Η Ευρώπη κινδυνεύει να μείνει πίσω στην κούρσα παραγωγής για μπαταρίες οχημάτων [γράφημα]

Τρεις μεγάλους κινδύνους για την παραγωγή επαρκών ποσοτήτων μπαταριών για οχήματα ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να παραμείνει στρατηγικά ισχυρή στον κλάδο αυτό «βλέπει» το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ), στα πλαίσια των προσπαθειών για ενίσχυση της θέσης της ΕΕ απέναντι σε υπερδυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.

Τα κινεζικά κέρδη μπαταριών θα τροφοδοτήσουν την ηλεκτροκίνηση της Ευρώπης

Πρόκειται για τον κίνδυνο να εγκαταλείψουν την ΕΕ ευρωπαίοι κατασκευαστές λόγω μεγάλων κινήτρων που δίνουν χώρες όπως οι ΗΠΑ, τη μεγάλη εξάρτηση για πρώτες ύλες μπαταριών από τρίτες χώρες και το άλμα στα κόστη αυτών των πρώτων υλών και της ενέργειας λόγω γεωπολιτικών και οικονομικών συνθηκών.

«Η ΕΕ κινδυνεύει να μείνει πίσω στην προσπάθειά της να καταστεί ισχυρή δύναμη στις μπαταρίες παγκοσμίως», προειδοποίησε σε νέα της έκθεση το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. «Η πρόσβαση στις πρώτες ύλες εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική τροχοπέδη, μαζί με την αύξηση του κόστους και τον έντονο παγκόσμιο ανταγωνισμό. Ως εκ τούτου, οι προσπάθειες της ΕΕ να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής μπαταριών ενδέχεται να μην επαρκούν για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης, γεγονός που σημαίνει ότι ενδέχεται να μην καταφέρει να επιτύχει τον στόχο για μηδενικές εκπομπές έως το 2035», προειδοποιεί το ΕΕΣ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΕΕΣ συγκρίνει τον κίνδυνο σε επάρκεια υλικών μπαταριών και των ίδιων των μπαταριών με τον κίνδυνο να ξεμείνει η Ευρώπη από φυσικό αέριο, όπως έγινε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την κόντρα των Βρυξελλών με τη Μόσχα που οδήγησε τις τιμές της ενέργειας στα ύψη.

«Να μην πάθει τα ίδια η Ευρώπη όπως με το φυσικό αέριο»

«Η ΕΕ δεν πρέπει να περιέλθει στην ίδια θέση εξάρτησης με τις μπαταρίες όπως με το φυσικό αέριο. Διακυβεύεται η οικονομική κυριαρχία της», δήλωσε η Annemie Turtelboom, μέλος του ΕΕΣ, στη σχετική έκθεση με το χαρακτηριστικό τίτλο «Η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το στοίχημα για τις μπαταρίες». Η Κομισιόν έχει θέσει σαν στόχο να απαγορευτούν πλήρως έως το 2035 οι πωλήσεις καινούργιων αυτοκινήτων με παραδοσιακούς κινητήρες εσωτερικής καύσης. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να υπάρχει επάρκεια σε μπαταρίες για την παραγωγή μέσα στην ΕΕ.

Οι μπαταρίες έχουν αναδειχθεί σε στρατηγική επιταγή για την ΕΕ. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή βιομηχανία μπαταριών υστερεί σε σχέση με τους παγκόσμιους ανταγωνιστές της, ιδίως την Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει το 76 % της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας, επισημαίνεται.

Πόση ενέργεια μπαταριών χρειάζεται

Η ικανότητα παραγωγής μπαταριών στην ΕΕ αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς, με δυνατότητα αύξησης από 44 GWh το 2020 σε 1.200 GWh (γιγαβατώρες) έως το 2030. Ωστόσο, τίποτα δεν εγγυάται ότι η προβολή αυτή θα γίνει πραγματικότητα μιας και θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο από γεωπολιτικούς και οικονομικούς παράγοντες.

Έτσι, εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι και δεν διασφαλιστεί επάρκεια από εγχώρια παραγωγή, η ΕΕ θα μπορούσε να υποχρεωθεί να μεταθέσει την απαγόρευσή της αναφορικά με τα οχήματα με κινητήρες καύσης πέραν του 2035, με αποτέλεσμα να μην επιτύχει τους στόχους της για ουδέτερες εκπομπές άνθρακα. Ή να αναγκαστεί, για να πετύχει το στόχο αυτό, να καταφύγει σε μεγάλο βαθμό σε μπαταρίες και ηλεκτρικά οχήματα που θα παράγονται εκτός της επικράτειάς της, εις βάρος της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας και του εργατικού δυναμικού της.

Οι τρεις κίνδυνοι

Οι μεγάλοι τρεις κίνδυνοι για την ΕΕ, όπως τους επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, όσον αφορά τις μπαταρίες είναι οι εξής:

-«Πρώτον, οι κατασκευαστές μπαταριών ενδέχεται να εγκαταλείψουν την ΕΕ στρεφόμενοι προς άλλες περιοχές, ιδίως τις ΗΠΑ, μια χώρα που τους προσφέρει σημαντικά κίνητρα. Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι ΗΠΑ προσφέρουν άμεσες επιδοτήσεις στην παραγωγή ορυκτών και μπαταριών, καθώς και την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ με τη χρήση αμερικανικών εξαρτημάτων.

-Δεύτερον, η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές πρώτων υλών, ως επί το πλείστον από λίγες χώρες με τις οποίες δεν έχει συνάψει εμπορικές συμφωνίες: το 87 % των εισαγωγών ακατέργαστου λιθίου προέρχεται από την Αυστραλία, το 80 % των εισαγωγών μαγγανίου από τη Νότια Αφρική και τη Γκαμπόν, το 68 % των εισαγωγών ακατέργαστου κοβαλτίου από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και το 40 % των εισαγωγών ακατέργαστου φυσικού γραφίτη από την Κίνα. Αν και η Ευρώπη διαθέτει πολλά αποθέματα ορυκτών, ο χρόνος που μεσολαβεί από την ανακάλυψή τους έως την παραγωγή τους είναι τουλάχιστον 12-16 χρόνια, γεγονός που καθιστά αδύνατη την ταχεία ανταπόκριση στην αύξηση της ζήτησης. Ωστόσο, οι ισχύουσες συμβατικές ρυθμίσεις εξασφαλίζουν συνήθως τον εφοδιασμό με πρώτες ύλες μόνο για 2 ή 3 έτη μελλοντικής παραγωγής. Φέτος τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, όπως επισημαίνει το ΕΕΣ.

Τρίτον, η ανταγωνιστικότητα της παραγωγής μπαταριών στην ΕΕ μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο από την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας. Στα τέλη του 2020, το κόστος μιας συστοιχίας μπαταριών (200 ευρώ ανά kWh) ήταν υπερδιπλάσιο από το προβλεπόμενο ποσό. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, η τιμή του νικελίου αυξήθηκε κατά περισσότερο από 70 % και του λιθίου κατά 870 %».