Καύσιμα: Προβληματική η αγορά – Γάγγραινα η παραβατικότητα, μόνιμος πονοκέφαλος η φορολογία

Ξέφρενο πάρτι παραβατικότητας, υπερφορολόγησης και τιμών που πατούν διαρκώς γκάζι σε μία προβληματική αγορά συνθέτουν το τοπίο της εμπορίας και διάθεσης καυσίμων στην Ελλάδα, τη στιγμή που η πράσινη μετάβαση «απαιτεί» ράλι επενδύσεων  από τις εταιρείες.

Ορυκτά καύσιμα: Στόχος η απεξάρτηση αλλά το Κατάρ ρίχνει 45 δισ. δολάρια στο φυσικό αέριο

Η Λερναία Ύδρα της παραβατικότητας πάντως παραμένει σχεδόν ανέγγιχτη παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις.

Στο πλαίσιο αυτό, βάσει έρευνας του ΕΜΠ σε πρατήρια της Αττικής, οι ελλειμματικές παραδόσεις καυσίμων σε πρατήρια ξεπέρασαν κατά μέσο όρο το 10%, φυσιολογική θεωρείται μία απόκλιση έως 1%, γεγονός που καταδεικνύει μεγάλη διασπορά προβληματικών παραδόσεων.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι ελλειμματικές παραδόσεις ενισχύονται τα τελευταία χρόνια ( 2011- 2023), τόσο σε επίπεδο πρατηρίων όσο και σε επίπεδο ελλειμματικών παραδόσεων.

Το roadmap της παραβατικότητας

Οι μέθοδοι παραβατικότητας έχουν να κάνουν με ελλειμματικές παραδόσεις στον καταναλωτή, νοθεία καυσίμων με διαλύτες χωρίς ΕΦΚ, επανεισαγωγή προϊόντος από εξαγωγή χωρίς ΕΦΚ σε πρατήρια, διάθεση πετρελαίου ναυτιλίας χωρίς ΕΦΚ  ως πετρέλαιο θέρμανσης – κίνησης.

«Βολεύει το κράτος να ρίχνει στις εταιρείες την ευθύνη για τις ακριβές τιμές»

«Τα καύσιμα στην Ελλάδα είναι ακριβά λόγω της υψηλής φορολογίας», σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ (Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών), Γιάννης Αληγιζάκης, αναλύοντας γιατί υπάρχει μία «διαστρεβλωμένη εικόνα με ευθύνη μερίδας και των ΜΜΕ», όπως ανέφερε για τα «υπερκέρδη» των εταιρειών.

«Η αγορά μέχρι σήμερα δεν γνωρίζει τι ακριβώς ρυθμίζει ο νέος νόμος του υπουργείου Οικονομικών για την παραβατικότητα στα καύσιμα, η μόνιμη επωδός που ακούγεται είναι «τώρα μιλούν και οι πετρελαϊκές με τα κέρδη που έχουν;», αυτό βολεύει και την πολιτεία. Η Ελλάδα είναι μία χώρα με πολύ μεγάλο αριθμό πρατηρίων, είναι τρίτη στην ΕΕ ανά 1.000 αυτοκίνητα σε πρατήρια αναλογικά με τον πληθυσμό της. Οι αποφάσεις της πολιτείας δεν αφήνουν τον ανταγωνισμό να λειτουργήσει, η ελληνική αγορά καυσίμων είναι μία μικρή και προβληματική αγορά, έχει συσσωρευμένες ζημιές 450 εκατ. ευρώ από το 2010, κανείς δε θέλει να επενδύσει στην ελληνική αγορά. Αυτή η εικόνα των υπερκερδών υπάρχει γιατί βολεύει, δεν θέλουμε σαν κράτος να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά προβλήματα».

Ο πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Γιάννης Αλιγιζάκης

«Ο καταναλωτής έχει μία διαστρεβλωμένη εικόνα, δεν υπάρχουν υπερκέρδη των εταιρειών όπως προβάλλονται. Τις χρονιές που οι εταιρείες ήταν κερδοφόρες με υπερκέρδη όπως λέει μερίδα των ΜΜΕ, είχαν προηγηθεί χρονιές με υπερζημιές, ο κλάδος επιβαρύνεται συνεχώς με κόστη που δεν του ανήκουν. Ο κλάδος υπερφορολογείται για να καλυφθούν ελλείμματα άλλων κλάδων», επεσήμανε κρούοντας καμπανάκι για λουκέτα.

Βάσει στοιχείων της Κομισιόν που επικαλέστηκε, η μέση τιμή στην αμόλυβδη  βενζίνη 95 οκτανίων στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ είναι μεσοσταθμικά, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, ακριβότερη κατά 0,15 ευρώ ανά λίτρο. Οι τιμές των διυλιστηρίων κινούνται κατά μέσο όρο κοντά στις αντίστοιχες της ΕΕ με την διαφορά στην τιμή λιανικής, αυτή που πληρώνει ο καταναλωτής, να αποδίδεται στους υψηλούς φόρους.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ στην οποία αναφέρθηκε, το μεικτό περιθώριο κέρδους των εταιρειών εμπορίας καυσίμων, προ φόρων, άγγιξε το 0,5% (2021 – 2022), το μεικτό περιθώριο το 3% το 2022 με τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους χωρίς αεροπορικά καύσιμα και διεθνείς πωλήσεις το 2022 να προσεγγίζουν τα 1,9 εκατ. ευρώ.

«Θα φύγουν οι υγιείς, θα μείνουν οι παραβατικοί»

«Ο Σύνδεσμός μας αποδέχτηκε τον νέο νόμο που προβλέφθηκε για συνυπευθυνότητα στους ελέγχους καυσίμων, αυτό αυξάνει τα λειτουργικά κόστη μας. Έχουμε μπροστά μας την πράσινη μετάβαση, αυτό απαιτεί επενδύσεις εκατομμυρίων, αν δεν επενδύσουν οι εταιρείες δεν θα έχουν μέλλον. Από 8.000 το 2012 σήμερα τα πρατήρια στην Ελλάδα είναι 5.500, τα περισσότερα από τα οποία δεν είναι βιώσιμα, φεύγουν οι υγιείς πρατηριούχοι, μένουν οι παραβατικοί», υποστήριξε. «Ο κλάδος μας έχει τεράστια ευθύνη για την ομαλή τροφοδοσία όλων των περιοχών, ακόμα και των πιο απομακρυσμένων, με καύσιμα, είναι υποχρέωσή μας να διασφαλίζουμε την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς», τόνισε.

«Σύστημα εισροών – εκροών, άρση πλαφόν»

Ο κ. Αληγιζάκης ζήτησε εντατικοποίηση των ελέγχων της πολιτείας για τον περιορισμό της παραβατικότητας στην αγορά καυσίμων και άρση του πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους εταιρειών και πρατηρίων για να βελτιωθούν ο ανταγωνισμός και οι τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές. «Η παραβατικότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ένα αποτελεσματικό σύστημα εισροών – εκροών, ο νέος νόμος του ΥΠΟΙΚ κινείται σε σωστή κατεύθυνση, ο καταναλωτής με την παραβατικότητα που υπάρχει σήμερα πληρώνει πολύ περισσότερο από αυτό που θα έπρεπε για την ποσότητα που αγοράζει, αν μειωθεί θα μειωθεί έμμεσα και η τιμή που πληρώνει για καύσιμα ο πολίτης.

Από την άλλη πλευρά, με το πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους που υπάρχει ναρκοθετείται ο ανταγωνισμός, πολλά πρατήρια πουλούν κάτω από την τιμή του διυλιστηρίου. Η ελληνική αγορά καυσίμων έχει υψηλό βαθμό ανταγωνισμού, πρέπει να λειτουργήσει ελεύθερα, το πλαφόν που έβαλε το κράτος οδηγεί σε μη βιώσιμη αγορά, δεν μπορούμε σαν εταιρείες να βοηθήσουμε όσες επιχειρήσεις θέλουν να επενδύσουν για να είναι έτοιμες για την πράσινη μετάβαση, το πλαφόν δεν λαμβάνει υπόψιν τα αυξημένα κόστη (επιτόκια, μισθοί, λειτουργικά)», σημείωσε.

«Είναι καιρός η αγορά να λειτουργήσει σε ένα υγιές επιχειρηματικό πλαίσιο, όλοι θα ωφεληθούν», κατέληξε.

Από το διυλιστήριο στο ρεζερβουάρ με ψηφιακή επιτήρηση

«Μόνη λύση είναι η ψηφιακή παρακολούθηση στο ταξίδι του καυσίμου από την στιγμή που φεύγει από το διυλιστήριο μέχρι να φτάσει στον καταναλωτή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σύστημα εισροών – εκροών», επεσήμανε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Χρήστος Τζιόλας αναλύοντας την μέθοδο η οποία επιβάλλεται να εφαρμοστεί για να μπει φρένο στην παραβατικότητα. «Μόνο ψηφιακά μπορεί να γίνει αυτό, χάνονται εκατομμύρια κάθε μέρα από την παραβατικότητα στην αγορά. Σήμερα γίνονται τυχαίοι έλεγχοι, δεν αρκούν οι άνθρωποι, πρέπει να βάλουμε στο παιχνίδι την ψηφιοποίηση, δεν είναι ανθρωπίνως δυνατόν να γίνει έλεγχος σε τόσα δεδομένα.

Ο αντιπρόεδρος του ΣΕΕΠΕ, Χρήστος Τζιόλας

Το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε με εντυπωσιακά αποτελέσματα στην Βουλγαρία, στην Ελλάδα λείπει η βούληση να εφαρμοστεί, είναι αναγκαίο να τρέξει η κατάλληλη πλατφόρμα από τους αρμόδιους για να περιοριστεί το πρόβλημα», ανέφερε.

Εξειδικεύοντας τις προτάσεις του Συνδέσμου για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας , στάθηκε, μεταξύ άλλων,  στην δημιουργία και λειτουργία εξειδικευμένης πλατφόρμας συλλογής στοιχείων και διασταύρωσης δεδομένων,  επικαιροποίηση των τεχνικών προδιαγραφών των συστημάτων εισροών – εκροών, επέκταση εφαρμογής συστημάτων παρακολούθησης εισροών – εκροών σε όλες τις εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων ιδιωτικού τομέα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.