Επιχειρήσεις: Ο ρόλος που έχει καταστεί ο πιο σημαντικός

Η έλλειψη εργατικού δυναμικού είναι ένα φαινόμενο που έχει πάρει παγκόσμιες διαστάσεις, καθώς μετά την πανδημία στις επιχειρήσεις δεν έχει αποκατασταθεί η τάξη. Οι ελλείψεις παρουσιάζονται σε όλους τους ρόλους και σε όλες τις βαθμίδες τις ιεραρχίας, ωστόσο επί της παρούσης με το οικονομικό περιβάλλον να καθίσταται πιο πιεστικό μετά το τέλος του φθηνού χρήματος, ένας ρόλος έχει αναδειχθεί ως ο πιο σημαντικός: αυτός του οικονομικού διευθυντή (Chief Financial Officer, CFO).

Για του λόγου του αληθές, έρευνα της εταιρείας ερευνών που ειδικεύεται στα διοικητικά στελέχη των επιχειρήσεων της Spencer Stuart έδειξε ότι το 2022 οι νέοι διορισμοί που αφορούσαν τους εν λόγω ρόλους σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική ήταν αυξημένοι κατά 30% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα.

Οι νέες προκλήσεις για τους CFOs

Η νέα τάξη πραγμάτων

Κατά τη διάρκεια πανδημίας, οι οικονομικοί διευθυντές έπρεπε να αναζητήσουν ένα πακτωλό χρημάτων προκειμένου να παραμείνουν οι επιχειρήσεις βιώσιμες, να καταργήσουν κάποιες δραστηριότητες και να απολύσουν χιλιάδες εργαζόμενους. Οι προϋπολογισμοί έπρεπε να συρρικνωθούν δραστικά, από τις τράπεζες ζητήθηκε να επεκτείνουν τις πιστωτικές γραμμές. Πλέον οι καταστάσεις είναι διαφορετικές.

Στη νέα τάξη πραγμάτων με τα επιτόκια να αυξάνονται, τον πληθωρισμό στα ύψη, το χρήμα να καθίσταται ακριβότερο και τις τράπεζες να είναι πιο σφιχτές αναφορικά με τη χορήγηση δανείων ή τη διατήρηση και επέκταση των πιστωτικών γραμμών με τις επιχειρήσεις, ο CFO είναι ο ρόλος που θα χαράξει την πορεία των επιχειρήσεων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις.

«Η πανδημία ανέδειξε σε αρκετούς διευθύνοντες συμβούλους ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης οι οικονομικοί διευθυντές περισσότερο αποδείχθηκαν τεχνοκράτες παρά ηγέτες», σημειώνει ο Κρις Γκαντ, της Spencer Stuart. Ο ίδιος τονίζει ότι τα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων αναζητούν πλέον οικονομικούς διευθυντές που ξέρουν να διαχειρίζονται κρίσεις. Διαπίστωσαν ότι οι υπάρχοντες CFOs ήταν η εύκολη επιλογή για την ανάπτυξη, παρά για την ηγεσία και δεν ήταν τα κατάλληλα πρόσωπα για την κατάλληλη περίσταση.

Από τη μεριά της η Ρεμπέκα Μόρλαντ της Korn Ferry υποστηρίζει ότι οι καλοί CFOs είναι σπάνιοι. Έναν παράγοντα που θεωρεί ιδιαιτέρως κρίσιμο είναι αυτός της ηλικίας. Ο μέσος όρος ηλικίας των CFOs στις επιχειρήσεις οι μετοχές των οποίων διαπραγματεύονται στον δείκτη FTSE 100 στο Λονδίνο είναι 52 ετών, κάτι που σημαίνει ότι σχεδόν κανένας από αυτούς δεν βρέθηκε ποτέ στο σημείο να διαχειρισθεί μια κατάσταση με υψηλό πληθωρισμό σε συνδυασμό με τις προοπτικές μιας ύφεσης.

«Οι CFOs δεν είναι μόνο υπεύθυνοι για το οικονομικό σκέλος, είναι σχεδόν οι αναπληρωτές διευθύνοντες σύμβουλοι και σε πολλές περιπτώσεις είναι εκείνοι που αναλαμβάνουν το μετασχηματισμό μιας εταιρείας. Είναι μια εποχή με πολλές προκλήσεις και απαιτήσεις», αναφέρει.

Οι μεταγραφές

Στη Βρετανία στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς υπήρξαν κάποιες μετακινήσεις οικονομικών διευθυντών που προκάλεσαν αίσθηση. Όπως για παράδειγμα η μετακίνηση του Ίοιν Τόνγκ από τη Marks & Spencer στην Associated British Foods, ή της Τζούλι Μπράουν από τη Burberry στη GlaxoSmithKline. Παραμένοντας στη βιομηχανία των ενδυμάτων, η Asos βρίσκεται σε αναζήτηση CFO, όπως και η αλυσίδα λιανικής πώλησης τροφίμων Ahold Delhaize, καθώς η υπάρχουσα Νάταλι Νάιτ θα αναζητήσει τις τύχες της στις ΗΠΑ.

Businessman using his mobile phone

Γιατί είναι τόσο σημαντικοί

Σύμφωνα με τον Φρανσουά-Ξαβιέ Ροζέρ αντιπρόεδρος και CFO της Nestle, δεν συμφωνεί με τη φήμη που συνοδεύει τον ρόλο, ότι οι CFOs είναι αυτοί που μετράνε τα «φασόλια στο σακούλι». Η δουλειά του είναι να παραμένει ήρεμος, να βλέπει μακροπρόθεσμα, κυρίως να εξασφαλίζει τη ρευστότητα και να προβλέπει κάθε πιθανό ενδεχόμενο.

Στην έναρξη της πανδημίας, παρόλο που η Nestle δεν είχε ανάγκη να αντλήσει κεφάλαια ο Ροζέρ είχε φροντίσει να υπάρχουν ενεργές πιστωτικές γραμμές. «Όταν εισήλθαμε στην κρίση, δεν είμασταν σίγουροι για το πού βαδίζει ο κόσμος. Ως CFO, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για το χειρότερο σενάριο.

Διαφορετική ήταν η προσέγγιση του Νικ Τζανγκάνι της Coca-Cola Europacific Partners. Στα μέσα του 2021 κι ενώ οι ομόλογοί στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ήταν πεπεισμένοι ότι τα επιτόκια θα μειωθούν περαιτέρω από τα ιστορικά τους χαμηλά, αποφάσισε να διοχετεύσει το χρέος της εταιρείας στις αγορές της Ευρώπης και της Ασίας. «Σκέφτηκα ότι σε κάποια στιγμή θα βρεθούμε σε ένα περιβάλλον με αυξανόμενα επιτόκια. Εκείνη την περίοδο το κόστος του χρέους ήταν ακόμη πολύ χαμηλό και θελκτικό, γιατί όμως να μας θέσω σε κίνδυνο προκειμένου να γλυτώσω δύο ή τρεις μονάδες βάσεως;».

Επί του παρόντος, η απόφασή του αυτή αποδείχθηκε σοφή. Με τις κεντρικές τράπεζες να αυξάνουν ακόμη τα επιτόκια, όποια επιχείρηση βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της, θα επιβαρυνθεί από το κόστος των υψηλών επιτοκίων.

Σχεδιασμός σεναρίου

Τον Μάρτιο του 2022, η κατασκευάστρια της οδοντόπαστας Sensodyne, Haleon, άντλησε 9,2 δις. στερλίνες μέσω της έκδοσης χρέους, ενώ λίγους μήνες μετά τον Ιούλιο αποσχίσθηκε από τη (GSK). Το ένα πέμπτο του χρέους είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο και το υπόλοιπο με σταθερό, ενώ η επόμενη αναχρηματοδότηση της εταιρείας είναι προγραμματισμένη για το 2025.

Ο CFO της εταιρείας Τομπίας Χέστλερ, θεωρεί ότι τον μεγαλύτερο ρόλο στη δουλειά του τον διαδραματίζει ο σχεδιασμός ενός σεναρίου.  Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν θεωρεί ότι κανείς μπορούσε να προβλέψει την καταιγίδα που χτύπησε τη Βρετανία τον περασμένο Σεπτέμβριο με τον μίνι προϋπολογισμό, αναταράξεις που έστειλαν το κόστος δανεισμού στα ύψη. Επί του παρόντος επικεντρώνεται στην εξέλιξη της πανδημίας στην Κίνα και ετοιμάζεται για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

«Θεωρούμε ότι έχει φθάσει ο πληθωρισμός στην κορύφωση και θα αρχίσει να υποχωρεί στο δεύτερο ήμισυ του επόμενου έτους, ωστόσο το πόσο γρήγορα θα αποκλιμακωθεί απαιτεί μερικά σενάρια. Ο Χέστλερ προσπαθεί να εξοικονομήσει κεφάλαια με διάφορους τρόπους όπως από τη διαφήμιση και εκτιμάει ότι το χρέος της εταιρείας θα είναι μικρότερο από τρεις φορές τα EBITDA στα τέλη του 2024.