Η αυτοτροφοδοτούμενη κλιματική αλλαγή…

«Αυτό που πραγματικά τρομάζει την επιστημονική κοινότητα είναι η αυτοτροφοδοτούμενη κλιματική αλλαγή, δηλαδή το σενάριο όπου η ανθρωπογενής υπερθέρμανση θέτει σε λειτουργία κλιματικούς μηχανισμούς οι οποίοι επιφέρουν περαιτέρω αύξηση της πλανητικής θερμοκρασίας χωρίς πια η ανθρωπότητα να μπορεί να τη σταματήσει…»

Αυτά υποστηρίζει, μιλώντας στον « ΟΤ» ο υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλίματος του ελληνικού τμήματος της περιβαλλοντικής οργάνωσης  Greenpeace Τάκης Γρηγορίου. Όπως διευκρινίζει: «πρόκειται για τους περίφημους μηχανισμούς ανάδρασης (feedback loops) του κλιματικού συστήματος. Τέτοιες περιπτώσεις είναι το λιώσιμο των πάγων στα πέρμαφροστ (σ.σ.: είναι τα αιώνια στρώματα πάγου) που έχουν εγκλωβισμένες τεράστιες ποσότητες μεθανίου (ισχυρότατα αέριο του θερμοκηπίου), το λιώσιμο των υδριτών μεθανίου που επίσης είναι εγκλωβισμένοι στους ωκεανούς και εν γένει η διατάραξη της ικανότητας των ωκεανών και της γης να απορροφούν και να συγκρατούν τον άνθρακα.

» Το γεγονός ότι δεν υπάρχει επιστημονική βεβαιότητα για το ακριβές επίπεδο θερμοκρασίας στο οποίο διαταράσσονται αυτά τα οικοσυστήματα, αλλά και πως ακριβώς θα αλληλοεπιδράσουν μεταξύ τους,  μάλλον θα πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο και όχι να μας εφησυχάσει.

»Οι περισσότεροι επιστήμονες, πάντως, συμφωνούν ότι πρέπει να κρατήσουμε την αύξηση της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας κοντά στον ενάμιση (1,5) βαθμό Κελσίου και να μην ξεπεράσουμε τους δυο (2)».

Το χρονοδιάγραμμα

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πως η επιστήμη έχει θέσει ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα το οποίο απαιτεί μειώσεις των ανθρωπογενών εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 7,6% ετησίως από τώρα μέχρι το 2030, με απώτερο στόχο την εκμηδένισή τους πριν από το 2030. «Ειδάλλως χάνουμε κάθε ελπίδα συγκράτησης της πλανητικής θερμοκρασίας κοντά στον πιο ‘βιώσιμο’ +1,5 0 βαθμό Κελσίου και παραδιδόμαστε στο έλεος της ανατροφοδοτούμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη».

Ο στόχος του ενάμισι (1,5) βαθμού Κελσίου

Κατά τους ειδικούς:

. Η αύξηση της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα βρίσκεται σήμερα στο + 1,2 0C. H Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα απαιτεί να συγκρατήσουμε την αύξηση κοντά στο βιώσιμο 1,5 -2 0 C.

. Για να μείνουμε κοντά στον 1,5 ο C δεν αρκεί ο μηδενισμός των εκπομπών έως το 2050, όπως έχουν θέσει ως στόχο πολλές χώρες ( και η Ελλάδα). Εξίσου σημαντικά, η μείωση των εκπομπών πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής, με το 5,5% της παγκόσμιας μείωσης να πραγματοποιείται ως το 2030 (στοιχεία από Παγκόσμιο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ).

. Πρακτικά αυτό σημαίνει ετήσιος ρυθμός μείωσης των εκπομπών κατά 7,6% από το 2020 μέχρι το 2030. Πρόκειται για τεράστια πρόκληση, όμοια της οποίας δεν έχει ξαναγίνει.

. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της πρόκλησης, υπολογίστηκε ότι λόγω lockdowns, το 2020 η μείωση των παγκόσμιων  εκπομπών ήταν περίπου 6%. Με άλλα λόγια, απαιτούνται μειώσεις ανάλογες ενός παγκόσμιου lockdown κάθε χρόνο από τώρα μέχρι και το 2030 (!).

Τι κάνει η Ευρώπη

-Η Ευρώπη εκτιμάται ότι θα πρέπει να μειώσει κατά  65% τις εκπομπές της έως το 2030, προκειμένου να συνεισφέρει ισότιμα στην παγκόσμια προσπάθεια.

-Πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφάσισε νέο Ευρωπαϊκό στόχο μείωσης μόλις 55% ως το 2030, αντί του υφιστάμενου στόχου για 40%. Ο νέος στόχος μάλιστα δεν αφορά σε «καθαρές μειώσεις» της οικονομίας, αφού συμπεριλαμβάνονται και απορροφήσεις άνθρακα από φυσικά οικοσυστήματα της Ευρώπης. Αν συνυπολογιστούν και οι απορροφήσεις, τότε οι καθαρές μειώσεις της Ευρωπαϊκής οικονομίας θα είναι 52,8% έως το 2030, πάντα σύμφωνα με τον στόχο της ΕΕ.

-Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με έκθεση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ακόμη και χωρίς τον νέο στόχο του 55% -και χωρίς την υιοθέτηση νέων μέτρων- η Ευρώπη θα πετύχαινε μείωση των εκπομπών κατά 46% έως το 2030.

Δεν περισσεύει ούτε ένα ευρώ…

«Οι κλιματικές επιδόσεις μας κατά τη δεκαετία που διανύουμε θα κρίνουν αν ο πλανήτης θα παραμείνει ένα ζωντανό βιώσιμο και πλούσιο σε ζωή οικοσύστημα ή θα αφεθεί στο έλεος της μη αναστρέψιμης κλιματικής κρίσης», επισημαίνει ο Τάκης Γρηγορίου.

Και συμπληρώνει: «Συνεπώς χωρίς υπερβολή είναι ζήτημα επιβίωσης να προχωρήσουμε άμεσα στην αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου προς ένα βιώσιμο και δικαιότερο σύστημα. Οι διαθέσιμοι πόροι για την αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελούν μια χρυσή ευκαιρία να χρηματοδοτήσουμε αυτές τις αναγκαίες αλλαγές. Δεν περισσεύει ούτε ένα ευρώ…»