COVID-19 – Πώς το ΙΧ παίρνει εν καιρώ πανδημίας την εκδίκησή του

Είναι νωρίς ακόμα για κοινωνιολογικές μελέτες και συμπεράσματα αναφορικά με την επίδραση της πανδημίας στην ανθρώπινη κατάσταση. Οι ειδικοί, ωστόσο, ήδη δημοσιοποιούν κάποιες διαπιστώσεις για τις αλλαγές που έχουν (διόλου ανεπαισθήτως) επέλθει στην καθημερινότητά μας. Η απογοήτευση, για παράδειγμα, για την πλάνη που είχε δημιουργηθεί τις περιόδους της καραντίνας και των απαγορεύσεων των μετακινήσεων ότι η πανδημία, έστω και μέσα στην τραγικότητά της, θα άλλαζε προς το υγιέστερο και προς το… ανθρωπινότερο τις μεταφορές, είναι πλέον φανερή στους κατοίκους όλων των μεγάλων πόλεων.

Τα αλλεπάλληλα πισωγυρίσματα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της πανδημίας, με τις μεταλλάξεις και τις παραλλαγές του ιού και κυρίως με την έξαρση των νοσηλειών και των θανάτων σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι επόμενο να ευνοούν τις κατά μόνας μετακινήσεις των ανθρώπων. Και κατ’ αντιδιαστολή την αποφυγή των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, όπου ο συνωστισμός είναι αναπόφευκτος. Έτσι, όσο κι αν έχουν περιορίσει οι πολίτες τις μετακινήσεις τους συνολικά, για τις εξόδους από το σπίτι προτιμούν σαφώς το ιδιωτικό τους αυτοκίνητο. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κυκλοφοριακή κατάσταση στις πόλεις, για τα νεύρα των μετακινούμενων και ασφαλώς για την ποιότητα του αέρα που εποχούμενοι και μη αναπνέουν, όπως και για το (διόλου ρόδινο) μέλλον του πλανήτη εν τέλει.

Καθηλωμένοι στο βολάν

Κατ’ αρχάς οι Ευρωπαίοι έχουν περιορίσει συνολικά τις μετακινήσεις τους. Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε η εταιρεία Odoxa για λογαριασμό της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας BMW, 6 στους 10 κατοίκους των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων έχουν μειώσει τις μετακινήσεις τους – και σ’ αυτό συνεισέφερε πολύ η πανδημική καθιέρωση της τηλεργασίας. «Οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν εταιρικό αυτοκίνητο διανύουν πλέον κατά μέσον όρο 105.000 χιλιόμετρα κατά τη διάρκεια των 39 μηνών που ισχύει το συμβόλαιο, ενώ πριν από την κρίση έφταναν τα 110.000 χιλιόμετρα», σημειώνει ο Λοράν Πετί, επικεφαλής μάρκετινγκ της Alphabet για την Ευρώπη – πρόκειται ως γνωστόν για τη μητρική εταιρεία της Google – που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση του στόλου αυτοκινήτων της εταιρείας.

Διαβάστε επίσης: Αυτοκίνητο – Ακριβαίνουν τα μεταχειρισμένα σε Ελλάδα και Ευρώπη

Η μείωση των μετακινήσεων, ωστόσο, δεν έφερε και μείωση της χρήσης του ΙΧ. Τουναντίον, το τόσο δαιμονοποιημένο για κάθε περιβαλλοντική ανωμαλία «κουρσάκι» φαίνεται πως παίρνει την εκδίκησή του. «Η χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου έχει ουσιαστικά αυξηθεί. Πλέον ο κόσμος δεν χρησιμοποιεί τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς διότι αισθάνεται πιο προστατευμένος από τον κορωνοϊό μέσα στο ΙΧ του», σημείωσε ο Λοράν Πετί.

Τα στοιχεία της έρευνας της Odoxa δείχνουν ότι ενώ η χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου για τις διαδρομές των εργαζομένων προς και από τη δουλειά είχε μειωθεί προοδευτικά από το 81% το 2017 στο 72% το 2019, εφέτος με την πανδημία αυξήθηκε πάλι στο 76%. Αν στους εργαζόμενους προσθέσει κανείς και όσους που παίρνουν το ΙΧ τους για να μετακινηθούν για οποιοδήποτε άλλο σκοπό για τον οποίο προ πανδημίας χρησιμοποιούσαν το λεωφορείο ή το μετρό, ακόμα και για να κατέβουν για ψώνια στο κέντρο των πόλεων, αντιλαμβάνεται γιατί σε όλες τις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης παρατηρείται αυτό το χάος στους δρόμους.

Ο φόβος του συνωστισμού

Έρευνα της Ένωσης Δημοσίων Συγκοινωνιών της Γαλλίας (UTP), που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, δείχνει γλαφυρά πόσο έχουν ενοχοποιηθεί τα ΜΜΜ για τη μετάδοση της Covid-19. Τα λεωφορεία, τα μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, προαστιακός και τραμ) θεωρούνται από τους Γάλλους ως ο τόπος στον οποίο διακινδυνεύουν περισσότερο να κολλήσουν κορωνοϊό.

«Η έρευνα της UTP δείχνει ότι έχουμε μπροστά μας ακόμα πολύ δουλειά να κάνουμε για να πείσουμε τους επιβάτες ότι η μετακίνηση με τρένο, λεωφορείο ή τραμ δεν ενέχει κανένα υγειονομικό κίνδυνο», δήλωσε στη «Figaro» η Σιλβί Σαρλ, γενική διευθύντρια της Transilien, της θυγατρικής των κρατικών γαλλικών σιδηροδρόμων (SNCF) που εξυπηρετούν τα προάστια του Παρισιού. Δίχως φυσικά να πείσει, διότι έρευνες αξιόπιστες, επιστημονικές κι ενδελεχείς για τη μεταδοτικότητα του ιού στα ΜΜΜ ακόμα δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.

Η αλήθεια είναι ότι οι δημόσιες μεταφορές έχουν υποστεί ένα μεγάλο πλήγμα σε ολόκληρο τον κόσμο εξαιτίας της μεγάλης διάδοσης της τηλεργασίας. Πάμπολλοι επιβάτες σταμάτησαν να αγοράζουν κάρτες διαρκείας, που τους συνέφεραν οικονομικά όταν έκαναν καθημερινά τη διαδρομή από το σπίτι στο γραφείο και τούμπαλιν. Έρευνες στη Γαλλία δείχνουν ότι, μετά την άρση της τελευταίας καραντίνας, η επιβατική κίνηση στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού έχει ανακάμψει στο 80 με 85%, ενώ στις επαρχιακές πόλεις στο 90%. Σύμφωνα με την UTP, μόνο το 60% των Γάλλων μετακινείται πλέον συστηματικά με τα μέσα σταθερής τροχιάς, ενώ το 2019 το ποσοστό αυτό έφθανε στο 73%.

Διαβάστε επίσης: Ημιαγωγοί – Οι… πατέντες των αυτοκινητοβιομηχανιών για την αντιμετώπιση των ελλείψεων

Επίσης, οι μέχρι στιγμής έρευνες που αφορούν εν προκειμένω τη γαλλική πρωτεύουσα και τα προάστιά της έχουν καταγράψει μια τάση των ανθρώπων να περιορίζουν τις μετακινήσεις τους για διασκέδαση – φευ, ακόμα και στην Πόλη του Φωτός… Και επιπλέον όσοι αποφασίσουν να βγουν, προτιμούν το ΙΧ τους. Έτσι, η επιβατική κίνηση την Παρασκευή στα μέσα σταθερής τροχιάς της ευρύτερης περιοχής του Παρισιού (Ile-de-France) εμφανίζεται μειωμένη κατά 24% τις Παρασκευές συγκριτικά με τις Τρίτες, ενώ προ υγειονομικής κρίσης η μείωση ήταν μόνο 10%.

Αντίθετα, οι καταγραφείσες στην αρχή της κρίσης τάσεις για φυγή από τις μεγάλες πόλεις, εν τέλει δεν πραγματοποιήθηκαν. Με βάση τα στεγαστικά δάνεια που χορηγήθηκαν για την αγορά κατοικιών στην επαρχία, η Transilien υπολογίζει ότι μόνο 100.000 από τα 12,2 εκατομμύρια κατοίκων της Ile-de-France θα εγκαταλείψουν εν τέλει την περιοχή.

Λοκτντάουν ή μποτιλιάρισμα

Εν κατακλείδι, σε ό,τι αφορά την μητροπολιτική περιοχή της γαλλικής πρωτεύουσας, άλλη έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Transilien και του Institut Paris Région έδειξε ότι η κυκλοφορία των ιδιωτικών αυτοκινήτων είχε αυξηθεί κατά 10% στις αρχές Οκτωβρίου συγκριτικά με το Μάρτιο του 2020, ενώ τα μποτιλιαρίσματα αυξήθηκαν κατά 33%.

Τα στοιχεία αυτά, βέβαια, δεν εκπλήσσουν μια και η σύγκριση γίνεται με τον πρώτο μήνα που εφαρμόστηκε καραντίνα στη Γαλλία. Εξάλλου, σύμφωνα με διεθνή έρευνα της TomTom (συμμετείχαν 600 εκατ. οδηγοί που χρησιμοποιούν την τεχνολογία τοποθεσίας και πλοήγησης), η οποία είχε δημοσιοποιηθεί στις αρχές του 2021, το 2020 λόγω των περιοριστικών μέτρων της κυκλοφορίας τα μποτιλιαρίσματα είχαν μειωθεί κατά 19% στις μεγάλες πόλεις και των πέντε ηπείρων του πλανήτη συγκριτικά με το 2019 – η έρευνα κάλυπτε 416 πόλεις σε 57 χώρες. Στις ώρες κυκλοφοριακής αιχμής, μάλιστα, η μείωση των μποτιλιαρισμάτων έφθανε το 26%.

Ευλόγως από όλα αυτά συμπεραίνει κανείς ότι το κεντρικό δίλημμα για τους κατοίκους των σύχρονων πόλεων εν καιρώ πανδημίας διαμορφώνεται ως εξής: λοκντάουν ή μποτιλιάρισμα.