Ζάχαρη: Εκτόξευση της κατανάλωσης μετά την πανδημία

Τις πρώτες μέρες του 2020, όταν η πανδημία της Covid-19 «χτύπησε» τον πλανήτη, η ζήτηση ζάχαρης έπεσε κατακόρυφα, καθώς οι καταναλωτές αγόραζαν λιγότερα αναψυκτικά και επιδόρπια. Τότε ήταν που η Czarnikow Group Ltd. προέβλεψε πρώτη την πτώση της παγκόσμιας κατανάλωσης ζάχαρης εδώ και 40 χρόνια και μια αργή ανάκαμψη.

Αλλά μετά άρχισαν όλοι να ψήνουν. Η παγκόσμια κατανάλωση ζάχαρης στην πραγματικότητα μειώθηκε το 2019 και το 2020 (οι αγορές ζάχαρης λειτουργούν το οικονομικό έτος, από τον Οκτώβριο έως τον Σεπτέμβριο) αλλά κατά λιγότερο από 0,5%, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. Και από τότε η ζάχαρη πουλάει σαν… τρελή.

Τεχνητά γλυκαντικά: Πιθανόν να αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου

Οι ΗΠΑ, που βρίσκονται σε μια κάπως διαφορετική και πιο «γλυκιά» τροχιά από τον υπόλοιπο κόσμο, φαίνεται να μην γνώρισαν καμία απολύτως πτώση, με το 2020 και το 2021 να σημειώνονται τα πρώτα διαδοχικά ετήσια κέρδη στην κατά κεφαλήν κατανάλωση ζάχαρης και άλλων θερμιδικών γλυκαντικών από τη δεκαετία του 1990.

Η κατανάλωση ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο στις ΗΠΑ κορυφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, καθώς στη συνέχεια το σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και άλλα γλυκαντικά κέρδισαν την εύνοια μεταξύ των κατασκευαστών ποτών και τροφίμων. Η έκρηξη του σιροπιού καλαμποκιού έληξε απότομα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 εν μέσω φόβων ότι προκαλούσε την επιδημία παχυσαρκίας στη χώρα και στη συνολική κατά κεφαλήν κατανάλωση γλυκαντικών από το 1999 έως το 2019 μειώθηκε κατά 17,5%.

Η κατανάλωση γλυκαντικών καλαμποκιού στις ΗΠΑ συνέχισε να μειώνεται το 2020 και το 2021, αλλά τα κέρδη της ζάχαρης διαρκώς μεγαλώνουν. Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι οι τάσεις αυτές συνεχίστηκαν το 2022, την ώρα που οι ερευνητές σε θέματα διατροφής επισημαίνουν ότι η ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού είναι εξίσου κακά για εμάς.

Οι πρωταθλητές

Οι ΗΠΑ ήταν ο τρίτος υψηλότερος κατά κεφαλήν καταναλωτής ζάχαρης και σιροπιού καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη το 2021 μεταξύ των χωρών που παρακολουθούνται από τον ΟΟΣΑ και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, μετά το Ισραήλ και τη Μαλαισία.

Γλυκιά επιμονή

Οι Αμερικανοί κατανάλωναν 52,6% περισσότερη ζάχαρη και άλλες θερμιδικές γλυκαντικές ουσίες ανά άτομο το 2021 από ό,τι το 1909, το πρώτο έτος για το οποίο υπάρχουν τέτοια δεδομένα.

Home Sweet…

Οι μηνιαίες καταναλωτικές δαπάνες για ζάχαρη και γλυκά αυξήθηκαν κατά 13,8% τον Μάρτιο του 2020, ενώ ήταν περίπου 4% υψηλότερα από τα προ-πανδημικά επίπεδα τον Δεκέμβριο του 2022.

Με τα… κουταλάκια

Η κατανάλωση πρόσθετων γλυκαντικών στις ΗΠΑ έφτασε τα 22,2 κουταλάκια του γλυκού ανά άτομο το 2021, εκ των οποίων 12,1 κουταλιές της σούπας ήταν ζάχαρη, 9,6 κουταλιές της σούπας γλυκαντικά καλαμποκιού και 0,5 μέλι και βρώσιμα σιρόπια.

Όπως επισημαίνεται, ο πλανήτης φαίνεται πως θα έχει πλεόνασμα ζάχαρης για πρώτη φορά εδώ και τέσσερα χρόνια, αλλά αυτό δεν αντικατοπτρίζεται και στις τιμές, με τα futures να αγγίζουν υψηλό έξι ετών, αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Αν και η μεγαλύτερη εξαγωγέας ζάχαρης του κόσμου Βραζιλία αναμένεται να έχει μεγαλύτερη από την αναμενόμενη παραγωγή, η πλεονάζουσα προσφορά αυτή δε θα επηρεάσει την αγορά μέχρι την περίοδο της συγκομιδής τον Απρίλιο.

Υπάρχουν ήδη ενδείξεις πως το ράλι των τιμών της ζάχαρης έχει επηρεάσει ανοδικά τις τιμές λιανικής των προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ της Ευρώπης και των ΗΠΑ. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι πως τα αποθέματα ζάχαρης παραμένουν μειωμένα σε παγκόσμιο επίπεδο», τόνισε το στέλεχος της Meir Commodities India Pvt, Ραχίλ Σάικ, προσθέτοντας πως «μέχρι τώρα δεν πρόκειται να υπάρξει αύξηση των εξαγωγών της ινδικής ζάχαρης. Εάν οι βραζιλιάνικες εξαγωγές μειωθούν λόγω κάποιου απροσδόκητου σοκ, τότε η παγκόσμια αγορά θα πληγεί σημαντικά».

FILE PHOTO: A confectioner pours sugar at Florian confectionery in Le pont Du loup, France, January 24, 2019. REUTERS/Eric Gaillard/File Photo

Ευρώπη

Η Γηραιά Ηπειρος αναγκάζεται να εισάγει μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης λόγω της ξηρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών που έπληξαν την παραγωγή της. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλλει απαγόρευση στη χρήση νεονικοτινοειδών, ενός φυτοφαρμάκου το οποίο είναι βλαβερό για τις μέλισσες, κάτι που περιορίζει περαιτέρω την παραγωγή. Σύμφωνα με τους εμπόρους ζάχαρης, ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες τροφίμων πληρώνουν 1.204 δολάρια/τόνο επεξεργασμένης ζάχαρης στην αγορά spot, μειώνοντας την κερδοφορία τους.

Ζήτηση

Την ίδια ώρα, επισημαίνεται πως το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας θα αυξήσει τη ζήτηση, αφού οι εταιρείες τροφίμων οι οποίες είχαν βασιστεί στα αποθέματά τους τα προηγούμενα έτη, τώρα πια βρίσκονται αντιμέτωπες με περιορισμένη προσφορά.