Οι δημόσιες δαπάνες είναι το φάρμακο για τον πληθωρισμό

H Eυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ενεργοποιήσει σχεδόν όλο το οπλοστάσιο που διαθέτει προκειμένου να διασφαλίσει ότι το κόστος δανεισμού παραμένει χαμηλό στην Ευρωζώνη, όμως παράλληλα έχει ενεργοποιήσει και τον επικοινωνιακό μηχανισμό της ώστε να διατηρήσει τις πιέσεις προς τις εθνικές κυβερνήσεις να συμφωνήσουν σε μια αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε. που θα είναι σαφώς εστιασμένη προς τη διευκόλυνση των δημοσίων δαπανών.

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΚΤ παρουσίασε πρόσφατα έρευνα η οποία συμπεραίνει ότι το καλύτερο φάρμακο για τις ανεπτυγμένες οικονομίες στην προσπάθειά τους να αποφύγουν μια περιδίνηση σε φάση στασιμοπληθωρισμού είναι η αύξηση των δημοσίων δαπανών.

Οι δημόσιες δαπάνες είναι το φάρμακο για αποφύγουν οι ανεπτυγμένες οικονομίες την περιδίνηση σε φάση στασιμοπληθωρισμού και το άδειασμα της νομισματική εργαλειοθήκης που βιώνει η Ιαπωνία εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Όπως αποκάλυψε νέα έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο μακροπρόθεσμα επίμονα χαμηλός τιμάριθμος -παρά την πρόσφατη ισχυρή άνοδο του πληθωρισμού που αποδίδεται σε παροδικούς παράγοντες- απειλεί να εξελιχθεί σε «αυτο-εκπληρούμενη προφητεία» αν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σταματήσουν να πιστεύουν στην άνοδο των τιμών και οι κεντρικές τράπεζες αποδειχθούν ανίκανες να εξουδετερώσουν αυτόν τον πεσιμισμό. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας προσπαθεί να αυξήσει τον πληθωρισμό στην οικονομία της χώρας εδώ και 25 χρόνια χωρίς επιτυχία. Η έρευνα, ωστόσο, καταλήγει ότι οι διαμορφωτές πολιτικής δεν θα μείνουν αδρανείς. «Όταν η νομισματική πολιτική έχει εξαντληθεί με τις μειώσεις επιτοκίων, μια αποφασιστική δημοσιονομική πολιτική προστατεύει την οικονομία από μια ισορροπία χαμηλού πληθωρισμού» επισημαίνει η έρευνα, η οποία μπορεί να ενισχύσει τα επιχειρήματα των διαμορφωτών πολιτικής που θέλουν απομακρύνουν τους κανόνες της Ε.Ε. που όπως υποστηρίζουν οδήγησαν σε αχρείαστη λιτότητα και χαμηλή οικονομική ανάπτυξη για χρόνια.

Οι δημόσιες δαπάνες διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της οικονομίας στη διάρκεια της πανδημίας. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανέστειλαν κανόνες που υπήρχαν για να ελέγχουν τα δημοσιονομικά τους και συμφώνησαν στην έκδοση κοινού χρέους 800 δις ευρώ για να χρηματοδοτήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης. Τώρα, όμως, αρχίζει συζήτηση για το κατά πόσον η Ε.Ε. θα επιστρέψει στο παλιό πλαίσιο από τη στιγμή που η κρίση τελειώνει. Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι επέμεινε ότι οι κανόνες για τις δημόσιες δαπάνες πρέπει να αλλάξουν. Η θέση αυτή τον τοποθετεί σε ευθεία αντιπαράθεση με τον Αρμιν Λάσετ, τον πιθανότερο υποψήφιο για να διαδεχθεί την Ανγκελα Μέρκελ στην Καγκελαρία, ο οποίος δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας θα πρέπει να αποκατασταθεί όταν τελειώσει ο αντίκτυπος της πανδημίας πάνω στην παγκόσμια οικονομία.

Ενώ ο πληθωρισμός φέτος κινείται πάνω από τους στόχους των κεντρικών τραπεζών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με τις οικονομίες να ανακάμπτουν δυναμικά μετά τα lockdowns, αξιωματούχοι επιμένουν ότι αυτή η άνοδος των τιμών θα είναι προσωρινή. Η ΕΚΤ προβλέπει ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει ξανά το 2022 και θα εξακολουθήσει να βρίσκεται κάτω από τον στόχο του 2% παρά τα αρνητικά επιτόκια και το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που θα διατηρηθούν επί μακρόν. Ερευνητές της ΕΚΤ αναγνωρίζουν ότι μια συντονισμένη δημοσιονομική πολιτική είναι δύσκολο να διατηρηθεί στην Ευρωζώνη, καθώς οι δημόσιες δαπάνες είναι ευθύνη των εθνικών κυβερνήσεων, μερικές εκ των οποίων είναι ήδη υπερχρεωμένες. Ωστοσο, οι ερευνητές παρουσίασαν μια πρόταση: ένα εργαλείο το οποίο η ΕΚΤ υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι χρειάζεται η οικονομία της Ευρωζώνης.

«Η αποφυγή των αυτό-εκπληρούμενων παγίδων χαμηλού πληθωρισμού μπορεί να είναι λόγος για τη δημιουργία μιας κεντρικής δημοσιονομικής ικανότητας στην Ευρώπη», ανέφεραν στην έρευνα.