Κομισιόν: Το αναθεωρημένο πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις σε έρευνα – καινοτομία

Aναθεωρημένη ανακοίνωση σχετικά με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη και την καινοτομία («πλαίσιο για την ΕΑΚ για το 2022»), βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν κρατικές ενισχύσεις σε επιχειρήσεις για δραστηριότητες που αφορούν την ΕΑΚ, διασφαλίζοντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού, εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πλαίσιο για την ΕΑΚ για το 2022, το οποίο συμβάλλει στην επίτευξη των στρατηγικών στόχων της ΕΕ σχετικά με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, τέθηκε σε ισχύ σήμερα.

Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Το αναθεωρημένο πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις που εγκρίθηκε σήμερα θα διευκολύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, μεταξύ άλλων όσον αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού περιορίζονται στο ελάχιστο. Οι στοχευμένες αλλαγές που εισάγονται στους κανόνες μας θα στηρίξουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης, διευκολύνοντας τις επενδύσεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε ρηξικέλευθες καινοτομίες και έρευνα, καθώς και σε υποδομές δοκιμών και πειραματισμού.»

Το αναθεωρημένο πλαίσιο

Η σημερινή έγκριση του πλαισίου για την ΕΑΚ για το 2022 ακολουθεί αξιολόγηση των υφιστάμενων κανόνων που δρομολογήθηκαν το 2019 στο πλαίσιο του ελέγχου καταλληλότητας των κρατικών ενισχύσεων. Η Επιτροπή διεξήγαγε επίσης εκτενείς διαβουλεύσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με το προτεινόμενο αναθεωρημένο κείμενο της ανακοίνωσης. Σε αυτές περιλαμβάνονταν θέματα που αφορούσαν τις συνεισφορές από κράτη μέλη, επιχειρηματικές και ερευνητικές ενώσεις, ομάδες συμφερόντων και εταιρείες, ΜΚΟ και πολίτες.

Το αναθεωρημένο πλαίσιο για την ΕΑΚ περιλαμβάνει ορισμένες στοχευμένες προσαρμογές i) για την απλούστευση και την αποτύπωση της πείρας που αποκτήθηκε από την εφαρμογή του πλαισίου για ΕΑΚ του 2014, ii) για να ληφθούν υπόψη οι ρυθμιστικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις και iii) για την ευθυγράμμιση των σχετικών κανόνων με τις τρέχουσες προτεραιότητες πολιτικής της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και οι βιομηχανικές και ψηφιακές στρατηγικές. Ειδικότερα, οι στοχευμένες τροποποιήσεις:

• Βελτίωση και η επικαιροποίηση των ισχυόντων ορισμών δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης που είναι επιλέξιμες για στήριξη βάσει του πλαισίου για την ΕΑΚ. Ειδικότερα, οι τροποποιήσεις αποσαφηνίζουν τη δυνατότητα εφαρμογής τους όσον αφορά τις ψηφιακές τεχνολογίες και δραστηριότητες που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση (π.χ. υπερυπολογιστική, κβαντικές τεχνολογίες, τεχνολογία αλυσίδων συστοιχιών (blockchain), τεχνητή νοημοσύνη, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, μαζικά δεδομένα και νεφοϋπολογιστική ή υπολογιστική παρυφών). Αυτό αποσκοπεί στην παροχή ασφάλειας δικαίου στα κράτη μέλη και στα ενδιαφερόμενα μέρη, διευκολύνοντας παράλληλα τις επενδύσεις για την ΕΑΚ που θα επιτρέψουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην ΕΕ.
• Παροχή δημόσιας στήριξης για υποδομές δοκιμών και πειραματισμού που απαιτούνται για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την αναβάθμιση τεχνολογιών. Αυτό αποσκοπεί στην περαιτέρω διευκόλυνση της ταχείας ανάπτυξης και τελικής εφαρμογής πρωτοποριακών και ρηξικέλευθων τεχνολογιών, ιδίως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διευκολύνοντας παράλληλα την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας της ΕΕ και συμβάλλοντας στο νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας.
• Απλούστευση ορισμένων κανόνων ώστε να διευκολυνθεί η πρακτική εφαρμογή του πλαισίου για την ΕΑΚ και να μειωθεί ο ενδεχόμενος υπερβολικός διοικητικός φόρτος για τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές. Για παράδειγμα, οι νέοι κανόνες εισάγουν έναν απλουστευμένο μηχανισμό για τον καθορισμό των έμμεσων δαπανών των έργων έρευνας και ανάπτυξης που είναι επιλέξιμα για στήριξη βάσει των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.
  Ταυτόχρονα, το πλαίσιο για την ΕΑΚ για το 2022 διατηρεί διασφαλίσεις που εγγυώνται ότι οι ενισχύσεις περιορίζονται σε ό, τι είναι αναγκαίο και δεν οδηγούν σε αδικαιολόγητες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

Ιστορικό

Το πλαίσιο για την ΕΑΚ αποσκοπεί στη διευκόλυνση των δραστηριοτήτων έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, οι οποίες, λόγω αδυναμιών της αγοράς, δεν θα προέκυπταν χωρίς δημόσια στήριξη. Επιτρέπει στα κράτη μέλη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να παρέχουν τα αναγκαία κίνητρα στις επιχειρήσεις και την ερευνητική κοινότητα για την υλοποίηση αυτών των σημαντικών δραστηριοτήτων και επενδύσεων στον τομέα αυτό. Το πλαίσιο για την ΕΑΚ εφαρμόζει την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας και, ως εκ τούτου, αφορά όλες τις τεχνολογίες, τις βιομηχανίες και τους τομείς, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι κανόνες δεν καθορίζουν εκ των προτέρων ποιες ερευνητικές διαδρομές θα οδηγήσουν σε νέες λύσεις για καινοτόμα προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες.

Οι διατάξεις του πλαισίου για την ΕΑΚ συμπληρώνονται από τον γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία, ο οποίος καθορίζει εκ των προτέρων όρους συμβατότητας βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν σε εφαρμογή μέτρα κρατικών ενισχύσεων χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση στην Επιτροπή.

Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Το αναθεωρημένο πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις που εγκρίθηκε σήμερα θα διευκολύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, μεταξύ άλλων όσον αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού περιορίζονται στο ελάχιστο. Οι στοχευμένες αλλαγές που εισάγονται στους κανόνες μας θα στηρίξουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης, διευκολύνοντας τις επενδύσεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε ρηξικέλευθες καινοτομίες και έρευνα, καθώς και σε υποδομές δοκιμών και πειραματισμού.»