Γαλλία: Η πανδημική στροφή στα βιοτεχνικά επαγγέλματα

«Μάθε τέχνη κι άστηνε, κι αν πεινάσεις πιάστηνε», σκέφτηκαν εν μέσω πανδημίας οι έγκλειστοι κι αποκλεισμένοι στα σπίτια τους Γάλλοι. Έτσι, φρόντισαν να προμηθευτούν τον απαραίτητο εξοπλισμό και να μάθουν μια τέχνη. Αλλά δεν περιμένουν να πεινάσουν. Έτσι, όταν η γαλλική κυβέρνηση άρχισε να αίρει σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα, πολλοί σκέφτηκαν να επιστρέψουν σε μια «νέα κανονικότητα» αλλάζοντας επαγγελματικό προσανατολισμό και μέσο βιοπορισμού, αλλάζοντας εν τέλει τρόπο ζωής.

Διαβάστε επίσης: Αγορά εργασίας: Η απασχόληση στην Ελλάδα πριν και μετά την πανδημία

Είναι προφανές ότι πολλοί εκμεταλλεύτηκαν τον ελεύθερο χρόνο που τους πρόσφεραν ξαφνικά οι εγκλεισμοί για να κάνουν επίπονες ενδοσκοπήσεις και να φιλοσοφήσουν τη ζωή. Τα στοιχεία του «Βαρομέτρου της Βιοτεχνίας», που αναλύει το Ανώτερο Ινστιτούτο Επαγγελμάτων σε συνεργασία με την εταιρεία ασφάλισης επαγγελματιών και επιχειρήσεων MAAF, είναι αποκαλυπτικά σε ό,τι αφορά τη Γαλλία: το 2021 δημιουργήθηκαν 244.740 νέες βιοτεχνικές επιχειρήσεις, ενώ το 2019 είχαν δημιουργηθεί 215.940.

Περίπου 29.000 περισσότεροι νέοι επαγγελματίες τεχνίτες έκαναν το ξεκίνημά τους την περυσινή χρονιά, δηλαδή 13% περισσότεροι από όσοι συνήθως στη χώρα των 68 εκατ. κατοίκων. Μιλώντας στη «Figaro» η Τζεσικά Γκοζί που άνοιξε εργαστήριο επισκευής επίπλων σε ένα προάστιο του Παρισιού, εξηγεί γιατί: «Πάντα ήθελα να κάνω μια χειρωνακτική, συγκεκριμένη και πάνω από όλα ‘λογική’ δουλειά. Ανέκαθεν με συνέπαιρναν οι χειροτεχνίες. Είπα λοιπόν μέσα μου, αν δεν το κάνω για μένα γιατί να μην το κάνω για την κόρη μου;».

Διαβάστε επίσης: Γυναικεία εργασία: Η πανδημία επέφερε μείωση των ποσοστών απασχόλησης

Η Covid ως «επιταχυντής αποφάσεων»

Έως τα 34 χρόνια της η Τζεσικά Γκοζί εργαζόταν στον κλάδο της ψηφιακής τεχνολογίας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν έχασε τη δουλειά της, ήταν από τους τυχερούς τηλεργαζομένους. Αλλά, όπως η ίδια παραδέχεται… «ήθελα να αφήσω κάτι πίσω».
«Το 2021 ο αριθμός των νεοφυών βιοτεχνικών εργαστηρίων-επιχειρήσεων έφτασε σε επίπεδο-ρεκόρ στη Γαλλία, άγγιξε τις 250.000», σύμφωνα με τη MAAF. Τα στοιχεία του «Βαρόμετρου της Βιοτεχνίας» επιβεβαιώνει εξάλλου η τεχνική σχολή «La Bonne Graine – École d’Ameublement de Paris».

«Ο κορωνοϊός υπήρξε ένας πραγματικός επιταχυντής αποφάσεων, στο μέτρο που αποκάλυψε στους νέους πολλά για την επαγγελματική ζωή. Ο αριθμός των νέων επαγγελματιών στην επεξεργασία του ξύλου που έρχονται σε μας για να κάνουν τη μαθητεία τους είναι πλέον αυξημένος κατά 30% συγκριτικά με την προ-πανδημική περίοδο», εξηγεί η Λουσί Τενέρ, επικεφαλής του τμήματος επανεκπαίδευσης της παριζιάνικης «Σχολής Επίπλου».

Από το πληκτρολόγιο στη σέγα

Η γαλλίδα εκπαιδευτικός πιστεύει ότι στη στροφή που κάνουν οι νέοι Γάλλοι προς τα χειρωνακτικά επαγγέλματα σημαντικό ρόλο έπαιξαν τα προγράμματα κοινωνικής αρωγής και στήριξης των εργαζομένων, που προώθησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας η κυβέρνηση. Η στροφή αυτή, επίσης, εξηγεί σε ένα βαθμό και τη «Μεγάλη Παραίτηση», την εντυπωσιακή αυτή εγκατάλειψη, εκ μέρους των νέων κυρίως, επαγγελμάτων σχετικών με την εστίαση, τη φιλοξενία και τον τουρισμό.

Η Τζεσικά Γκοζί βέβαια, έκανε ένα μεγαλύτερο άλμα για να εγκαταλείψει την οθόνη, το ποντίκι και το πληκτρολόγιο και να πιάσει την πλάνη, το τριβείο και τη σέγα. Ασφαλώς δεν είναι η μόνη που βγάζει το λευκό κολάρο για να φορέσει το μπλε. Υποστηρίζει, εξάλλου, ότι η πανδημία ανέδειξε μεταξύ άλλων και τη σημασία των «μπλε κολάρων» – της χειρωνακτικής εργασίας ακριβέστερα.

«Για μένα η Covid έδωσε άλλο νόημα στα χειρωνακτικά επαγγέλματα και άλλη αξία στους τοπικούς τεχνίτες. Ο κόσμος έχει πια τη διάθεση να στραφεί προς νέα καταναλωτικά πρότυπα, να προτιμήσει να δώσει στον τεχνίτη μια σπασμένη καρέκλα για να την επισκευάσει, παρά να αγοράσει καινούργια. Συντελέστηκε μια αλλαγή, ο κόσμος συνειδητοποίησε κάποια αδιέξοδα στη ζωή του», εξήγησε η νέα επιπλοποιός.

Η «ρομαντική πλευρά» της Covid

Ο Τομά Σεσινί, αναπληρωτής περιφερειακός διευθυντής οικονομικής και εδαφικής ανάπτυξης στο Εμπορικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο (CMA) της ευρύτερης περιφέρειας του Παρισιού (Île-de-France), αναλύει αυτή τη «ρομαντική πλευρά της Covid», όπως γράφει χαρακτηριστικά η ρεπόρτερ της «Figaro», Σιμπίλ Σαστέν.

«Η Covid ευαισθητοποίησε τον κόσμο. Η υγειονομική κρίση και οι διαδοχικοί εγκλεισμοί οδήγησαν πολλούς Γάλλους να επαναπροσανατολιστούν προς τα επαγγέλματα του πάθους. Αυτό είναι που επιβεβαιώνεται από το ‘Βαρόμετρο της Χειροτεχνίας’. Τα μέλη των οικογενειών ήρθαν πιο κοντά και όσοι είχαν ‘ένα σύζυγο στο πλάι’ ή ένα στήγριγμα ψυχολογικό, αποτόλμησαν μια επανεκπαίδευση και ένα νέο επαγγελματικό ξεκίνημα», σημείωσε ο Τομά Σεσινί.

«Η Τζέσικα εν προκειμένω είχε βάλει χρήματα στην άκρη για να χρηματοδοτήσει τη μετάβασή της από εργαζόμενη γραφείου σε επιπλοποιό. Και η υποστήριξη από την οικογένειά της τής παρείχε μια κάποια ασφάλεια», σημειώνει η ρεπόρτερ της παριζιάνικης εφημερίδας.

Ολιστικό πρότυπο ζωής

Εν κατακλείδι, αν η δημιουργία βιοτεχνικών επιχειρήσεων έχει εκτιναχθεί κατά 13% στη Γαλλία συνολικά, αυτό οφείλεται και σε μια άλλη τάση που αποκάλυψε η πανδημία: την επιθυμία των νέων να εγκαταλείψουν τη ζωή των μεγάλων πόλεων και να μετακινηθούν προς την ύπαιθρο ή τέλος πάντων σε επαρχιακές πόλεις. Να υιοθετήσουν ένα άλλο, πιο «αυθεντικό» και… ολιστικό πρότυπο ζωής, εντασσόμενοι ταυτόχρονα σε ένα άλλο μοντέλο παραγωγής, κατανάλωσης και αξιών εν γένει.

«Στο Île-de-France ουσιαστικά ο ρυθμός δημιουργίας νέων βιοτεχνικών επιχειρήσεων παραμένει διαχρονικά σταθερός. Στις αγροτικές περιοχές το ‘Βαρόμετρο’ κατέγραψε μια εκτίναξη του ποσοστού κατά 23%. Έτσι διαμορφώνεται ένας αυξημένος μέσος όρος», παρατηρεί ο Τομά Σεσινί.

Η Τζέσικα δηλαδή αποτελεί εξαίρεση; Όχι ακριβώς. Άνοιξε και λειτουργεί το επιπλοποιείο της στο Μεντόν, 10 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της γαλλικής πρωτεύουσας, αλλά σχεδιάζει σύντομα να μαζέψει τα εργαλεία της δουλειάς και το νοικοκυριό της για να μετακομίσει με την οικογένειά της Δυτικά, στη Νάντη, κοντά στις εκβολές του Λίγηρα στον Ατλαντικό.

«Αισθάνομαι επιτέλους να συντονίζομαι με το πεπρωμένο και τις αξίες μου, να δίνω ένα νόημα στη ζωή μου», δηλώνει η νεαρή τεχνίτρια του ξύλου. Στην ιστοσελίδα του εργαστηρίου της διαβάζει κανείς μια ρήση του Αλβέρτου Αϊνστάιν: «Ξέρω γιατί τόσοι πολλοί αγαπούν να κόβουν ξύλα. Είναι γιατί βλέπουν αμέσως, χειροπιαστό το αποτέλεσμα της δουλειάς τους».