παίζοντας θαυμάσια έναν άνθρωπο εξουθενωμένο από την διαρκή μάχη με τον ίδιο του τον εαυτό.

Βαθμολογία: 3 ½

ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL ΜΑΡΟΥΣΙ  – TOWN CINEMAS ΓΛΥΦΑΔΑ  – IDEAL – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ  – ΑΕΛΛΩ – ΝΑΝΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΕΛΙΖΕ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΑΝΟΙΞΗ ΧΑΪΔΑΡΙ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟN κ.α.

————————————————————–

«Η Βασίλισσα της κυψέλης» («Hive», Κόσοβο/ Ελβετία/ Αλβανία/  Μακεδονία 2021)

Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Μπλέρτα Μπασόλι και η πρόταση του Κόσοβου για το Οσκαρ διεθνούς ταινίας φέτος, αυτή η ταινία συνδυάζει εντέχνως το βαρύ παρελθόν και την τραγωδία του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου πολέμου, με το εξίσου βαρύ παρόν και την ανάγκη που επιβάλλει η ίδια η ζωή «σε αυτούς που έμειναν» να προχωρήσουν. Βεβαίως, η αλλαγή για κανέναν δεν είναι εύκολη, ακόμα και όταν (ή ακριβώς  επειδή) συναρτάται με την εξέλιξη.

Όμως, όπως βλέπουμε στην περίπτωση  της μελισσοκόμου Φαρίγε (εξαιρετική παρουσία της αλβανίδας, γεννημένης στο Κόσβο, Ιλκα Γκάσι) η αλλαγή είναι προτιμότερη από την ακινησία, την στασιμότητα, την αναπόληση των παλιών καλών εποχών, την μούχλα μέσα στον θρήνο της απώλειας. Κάτοικος ενός μικρού χωριού, όπου το κουτσομπολιό και οι μικρότητες (χαρακτηριστικά των μικρών κοινωνιών) είναι ο χειρότερος εχθρός της εξέλιξης, η Φαρίγε, μητέρα δύο παιδιών και ίσως χήρα διότι ο σύζυγός της αγνοείται, θέλει να κοιτάξει τον ήλιο και όχι να παραμείνει στην σκιά, όπως το περιβάλλον της επιβάλλει.

Θέλει να μάθει να οδηγεί αυτοκίνητο (κάτι απαγορευτικό για τις γυναίκες του χωριού), θέλει να ρισκάρει με έναν συνεταιρισμό για το εμπόριο του εκλεκτού της αϊβάρ (μια πικάντικη σάλτσα από πιπεριές), θέλει με άλλα λόγια να ανοίξει τα φτερά της. Άλλος ένας γενναίος χαρακτήρας που όσο πιο σφιχτά κλειστό κρατά το στόμα της, τόσο πιο ανοιχτό σε ιδέες και όρεξη για δουλειά είναι το μυαλό του. Να μια πραγματική ηρωίδα των καιρών μας που δεν μιλά μόνο για τα δικαιώματά της αλλά πράττει. Γιατί στην πράξη φαίνεται ο πραγματικός αγωνιστής και αυτό λέει η ταινία, με ευθύ, λιτό, ουσιαστικό τρόπο.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΑΤΛΑΝΤΙΣ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΔΑΝΑΟΣ – ΕΛΛΗ – ΣΟΦΙΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

————————————————————–

«Η χαμένη πόλη» («The lost city», ΗΠΑ, 2022)

Για όσους αναζητούν κάτι πιο ανάλαφρο και χαλαρωτικό, αυτή είναι μάλλον η ταινία που θα τους το προσφέρει. Σκηνοθετημένη από το ντουέτο Ααρον και Ανταμ Νεε ,η «Χαμένη πόλη» ακολουθεί τα βήματα της επιτυχίας των ‘80ς «Κυνηγώντας το πράσινο διαμάντι» με την Σάντρα Μπούλοκ σε ρόλο συγγραφέα μιας σειράς εξωτικών επιτυχιών που μαζί με το μοντέλο των εξωφύλλων της (ο Τσάνινγκ Τέιτουμ τέλειος ως συνήθως σε ρόλους ,macho μπούφων) θα μπλέξει στην αναζήτηση ενός χαμένου κόσμου σε κάποιο νησί του Ατλαντικού. Ο πάλαι ποτέ Χάρι Πότερ Ντάνιελ Ράντκλιφ υπήρξε μια έξυπνη επιλογή για τον ρόλο του μεγιστάνα του πλούτου που κινεί τα νήματα της όλης επιχείρησης σαν «κακός» ταινίας Τζέιμς Μποντ αλλά την παράσταση «κλέβει» σε ένα σύντομο πέρασμα ο Μπραντ Πιτ που υποδύεται έναν σούπερ σε όλα του καταδρομέα – σωτήρα, ίσως όμως μια ιδέα πιο σίγουρο για τον εαυτό του απ’ όσο θα’ πρεπε. Σε κάθε περίπτωση μια χορταστική περιπέτεια στην οποία «αφήνεσαι» χωρίς δεύτερες σκέψεις αν θες ν’ αδειάσει λίγο το μυαλό σου…

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ODEON ΟΠΕΡΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – CINE ΧΟΛΑΡΓΟΣ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΕΛΛΩ – ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ΣΙΝΕΑΚ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ODEON ΙΛΙΟΝ – WEST CITY – ΝΑΝΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS  – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – CINEMAONE – ΒΑΚΟΥΡΑ κ.α.

————————————————————–

Κινούμενα σχέδια

Προβάλλονται επίσης τα υπέροχα κινούμενα σχέδια της Dreamworks «Τα κακά παιδιά» («The bad guys», ΗΠΑ, 2022) σε σκηνοθεσία του Πιέρ Περιφέλ, που με πλήθος αναφορών σε γνωστές ταινίες (από το «Pulp fiction» ως τις «Επικίνδυνες αποστολές») περιγράφουν τις περιπέτειες μιας συμμορίας ζώων που με αρχηγό έναν λύκο (έκτακτος ο Σαμ Ρόκγουελ/ φωνή) αναστατώνουν τους πάντες και τα πάντα. Ηθικό μήνυμα υπάρχει βέβαια, όμως η λογική της ταινίας είναι κόντρα στην πολιτική ορθότητα των καιρών μας, κάτι που από μόνο του είναι στοιχείο θετικό. Υπόψη η παρουσίαση της ταινίας στους δημοσιογράφους έγινε στην πρωτότυπη γλώσσα της ,τα αγγλικά και όχι με ελληνική μεταγλώττιση. Και έτσι συνιστώ να την δείτε.

Βαθμολογία: 3 ½

ΑΘΗΝΑ: ODEON ΙΛΙΟΝ – TOWN CINEMAS – ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE MALL – ΑΕΛΛΩ – ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΖΕΑ – ΦΟΙΒΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ- ΝΑΝΑ –

ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – CINERAMA – ΟΝΕΙΡΟ ΡΕΝΤΗ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΕΥΟΣΜΟΣ – ΒΑΚΟΥΡΑ VILLAGE COSMOS κα.

————————————————————–

Ελληνική παρουσία

«Ανεμος ελευθερίας» (2022)

Στην ουσία, αυτή η ταινία είναι το όμορφα διατυπωμένο και υπέροχα κινηματογραφημένο σχόλιο του σκηνοθέτη Στέλιου Χαραλαμπόπουλου προς την δράση της Φιλικής Εταιρίας πριν από την επανάσταση του 1821 · κάτι σαν φόρος τιμής προς τους «ανώνυμους» αγωνιστές που έδωσαν τις δικές τους μάχες για την απελευθέρωση αλλά επειδή δεν έγιναν ποτέ «σταρ», αναπόφευκτα ξεχάστηκαν. Με άξονα την δράση στην Ελλάδα ενός εκπροσώπου της Φ. Εταιρείας, του Ιωάννη Φίλωνα (Τίμος Παπαδόπουλος), ο Χαραλαμπόπουλος έπλασε μια μυθοπλαστική ιστορία βουτηγμένη σε μια θάλασσα από πραγματικά γεγονότα για τα οποία οι περισσότεροι δεν έχουμε ιδέα. Γι’ αυτό και ο σκηνοθέτης ένιψε με σχολαστική φροντίδα την δραματουργική φαντασία με τα on camera τεκμήρια δια στόματος έγκριτων ιστορικών όπως οι Βασίλης Παναγιωτόπουλος (ιστορικός – Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών), Όλγα Κατσιαρδή Χέρινγκ (καθηγήτρια ειδική στην διασπορά και στον φιλελληνισμό – Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο) και οι καθηγητές Θανάσης Χρήστου και  Βαγγέλης Καραμανωλάκης. Δεν θα έλεγα ότι ο «Ανεμος ελευθερίας» φτάνει την μεγάλη σκηνοθετική στιγμή του Χαραλαμπόπουλου στη «Νύχτα που ο Κωνσταντίνος Καβάφης συνάντησε τον Φερνάντο Πεσόα». Θα ήμουν ψεύτης όμως αν δεν  παραδεχόμουν ότι παρακολουθώντας  τον «Ανεμο ελευθερίας» ένιωσα τις γνώσεις μου για την ελληνική επανάσταση όχι ακριβώς να εμπλουτίζονται αλλά να μπαίνουν (και) σε ένα άλλο πλαίσιο, απλώς επειδή η ταινία με έκανε να σκεφτώ πτυχές του αγώνα στις οποίες ποτέ δεν έδωσα την σημασία που έπρεπε.

Βαθμολογία: 3

ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL ΜΑΡΟΥΣΙ  – VILLAGE PΕΝΤΗ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ  – VILLAGE ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – ODEON ΟΠΕΡΑ  – TOWN CINEMAS ΓΛΥΦΑΔΑ  – WEST CITY CINEMAS  – ΑΕΛΛΩ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ΔΙΑΝΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ  – ΖΕΑ ΠΑΣΑΛΙΜΑΝΙ ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS  – ODEON ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – CINEMAONE – ΒΑΚΟΥΡΑ κ.α.

«Τελευταίο ταξίδι» (2022)

Η δεύτερη ενδιαφέρουσα ελληνική ταινία που εμφανίζεται στις αίθουσες και σχετίζεται με την τεκμηρίωση είναι το «Τελευταίο ταξίδι» (2022) του Άρη Χατζηστεφάνου το οποίο μοιάζει με ένα σύντομο χρονικό της Ιαπωνίας, άξονας του οποίου το κείμενο που έγραψε για την χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ο Νίκος  Καζαντζάκης, το οποίο ακούμε δια στόματος Γιάννη Αγγελάκα (και λίγο σε αφήγηση Ολιας Λαζαρίδου/ Γαλάτεια Καζαντζάκη – Αλεξίου). Σύγχρονες ασπρόμαυρες εικόνες από την ζωή των «ανθρώπων – μυρμήγκια» (σε ότι τουλάχιστον αφορά την εργασία), αρχειακό υλικό από την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, παράξενα γραφικά ή και κινούμενα σχέδια, την ώρα που το πνεύμα του Καζαντζάκη διατυπωμένο σε κείμενο κατά την διάρκεια του ταξιδιού που έκανε στην Ιαπωνία το 1935 νιώθεις να σε στοιχειώνει. Η Ιαπωνία στο κέντρο των μεγάλων συμφερόντων των υπερδυνάμεων, η Ιαπωνία των παραδόσεων που σιγά -σιγά χάνονται, η Ιαπωνία των ανθρώπων που οδηγούνται στην αυτοκτονία μη αντέχοντας την υπερβολική δουλειά, η Ιαπωνία του θρυλικού αυτοκράτορα Χιντεγιοχι (τον οποίο βλέπουμε «μεταλλαγμένο» σαν βίντεο γκέιμ), η Ιαπωνία -παλιά αρχόντισσα που μετατρέπεται σιγά-σιγά σε μεγάλο χωριό, η Ιαπωνία, με άλλα λόγια μέσα από την διεισδυτική μα και ποιητική ματιά ενός ευρωπαίου διανοουμένου, μεταφερμένη σε εικόνες κάτω από μια σκηνοθετική «ανάγνωση» που χαίρει ιδιαιτερότητας.

Βαθμολογία: 2 ½

ΑΘΗΝΑ: ΤΡΙΑΝΟΝ

«Το ίχνος του χρόνου» (2022)

Ακόμα ένα ελληνικό ντοκιμαντέρ για αυτή την εβδομάδα, το «Ιχνος χρόνου» είναι αφιερωμένο ολόψυχα και με ευλάβεια στην δράση του θρυλικού αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη. Η σκηνοθέτιδα Διονυσία Κοπανά, δεν στέκεται απλώς στην «εγκυκλοπαιδική» παρουσίαση αυτής της δράσης αλλά με την δουλειά της εξερευνά σε ένα ευρύτερο πλαίσιο την σχέση ενός αρχαιολόγου όχι μόνο με το περιβάλλον και το «αντικείμενο» της εργασίας του αλλά και με τους ανθρώπους που τον περιστοιχίζουν. Εμπλουτισμένο από αρχειακό υλικό των Γιάννη και Έφης Σακελλαράκη, το «Ιχνος του χρόνου»… ανιχνεύει τελικά τον εσωτερικό κόσμο του ιδίου του επιστήμονα αλλά και ανθρώπου αρχαιολόγου και δεν είναι καθόλου τυχαία η θαυμάσια πορεία του σε διάφορα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ του κόσμου, κυρίως αρχαιολογικού χαρακτήρα όπως της Φλωρεντίας και της Κατάνια στην Ιταλία.

Βαθμολογία: 2

ΑΘΗΝΑ: ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ