Η αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας από τη Standard & Poor’s αποτελεί ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης και μάλιστα σε περίοδο έντονης γεωπολιτικής αστάθειας και διεθνούς αβεβαιότητας.

Ο S&P είναι ο τρίτος οίκος αξιολόγησης, και δεύτερος από τους επιλέξιμους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που τοποθετεί τη χώρα ένα, μόλις, “σκαλοπάτι” πριν από την επενδυτική βαθμίδα. Υπενθυμίζεται πως αντίστοιχη αξιολόγηση είχε κάνει ο DBRS στις 18 Μαρτίου.

Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης εκτιμά ότι η κυβέρνηση, με βάση τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, αναμένεται να κάνει περαιτέρω πρόοδο στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής προσαρμογής, παγιώνοντας την καθοδική τάση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό στο ΑΕΠ.

Ο «εθνικός στόχος»

Γιατί είναι τόσο σημαντική η επενδυτική βαθμίδα; Ας θυμηθούμε τι τόνισε πρόσφατα από το βήμα του OT Forum, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας:

H απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το συντομότερο δυνατό αποτελεί «εθνικό στόχο»: «Έφτασε ο χρόνος να αποκτήσουμε επενδυτική βαθμίδα το επόμενο έτος», είχε πει προσθέτοντας ότι η επενδυτική βαθμίδα είναι ανεξαρτησία:

«Σήμερα ζητάμε διαρκώς εξαιρέσεις από την ΕΚΤ, τις οποίες μας τις δίνει» υπογράμμισε, τονίζοντας ότι μας έβαλε κάτω από την ομπρέλα της παρά το γεγονός ότι δεν έχουμε επενδυτική βαθμίδα και «μας είπε ότι μέχρι το 2024 θα αγοράζει τα ελληνικά ομόλογα κι έτσι θα μπορούν οι τράπεζες να τα χρησιμοποιούν για να παίρνουν δάνεια.

Οταν μπούμε στην επενδυτική βαθμίδα, επενδυτές που σήμερα έχουν περιορισμούς λόγω αυτού του γεγονότος, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία, θα έρθουν στη χώρα μας, θα τονωθούν οι άμεσες ξένες επενδύσεις, θα έρθει μεγάλη ροή επενδύσεων και θα ωφεληθούν τόσο το δημόσιο όσο και επιχειρήσεις.

Στην αναγκαιότητα η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας να γίνει εθνικός στόχος αναφέρθηκε και στην πρόσφατη έκθεσή του, για τους κύριους στόχους  της οικονομικής πολιτικής το 2022 που «πρέπει να είναι η διατήρηση της δυναμικής της ανάπτυξης, ώστε να επεκταθούν οι παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας, και η συνέχιση των προσπαθειών για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που πρέπει να αναδειχθεί σε εθνικό στόχο. Μετά από μια περίοδο αναιμικής ανάπτυξης προ πανδημίας, η ελληνική οικονομία είναι απαραίτητο να ακολουθήσει πορεία μεγέθυνσης με στόχο τη σύγκλιση με την ευρωζώνη, αλλάζοντας το παραγωγικό της υπόδειγμα και δίνοντας έμφαση στις επενδύσεις και στην εξωστρέφεια. Οι σημερινές, μεγάλες διεθνείς γεωπολιτικές προκλήσεις πρέπει να ιδωθούν περισσότερο ως ευκαιρία να επιταχυνθούν οι προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις παρά ως πρόβλημα».

Σφραγίδα αξιοπιστίας

Ο Πρωθυπουργός πάντως, παρά τη σημαντική εξέλιξη, την 9η – κατά σειρά – αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία δυόμισι χρόνια, αποφεύγει τους πανηγυρισμούς και κρατάει «την μπάλα χαμηλά», όπως φάνηκε από τη σχετική ανάρτηση του: «Είμαστε μια ανάσα από την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα, μια σφραγίδα αξιοπιστίας που θα αναβαθμίσει τις επενδυτικές και αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας μας. Συνεχίζουμε σταθερά με την ίδια σοβαρότητα, προσήλωση και σκληρή δουλειά για την τελική ευθεία!».

Οι μεγάλες προκλήσεις είναι μπροστά

Στο ίδιο πνεύμα και ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος δήλωσε σχετικά: «Πρόκειται δε για την 9η – κατά σειρά – αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία δυόμισι χρόνια, παρά τις διαδοχικές και επάλληλες κρίσεις. Η παραπάνω θετική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα – και, ταυτοχρόνως, επιστέγασμα – της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, της διορατικής εκδοτικής στρατηγικής, των υψηλών ταμειακών διαθεσίμων, της υλοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών, της βελτίωσης της ποιότητας του πλούτου της χώρας μέσω της αύξησης επενδύσεων και εξαγωγών, της μείωσης των “κόκκινων” δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, της συρρίκνωσης της ανεργίας, της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Ωστόσο, δεν παραγνωρίζουμε τις μεγάλες προκλήσεις, τους κινδύνους και τα νέα δεδομένα που διαμορφώνουν το τελευταίο διάστημα οι διεθνείς εξελίξεις. Γι’ αυτό, συνεχίζουμε με υπευθυνότητα και σύνεση να ενισχύουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις στον βέλτιστο εφικτό βαθμό, ενώ παράλληλα παραμένουμε πιστοί στην κεντρική μας στόχευση για την επίτευξη ισχυρής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, τη δημιουργία πολλών, καλών θέσεων εργασίας και την περαιτέρω ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής».

Το στοίχημα της νέας εξόδου στις αγορές

Τα θετικά νέα από τον S&P, σε συνδυασμό με το καλύτερο έλλειμμα για το 2021 που ανακοίνωσε η Eurostat, λύνουν τα χέρια στον ΟΔΔΗΧ,  για να κάνει νέο βήμα εξόδου στις αγορές, προκειμένου να πέσει φρέσκο χρήμα στα κρατικά ταμεία.

Αν και η Ελλάδα έχτισε ένα ισχυρό ταμειακό μαξιλάρι (με βασική πηγή τον φθηνό περσινό δανεισμό) 40 δισ. ευρώ, ο κρατικός προϋπολογισμός έχει μπει σε νέες περιπέτειες. Οι ανάγκες για στήριξη των νοικοκυρών και των επιχειρήσεων αυξάνονται λόγω του ενεργειακού κόστους και έτσι η κυβέρνηση αναζητεί ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους.

Πάντως, από το οικονομικό επιτελείο στέλνεται σήμα ασφάλειας ακόμα και αν στο υποθετικό (και όχι στο βασικό σενάριο) η χώρα δεν βγει καθόλου στις αγορές έως το τέλος του έτους.