Σουπερμάρκετ: Πάνω από 100 ευρώ αυξήθηκε η μέση δαπάνη

Την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς του Ελληνα στο σουπερμάρκετ καταγράφει η 18η ετήσια έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που παρουσιάζουν τα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο». Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.507 νοικοκυριών, δείχνει ότι οι ανατιμήσεις οδήγησαν τους έλληνες καταναλωτές σε πιο συντηρητικές αγορές και σε στροφή προς ελληνικά προϊόντα. Παρά τις συντηρητικές αγορές, το κόστος αυξήθηκε εξαιτίας της ακρίβειας, η οποία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, τα οποία σκιάζουν τις προσδοκίες των καταναλωτών για το μέλλον.

Οπως σημειώνει ο υπεύθυνος της μελέτης του Ερευνητικού Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του ΟΠΑ καθηγητής Γεώργιος Μπάλτας, τα δεδομένα της έρευνας δείχνουν ότι οι ανατιμήσεις των προϊόντων καθημερινής χρήσης έχουν μεγάλες επιπτώσεις στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών στον κλάδο των σουπερμάρκετ. Ενα αισιόδοξο στοιχείο στα δεδομένα της έρευνας είναι το πολύ ισχυρό καταναλωτικό κίνημα «Made in Greece» που αφορά συμπεριφορές αλληλεγγύης και αυτοσυντήρησης που αναπτύσσονται στην ελληνική κοινωνία. Η συνειδητοποιημένη και σταθερή προτίμηση στα προϊόντα ελληνικής προέλευσης και κατασκευής μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικονομίας, στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και στη μείωση της ανεργίας. Από οικονομικής πλευράς, οι αποτιμήσεις του έτους 2022 και οι προσδοκίες των καταναλωτών για το έτος 2023 είναι αρκετά απαισιόδοξες. Τα ευρήματα αυτά είναι εύλογα, καθώς η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση επηρεάζουν πολύ την αξιολόγηση του 2022 και τις προβλέψεις του 2023.

Μετρήθηκε επίσης το ύψος της δαπάνης κάθε φορά που ψωνίζουν. Η μέση δαπάνη στο σουπερμάρκετ εκτιμάται σε 61,2 ευρώ σημειώνοντας αξιόλογη αύξηση από 47,5 ευρώ πέρυσι. Η αύξηση στη δαπάνη ανά επίσκεψη στο σουπερμάρκετ αντανακλά την άνοδο του κόστους των προϊόντων λόγω πληθωρισμού και σε μικρότερο βαθμό τη μείωση της μηνιαίας συχνότητας των επισκέψεων.

Δείχνουν εγκράτεια

Η μέση μηνιαία δαπάνη εκτιμάται στα 324 ευρώ σημειώνοντας μεγάλη άνοδο από 255 ευρώ πέρυσι, με το 82,3% των καταναλωτών να δαπανά ως 400 ευρώ τον μήνα. Η άνοδος της δαπάνης προέρχεται κυρίως από τις ανατιμήσεις, οι οποίες στον συγκεκριμένο κλάδο είναι πολύ μεγαλύτερες από τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή. Το 91,7% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν προαποφασίσει τι είδη θα αγοράσουν πριν πάνε στο φυσικό ή ηλεκτρονικό σουπερμάρκετ. Το ποσοστό αυτό ήταν 83,4% ένα έτος πριν. Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχει αυξημένη προσπάθεια κατάργησης των παρορμητικών αγορών και προγραμματισμός των αγοραστικών αποφάσεων, σε μία προσπάθεια καλύτερης διαχείρισης του διαθέσιμου εισοδήματος υπό πληθωριστικές συνθήκες.

Σχετικά με τον αριθμό των σουπερμάρκετ που χρησιμοποιούν, μόνο το 30,3% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ψωνίζει σταθερά σε ένα σουπερμάρκετ. Το ποσοστό των πιστών πελατών μειώθηκε αισθητά από 47,9% που ήταν πέρυσι καθώς οι καταναλωτές αναζητούν πιο ενεργά καλύτερες τιμές σε περισσότερα καταστήματα. Σχεδόν το 70% των καταναλωτών χρησιμοποιούν περισσότερα από ένα σουπερμάρκετ για τις αγορές τους. To 93,1% των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί μέχρι 3 διαφορετικά καταστήματα για τις αγορές του. Η συχνότητα αγορών στις αλυσίδες σουπερμάρκετ έχει μέση τιμή 6,3 φορές τον μήνα, σημειώνοντας μικρή μείωση από 7 φορές τον μήνα που ήταν πέρυσι. Οι περισσότεροι καταναλωτές δηλώνουν ότι ψωνίζουν 4 φορές μηνιαίως. Το 84,3% των ερωτηθέντων ψωνίζουν μέχρι 8 φορές μηνιαίως.

Στο θέμα της μάρκας του κάθε προϊόντος προαποφασισμένο εμφανίζεται μόνο το 38,7% (40,8% πέρυσι) των ερωτηθέντων. Το 61,3% δηλώνουν ότι επιλέγουν μάρκα όταν ψωνίζουν συγκρίνοντας τις διαθέσιμες επιλογές. Εδώ διαφαίνεται η στρατηγική μείωσης του κόστους των αγορών με επιτόπου ενεργή σύγκριση των εναλλακτικών λύσεων.

Στροφή στο made in Greece

Το 79% των ερωτηθέντων απάντησε ότι όταν βρίσκει στο σουπερμάρκετ ελληνικά προϊόντα τα προτιμά από τα εισαγωγής. Διευκρινίζεται ότι η ερώτηση αυτή αφορά την πρόθεση του καταναλωτή και φυσικά δεν ταυτίζεται με την τελική επιλογή του που επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες (διαθεσιμότητα, προσφορές, κ.λπ.).

• Το 69,5% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει στροφή των καταναλωτών στα προϊόντα ελληνικής παραγωγής.
• Το 90,8% δηλώνει ότι θέλουν να αναγράφεται στη συσκευασία ότι ένα προϊόν είναι ελληνικής παραγωγής.
• Το 61,3% πιστεύει ότι τα ελληνικά προϊόντα έχουν καλύτερη ασφάλεια και ποιότητα.
• Το 88,5% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα στηρίζει την παραγωγή της χώρας.
• Το 76,2% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα βοηθά στη μείωση της ανεργίας.

Αλλαγές που έφερε ο πληθωρισμός

Η έρευνα δείχνει ότι οι καταναλωτές κυρίως στρέφονται σε φθηνότερες και λιγότερες αγορές. Η τρίτη δημοφιλέστερη επιλογή είναι η αναβολή ή ακύρωση αγορών που αφορούν αγαθά σημαντικού κόστους. Το 89,7% δηλώνει ότι δυσκολεύεται οικονομικά εξαιτίας των αυξημένων τιμών στο σουπερμάρκετ, ενώ το 96,2% δηλώνει ότι δυσκολεύεται οικονομικά εξαιτίας του αυξημένου κόστους της ενέργειας.

Στην ερώτηση ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ενέργεια οι περισσότεροι επέλεξαν το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος (61,69%) όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Δεύτερο με μεγάλη διαφορά καταδεικνύεται το κόστος των καυσίμων κίνησης (17,56%).

Το καλάθι του νοικοκυριού

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι καταναλωτές εμφανίζονται μοιρασμένοι στο θέμα του καλαθιού. Εντούτοις, η αποδοχή του από σχεδόν έναν στους δύο καταναλωτές δείχνει ότι δεν είναι ένα ασήμαντο μέτρο και η εφαρμογή του ενδιαφέρει μεγάλο τμήμα του αγοραστικού κοινού. To 52,2% πιστεύει ότι το καλάθι του νοικοκυριού είναι ένα χρήσιμο μέτρο και το 46,5% ψωνίζει προϊόντα που βρίσκονται στο καλάθι του νοικοκυριού.