Ακούνε… βερεσέ τον Στουρνάρα!

Την περασμένη εβδομάδα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας επαναχρησμοδότησε δις για το μετεκλογικό «μη άμεινον» ξανά αύριον της χώρας. Τη μια φορά με άμεσες προειδοποιήσεις προς τη νέα κυβέρνηση συνέντευξη στο in.gr και τη δεύτερη εμμέσως (τα είπε στη νύφη για να τ΄ ακούσει η πεθερά!) με όσα είπε σε συζήτηση στο πλαίσιο του επίσημου δείπνου του «Economist» στην Αθήνα.

Στην πρώτη παρέμβαση επεσήμανε (κομψά) τα γνωστά, ότι ναι μεν η ελληνική οικονομία παρουσιάζει σημαντικές βελτιώσεις σε ΑΕΠ και χρέος, αλλά παραμένουν οι παθογένειες και οι κακοδαιμονίες και μάλιστα σε πυλώνες (επενδύσεις, εξαγωγές, εισαγωγές κ.λπ.) διαμορφώνουν και τα δύο παραπάνω μεγέθη, δηλαδή το ΑΕΠ και το χρέος, καθώς αποσαρθρώνονται από την απουσία τόλμης για προώθηση πραγματικών μεταρρυθμίσεων, μεταξύ των οποίων είναι και οι ιδιωτικοποιήσεις, τις οποίες ο Λουκάς Παπαδήμος, ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, χαρακτήριζε ως βασικό διαρθρωτικό μέτρο, καθώς απελευθερώνονται κεφάλαια για επενδύσεις. Κι όμως, αυτές τις (προεκλογικές) ημέρες, που ο Γιάννης Στουρνάρας μιλάει για επενδύσεις κι άλλα ενοχλητικά, τα κόμματα εξουσίας όχι μόνο τις ξορκίζουν (για την ΕΥΔΑΠ, για παράδειγμα!!!), αλλά υπόσχονται ότι θα επανακρατικοποιήσουν κιόλας (ΔΕΗ, για παράδειγμα, η οποία είναι οιονεί… κρατική!!!).

Αποκαλύψεις Στουρνάρα για νέα κρίση, πληθωρισμό και επιτόκια

Στη δεύτερη παρέμβασή του ο έλληνας κεντροτραπεζίτης παρουσίασε (διπλωματικά) το ολοένα κυκλούμενο από προβλήματα και αβεβαιότητα διεθνές περιβάλλον (υψηλά επιτόκια, υψηλός πληθωρισμός, προβληματισμός για τη μορφή που θα έχει η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση κ.λπ.).

Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να πάμε σε καμιά Πυθία για να μας ερμηνεύσει τους παραπάνω χρησμούς του Γιάννη Στουρνάρα. Πέρα απ΄ αυτά, η απάντηση δόθηκε την ίδια ημέρα: ανακοινώθηκε μεγαλοπρεπώς η διαγραφή οφειλών του ΟΣΕ άνω των 7 δισ. ευρώ προς την Εφορία από καταπτώσεις δανείων του με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, οι οποίες, όπως τονίστηκε, δεν αντιβαίνουν στο κοινοτικό δίκαιο περί κρατικών εγγυήσεων.

Κι αφού, λοιπόν, δεν αντιβαίνουν στο κοινοτικό δίκαιο, ας δώσουμε να… καταλάβει για χιλιοστή φορά η ελληνική οικονομία ένα ακόμα χαστούκι! Διότι και άλλα ποσά δεκάδων δισ. ευρώ διαγράφονταν τα τελευταία σαράντα χρόνια τάχα για «εξυγίανση» ή τάχα για «εκσυγχρονισμό». Μερικές ιστορίες για αγρίους: του ΙΚΑ διεγράφη το 1992 ποσό 422,2 δισ. δραχμών, των αστικών συγκοινωνιών ποσό 850 δισ. δραχμών, ενώ το 1997 η χώρα επέστρεψε στην ΕΕ 1,3 τρισ. δραχμές από καταχρήσεις κοινοτικών πόρων και το 1999 ενισχύθηκαν δεκάδες δημόσιες επιχειρήσεις με «κρυφές» μεταβιβάσεις ποσού 1 τρισ. δραχμών. Κι ας φώναζαν και όλοι οι προηγούμενοι διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας (Δημήτρης Χαλικιάς, Λουκάς Παπαδήμος, Νίκος Γκαργκάνας, Γιώργος Προβόπουλος και άλλοι).

Πού να μείνουν, λοιπόν, πόροι για επενδύσεις; Ολα αυτά γίνονταν κρυφά έως το 1993, καθώς απαγορεύθηκε από την ΕΕ η χρηματοδότηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων από την 1η Ιανουαρίου του 1994, αλλά όχι και οι αναλήψεις χρεών ή η πληρωμή από το κράτος ποσών από καταπτώσεις εγγυήσεων.

Λόγω έλλειψης χώρου θα κλείσω το σημείωμα αυτό με μερικά ευτράπελα «στιγμιότυπα» που κυριάρχησαν κατά την περίοδο 1981-2022!

Από την 1η Ιανουαρίου του 1994 απαγορεύτηκε από την ΕΕ η χρηματοδότηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και γι΄ αυτό πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας μετά το 1981. Μάλιστα, για πρώτη φορά τα εντόπισε το 1989 ο τότε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και μετέπειτα πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, τα οποία μάλιστα χαρακτήρισε ως «βερεσέδια του ΠΑΣΟΚ» σε δήλωσή του στην «Καθημερινή» (21 Φεβρουαρίου του 1989) και κατά την παρουσίαση του βιβλίου μου «Η μεγάλη φούσκα της οικονομίας, 1981-2001» το 2002 στη Στοά του Βιβλίου. Τότε αποκάλυψε ότι «το μισό του δημόσιου χρέους δεν είχε περάσει από τον προϋπολογισμό». Πράγματι, το χρέος από 2,4 δισ. ευρώ ή 28,6% του ΑΕΠ εκτινάχθηκε στα 21,5 δισ. ευρώ ή στο 69,9% του ΑΕΠ το 1989!

Το 1992, όπως είπε, «μάζεψα τα ασυμμάζευτα και τότε λέγανε ότι πέταξε ο Μητσοτάκης το δημόσιο χρέος στα ύψη! Επειδή το μάζεψα και το παρουσίασα». Πράγματι, το χρέος την περίοδο 1991-1993 αυξήθηκε σωρευτικά κατά 30,6 δισ. ευρώ (από 29,9 δισ. ευρώ το 1990 στα 60,5 δισ. ευρώ το 2003, στα 299,7 δισ. ευρώ το 2009 και στα 353 δισ. ευρώ το 2022 – χωρίς τα 51 δισ. του κουρέματος θα ήταν 384 δισ. ευρώ!!!).

Εκτιμάται ότι αν δεν υπήρχαν τα «βερεσέδια» σήμερα το χρέος θα βρισκόταν στα επίπεδα των 160 δισ. ευρώ ή στο 60% του ΑΕΠ, που είναι και όρος του Μάαστριχτ. Απλώς αναφέρω ότι μόνο κατά την περίοδο 2010-2022 το χρέος επιβαρύνθηκε από τέτοια «βερεσέδια» τουλάχιστον κατά 50 δισ. ευρώ…