Εκλογές στη Γαλλία, μέρος δεύτερο: Αμφίρροπη μάχη Μακρόν – Μελανσόν

Υπό μία έννοια, οι προεδρικές εκλογές του περασμένου Απριλίου δεν συνοδεύονταν από ιδιαίτερη αγωνία. Οι πάντες, άλλωστε, θεωρούσαν σχεδόν βέβαιη την επανεκλογή του Εμανουέλ Μακρόν και η προσοχή στρεφόταν στην – όχι άνευ σημασίας, βεβαίως – τελική διαφορά του με την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, στη διπλή αναμέτρηση της 12ης και 19ης Ιουνίου που θα κρίνει τη σύνθεση της νέας βουλής και την επόμενη κυβέρνηση της Γαλλίας, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Και μάλιστα, για δύο λόγους.

Ο ένας έχει να κάνει με το γεγονός ότι, αυτή τη φορά, ο αντίπαλός του θα είναι διαφορετικός: Ο αριστερός Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο οποίος έχει συγκροτήσει την εκλογική συμμαχία Nupes (Νέα Ένωση, Λαϊκή, Οικολογική και Κοινωνική), που περιλαμβάνει το ΚΚ Γαλλίας, τους Οικολόγους-Πράσινους και τους Σοσιαλιστές. Όσο για τον δεύτερο, αφορά στο ρεαλιστικό σενάριο να απωλέσει το κόμμα του προέδρου την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, κάτι που θα οδηγήσει σε μια περίεργη συγκυβέρνηση.

Η έκπληξη που άργησε…

Όπως θα θυμούνται οι περισσότεροι, ο Μελανσόν λίγο έλειψε να κάνει την έκπληξη στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, στις 10 Απριλίου. Κι αυτό διότι έχασε μόλις για 1,2%  την είσοδό του στον δεύτερο γύρο – εκεί όπου αρκετοί εκτιμούν ότι είχε σαφώς περισσότερες πιθανότητες από την Λεπέν να κάνει την έκπληξη.

Ίσως, όμως, τώρα να έχει έρθει η ώρα του – αν όχι για να γίνει πρωθυπουργός, τουλάχιστον για να στερήσει από τον Μακρόν τη δυνατότητα να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. «Η Ακροδεξιά είναι διχασμένη, η Λεπέν δεν δείχνει ιδιαίτερη διάθεση να ασχοληθεί με τις βουλευτικές εκλογές, η παραδοσιακή Δεξιά είναι πρακτικά άφωνη και το στρατόπεδο του Μακρόν δεν έχει τίποτε ουσιαστικό να πει πέρα από το να επιτίθεται στον Μελανσόν», είπε στο France24 περιγράφοντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί κορυφαίο στέλεχος της École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS).

Συναγερμός στο στρατόπεδο Μακρόν

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο νυν πρόεδρος, «μυρίζοντας» την απειλή, έσπευσε να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου την Πέμπτη. «Τίποτα δεν θα ήταν πιο επικίνδυνο από το να προσθέσουμε μια γαλλική αταξία στην παγκόσμια αταξία, όπως προτείνουν οι εξτρεμιστές», είπε, με το βλέμμα στραμμένο στον Μελανσόν και τη συμμαχία του. «Παίρνουμε στα σοβαρά την απειλή, επειδή στα μίντια και τις δημοσκοπήσεις ο μοναδικός άνθρωπος που υπάρχει, πάρα από την προεδρική πλειοψηφία, είναι ο Ζαν-Λικ Μελανσόν», είπε και η Ορόρ Μπερζέ, βουλευτής του Μακρόν.

«Πρέπει να συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις», ήταν το άλλο μήνυμα που θέλησε να στείλει ο Μακρόν. Μόνο που, όπως φαίνεται, αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με πολλούς Γάλλους. Ο φόβος τους, δηλαδή, ότι στην εποχή της ακρίβειας, του πληθωρισμού και της αβεβαιότητας για το μέλλον, οι μεταρρυθμίσεις που διατυμπανίζει ο Μακρόν (όπως στο ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό) μπορεί να τους κοστίσουν πολύ ακριβά.

«Υπάρχει ένα πολύ ισχυρό αντί-Μακρόν ρεύμα, το οποίο διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας λόγω των απογοητεύσεων, με τον Μακρόν να τις καρπώνεται στο σύνολό τους», δηλώνει στους Financial Times η Βιρζινί Μαρτέν, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Kedge Business School.

Το μανιφέστο Μελανσόν

Ταυτόχρονα, ο Μελανσόν επιχειρεί να στείλει όσο το δυνατόν πιο απλά και εύληπτα μηνύματα, που προσπαθούν να συνδυάσουν το μεγάλο «αφήγημα» με τον ρεαλισμό του «εφικτού». «Αυτό που προσφέρουμε είναι ένα διαφορετικό όραμα για τον κόσμο και για την κοινωνία. Δεν λέω ότι θα δημιουργήσουμε ένα παράδεισο από τη μία μέρα στην άλλη, όμως θα θέσουμε τέλος στην κόλαση», είπε πρόσφατα σε συγκέντρωση υποστηρικτών του.

Το δε εκλογικό μανιφέστο του Nupes περιλαμβάνει 650 μέτρα, ανάμεσα στα οποία η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15% (κάπου 200 ευρώ μηνιαίως), η μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 60 έτη (ενώ ο Μακρόν θέλει να την αυξήσει από τα 62 στα 65), το «πάγωμα» των τιμών σε βασικά αγαθά, η μαζική επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η επαναφορά του ειδικού φόρου για τους πολύ πλούσιους.

Ακόμη και το σύνθημα «Μελανσόν για πρωθυπουργός» δείχνει να πιάνει τόπο, έστω και αν οι πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα είναι πολύ μικρές. Ειδικά καθώς αμφισβητεί στην πράξη την πρωτοκαθεδρία του προέδρου, αρμοδιότητα του οποίου είναι ο διορισμός του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης. Ο Μελανσόν «μπορεί να αποτύχει να εκπληρώσει το όνειρό του να γίνει πρωθυπουργός, όμως έχει ήδη πετύχει να οικοδομήσει μια αντιπολίτευση η οποία σβήνει όλους τους υπόλοιπους», έγραφε την περασμένη Τρίτη στο κεντρικό της άρθρο γνώμης η Liberation.

Ντέρμπι δίνουν οι δημοσκοπήσεις

Οι δημοσκοπήσεις αποδεικνύουν του λόγου το αληθές και προαναγγέλλουν ένα αμφίρροπο ντέρμπι. Ειδικά στον δεύτερο γύρο όπου, λόγω του εκλογικού συστήματος, θα κριθούν τα πάντα – με το αποτέλεσμα του πρώτου, όμως, να αποτελεί αποτύπωση των τάσεων που κυριαρχούν.

Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν όλα τα ινστιτούτα δίνουν βραχεία κεφαλή στον Μελανσόν και τον συνασπισμό του για την αναμέτρηση αυτής της Κυριακής, με ποσοστό της τάξης του 26-28%. Όσο για την επόμενη, αν και δίνουν σαφές προβάδισμα στο προεδρικό κόμμα, δείχνουν ότι κινείται οριακά γύρω από τον «μαγικό αριθμό» των 289 βουλευτών που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία στην 577μελή Εθνοσυνέλευση.

Ο επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας και της (Κεντρο)Αριστεράς, πάντως, δεν εγκαταλείπει το όνειρό του. «Εάν οι άνθρωποι πιστέψουν ότι μπορούμε να νικήσουμε, θα πάνε να ψηφίσουν κατά κύματα», είπε την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι.

Γι’ αυτό και προσπαθεί να πείσει ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί σενάριο πολιτικής φαντασίας, αλλά ένα ρεαλιστικό στόχο. Σύντομα θα μάθουμε εάν αυτό ισχύει – και αν ισχύει, πόσο ισχυρός θα είναι ο σεισμός που θα προκληθεί στη Γαλλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.