ΕΤΕ: Σε ανοδική τροχιά η ελληνική οικονομία – Οι καταλύτες της ανάπτυξης

Η ελληνική οικονομία επιβραδύνθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2023, ωστόσο παρέμεινε σε σταθερά ανοδική βάση, αναφέρει σε ανάλυσή της η Εθνική Τράπεζα.

Το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,1% σε ετήσια βάση και υπερέβη κατά σημαντικό περιθώριο –για 8ο συνεχόμενο τρίμηνο– τον ​​αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ (+1,0% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2023) .

Η οικονομία προβλέπεται να διατηρήσει ισχυρή μεγέθυνση παρά τις σοβαρές προκλήσεις

Σύμφωνα με τους αναλυτές της τράπεζας, η επιβράδυνση της αύξησης του ΑΕΠ το από 4,8% που είχε καταγράψει το δ’ τρίμηνο του 2022 αντανακλά κυρίως:

• την εξάλειψη των πολύ ευνοϊκών βασικών επιπτώσεων που ενίσχυσαν τη δραστηριότητα το 2022, μετά την πλήρη άρση των περιορισμών που σχετίζονται με την Covid,
• την αρνητική επίδραση της τάξης των 2,0 ποσοστιαίων μονάδων ετησίως το 1ο τρίμηνο του 2023 από την αναστροφή των έκτακτων θετικών επιδράσεων που σχετίζονται με την ταχεία συσσώρευση αποθεμάτων (συμπεριλαμβανομένων και λοιπών στατιστικών προσαρμογών), που είχε σημειωθεί κατά το 2022. Αυτή η έντονα θετική επίδραση κατά το 2022 οφειλόταν κυρίως στην προληπτική συσσώρευση αποθεμάτων ενεργειακών πρώτων υλών, εν μέσω υψηλής αβεβαιότητας, καθώς και στην προσπάθεια των επιχειρήσεων για αναπλήρωση μη ενεργειακών αποθεμάτων που είχαν συρρικνωθεί λόγω υψηλής ζήτησης. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται, προσωρινή και δεν αναμένεται να επαναληφθεί τα επόμενα τρίμηνα.
• τις πιο αυστηρότερες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές.

Ιδιωτική κατανάλωση

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε σταθερά 2,9% σε ετήσια βάση (+1,4% σε τριμηνιαία βάση, SA), λόγω των υποστηρικτικών συνθηκών στην αγορά εργασίας και της πτώσης των τιμών της ενέργειας.

Συγκεκριμένα, οι πραγματικές αποδοχές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 1,3% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2023, μετά από πτώση 1,8% σε ετήσια βάση για το σύνολο του 2022, αντανακλώντας την εκτιμώμενη ανάκαμψη των ονομαστικών μισθών (σχεδόν 5%) ενώ η ετήσια αύξηση της απασχόλησης ήταν 1,4 %.

Το μη μισθολογικό εισόδημα των νοικοκυριών, καθώς και τα εταιρικά κέρδη, κινήθηκαν επίσης ανοδικά καθώς το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και το μικτό εισόδημα σε όλη την οικονομία
αυξήθηκαν κατά 9,3% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2023.

Αντανακλώντας ισχυρά επίπεδα εμπιστοσύνης και ελκυστικές αποδόσεις, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (GFCF) αυξήθηκε κατά 8,2% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2023, στο 14,5% του ΑΕΠ (σε ετήσια βάση), λόγω της ανοδικής οικοδομικής δραστηριότητας (+19,6% σε ετήσια βάση), με επικεφαλής τις επενδύσεις σε κατοικίες (αύξηση +48,4% σε ετήσια βάση).

Οι εξαγωγές

Οι καθαρές εξαγωγές εξέπληξαν θετικά με συνεισφορά +0,9 π.μ. στην ετήσια αύξηση του ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2023 – σηματοδοτώντας μια απότομη αντιστροφή από την μέση αρνητική επίδραση των 2,8 π.μ. το 2022 . Σημειώνεται ότι εκτός από την αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών κατά 6,2% ετησίως – λόγω των ισχυρών επιδόσεων του τουρισμού – οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 10,6% σε σταθερές τιμές, υπερβαίνοντας και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες, και ανήλθαν σε ιστορικό υψηλό €10 δισ., σε σταθερές τιμές (20,6% ως ποσοστό στο ΑΕΠ).

Η εν λόγω επίδοση υπογραμμίζει την αντοχή της εξαγωγικής δραστηριότητας των ελληνικών επιχειρήσεων σε ένα λιγότερο ευνοϊκό περιβάλλον, σε σύγκριση με την προηγούμενη διετία, καθώς και την αυξανόμενη διαφοροποίηση των εξαγωγικών αγορών για τα ελληνικά προϊόντα αλλά και της γενικότερης σύνθεσης των ελληνικών εξαγωγών.

Παράλληλα, οι συνολικές εισαγωγές επιβραδύνθηκαν στο +5,6% ετησίως (σε σταθερές τιμές) το 1ο τρίμηνο του 2023, με την αρνητική τους επίδραση στην ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ να περιορίζεται στις 2,4 ποσοστιαίες μονάδες έναντι 4,6 ποσοστιαίων μονάδων το 2022. Οι ανωτέρω τάσεις σε εξαγωγές και εισαγωγές είναι συμβατές με την πρόβλεψή μας για σημαντική μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατά το 2023.

Οι εξελίξεις αυτές συνάδουν με την πρόβλεψη της ΕΤΕ για ταχεία βελτίωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών φέτος.

Σε τροχιά ανάκαμψης

Η ΕτΕ αναφέρει επίσης ότι -με τις διαθέσιμες πληροφορίες από μηνιαίες έρευνες και στοιχεία συγκυριακών δεικτών- η οικονομική δραστηριότητα παρουσιάζει σημάδια ενίσχυσης το β’ και το γ’ τρίμηνο.

Συγκεκριμένα:

• Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) ανέβηκε στο 108,4 τον Απρίλιο-Μάιο από 106,8 το 1ο τρίμηνο του 2023, διευρύνοντας τη θετική του διαφορά έναντι του μέσου όρου της ζώνης του ευρώ.

• Οι συνιστώσες της εμπιστοσύνης των υπηρεσιών και του λιανικού εμπορίου του ESI παραμένουν κοντά στα υψηλά όλων των εποχών το 2ο τρίμηνο του 2023 (μέση επίπεδα δεικτών 35,1 και 21,0 αντίστοιχα, τον Απρίλιο-Μάιο σε σύγκριση με 16,6 και 21,3 το 1ο τρίμηνο 2023).

• Οι πληθωριστικές πιέσεις υποχώρησαν, με την αύξηση του ΔΤΚ να επιβραδύνεται στο 2,9% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο-Μάιο από 5,9% το 1ο τρίμηνο του 2023, λόγω της περαιτέρω πτώσης των τιμών της ενέργειας την ίδια περίοδο (-18,7% σε ετήσια βάση), χαλαρώνοντας την πίεση στην πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα.

• Επιπλέον, η σημαντική πτώση των διεθνών τιμών των βασικών εμπορευμάτων διατροφής το 1 και 2ο τρίμηνο του 2023 – στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν 2 ετών – αναμένεται να περάσει σταδιακά στους καταναλωτές με υστέρηση περίπου 2 τριμήνων.

• Η αύξηση της απασχόλησης ανήλθε στο 1,6% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο από 1,4% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας για το εργατικό δυναμικό, ενώ τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ έδειξαν ότι οι καθαρές ροές προσλήψεων των μισθωτών αυξήθηκαν στο ιστορικό υψηλό όλων των εποχών.

• Η ανθεκτική ζήτηση και το μειωμένο κόστος παραγωγής θα στηρίξουν μια υγιή, αν και πιο αργή, ανάπτυξη των εταιρικών κερδών.

• Οι διεθνείς αφίξεις στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών τον Απρίλιο-Μάιο 2023 ξεπέρασαν κατά 7% την αντίστοιχη επίδοση την ίδια περίοδο του έτους ρεκόρ του 2019, ενώ το 1ο τρίμηνο του 2023 ήταν σε γενικές γραμμές αντίστοιχες με το 1ο τρίμηνο του 2019.

• Περαιτέρω βελτίωση της συνεισφοράς του εξωτερικού τομέα στην οικονομική δραστηριότητα αναμένεται το 2ο τρίμηνο:  καθώς η αυξανόμενη τουριστική δραστηριότητα συνδυάζεται με  ανθεκτικές παραγγελίες εξαγωγών και όλο και πιο υποστηρικτικά αποτελέσματα βάσης επιβράδυνση της αύξησης των εισαγωγών μετά την άνοδο του προηγούμενου έτους.

Πού μπαίνει ο πήχης για το 2023

Οι παραπάνω τάσεις αποτελούν καλό οιωνό για επιτάχυνση της αύξησης του ΑΕΠ στο 2,5% σε ετήσια βάση το δεύτερο τρίμηνο του 2023, που θα μεταφραστεί σε αύξηση του ΑΕΠ κατά σχεδόν 3,0% για το οικονομικό έτος 2023.

Οι κίνδυνοι

Σέμφωνα με την Εθνική Τράπεζα οι κύριοι καθοδικοί κίνδυνοι για το βασικό σενάριο σχετίζονται με την αποδυνάμωση της δραστηριότητας της ζώνης του ευρώ, λόγω της καθυστερημένης επίδρασης της συνεχιζόμενης σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής για τον έλεγχο του πληθωρισμού, και της πιθανής μείωσης του οικονομικού κλίματος από επανάληψη των εντάσεων στην αγορά ενέργειας ως αποτέλεσμα γεωπολιτικών παραγόντων.