Στο κυνήγι των κρίσιμων πρώτων υλών μπαίνει και η Ελλάδα μετά τον συναγερμό που σήμανε η Ευρώπη για την ανάγκη αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της γηραίας ηπείρου τόσο για λόγους επεξάρτησης από τις εισαγωγές όσο και για την ταχύτερη πράσινη μετάβαση.
Η ευκαιρία της αξιοποίησης σπάνιων πρώτων υλών
Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός που θεσπίστηκε πρόσφατα και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την επικαιροποιημένη λίστα των στρατηγικής σημασίας ορυκτών πρώτων υλών τίθεται σε εφαρμογή και τα κράτη – μέλη θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στην εφαρμογή του.
Η Ευρώπη κατακλύζεται από εισαγωγές σε πρώτες ύλες (πάνω από 70%). Και με βάση το νέο πλαίσιο θα πρέπει να αυξηθεί τόσο το ποσοστό που παράγεται από ενδο-ευρωπαϊκές πηγές (10%, τουλάχιστον) όσο και το ποσοστό της ανακύκλωσης και της αξιοποίησης δευτερογενών πηγών, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας (15% αντιστοίχως).
Το ελληνικό σχέδιο
Η κυβέρνηση θέτει σε εφαρμογή σχέδιο δράσεων για την αξιοποίηση του ορυκτού της πλούτου.
Η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου μιλώντας στο Συνέδριο RawMat 2023, με θέμα «Κρίσιμες πρώτες ύλες: Η στρατηγική αυτονομία της χώρας» περιέγραψε το σχέδιο της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει τρεις άξονες προτεραιοτήτων (έρευνα – προσέλκυση επενδυτών – αδειοδοτική διαδικασία).
Έρευνα
Σύμφωνα με την ίδια ο πρώτος βασικός άξονας είναι η Έρευνα. «Θα πρέπει να γνωρίζουμε -στο μέγιστο δυνατό βαθμό- το δυναμικό που διαθέτουμε και το βαθμό κοιτασματολογικής ωριμότητας του δυναμικού αυτού. Συνεπώς, αφενός θα πρέπει να επικαιροποιήσουμε την καταγραφή των Δημοσίων Μεταλλευτικών Χώρων (ΔΜΧ) που διαθέτουμε και αφετέρου να τους ιεραρχήσουμε, (έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από την προηγούμενη προσπάθεια!), ώστε να ξεχωρίσουν εκείνοι, οι οποίοι μπορούν να θεωρηθούν ώριμοι να τεθούν, άμεσα, σε διαγωνιστική διαδικασία», είπε και συμπλήρωσε: «Παράλληλα, επειδή η έρευνα για την ανεύρεση νέων γηγενών πηγών αποτελεί μια κατεξοχήν δυναμική διαδικασία, η ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων μεταλλευτικής έρευνας για κρίσιμες, αλλά και λοιπές Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΟΠΥ), αποτελεί βασική προτεραιότητα»
Τα στοχευμένα αυτά προγράμματα, που για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027 θα ξεπεράσουν τα 4,5 εκατ. ευρώ, εκπονούνται από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.), στην οποία έχει ανατεθεί η υλοποίηση της δημόσιας μεταλλευτικής έρευνας στον τόπο μας.
Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες
Όπως έκανε γνωστό η κυρία Σδούκου από τα Τεχνικά Δελτία που έχουν υποβληθεί, «το σύνολο αυτών των έργων έχουν ως κύριο σκοπό την αξιολόγηση επιλεγμένων υφιστάμενων Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων, με στόχο την αύξηση των αποθεμάτων της χώρας σε Κρίσιμες ΟΠΥ, πολύτιμα μέταλλα και μέταλλα απαραίτητα για την ενεργειακή μετάβαση, με μετρήσιμα μεγέθη οικονομικής και κοινωνικής αξίας». Περαιτέρω, κατά την υφυπουργό, πολλά έχουν να προσφέρουν και οι δράσεις των πανεπιστημιακών φορέων και γενικότερα της ακαδημαϊκής κοινότητας που εκπροσωπείται, ποικιλοτρόπως, στο παρόν συνέδριο και η συνδρομή των οποίων είναι πάντα ευπρόσδεκτη, αλλά και θεσμοθετημένη στον ν.5037/2023, με τον οποίο επικαιροποιήσαμε, πρόσφατα, τις διατάξεις για τη μεταλλευτική έρευνα.
Επενδύσεις
Η υφυπουργός ΠΕΝ συνεχίζοντας με την ομιλίας τη αναφέρθηκε στον δεύτερο άξονα: «Ο δεύτερος άξονας έχει κατεξοχήν επενδυτικό χαρακτήρα και αφορά στην εκκίνηση νέων διεθνών διαγωνισμών για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων μεταλλευτικών ορυκτών σε δημόσιους μεταλλευτικούς χώρους (ΔΜΧ), με ικανοποιητικό βαθμό ωριμότητας, ώστε να προσελκύσουν το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον».
Αυτό, προϋποθέτει να έχει προηγηθεί εκτεταμένη και στοχευμένη κοιτασματολογική έρευνα, αλλά και αξιόπιστες τεχνικο-οικονομικές προσεγγίσεις, σχετικά με το περιεχόμενο αποθεματικό δυναμικό προς αξιοποίηση.
«Περαιτέρω, οι στόχοι μας θα πρέπει να εντάσσονται όχι μόνο στην εθνική, αλλά και στην ευρωπαϊκή στρατηγική και αντιστοίχως τα κριτήριά μας πρέπει να εμπεριέχουν και τη διάσταση αυτή».
Οι Μολάοι και το γερμάνιο
Η υφυπουργός αναφέρθηκε στον διαγωνισμό για τον μεταλλευτικό χώρο των Μολάων:
«Στην προηγούμενη θητεία της, η κυβέρνηση έλαβε την απόφαση και προκηρύξαμε διεθνή διαγωνισμό για την εκμίσθωση του μεταλλευτικού χώρου των Μολάων και το αποτέλεσμα ήταν απολύτως θετικό. Ήδη θα το γνωρίζετε, ότι με την προκαταρτική έρευνα επιβεβαιώθηκαν οι ιστορικές αναλύσεις και επιπλέον, σύμφωνα με επίσημες δηλώσεις της εταιρείας, βρέθηκε το σπάνιο, κρίσιμο μέταλλο γερμάνιο (Ge), με πολλές χρήσεις στην υψηλή τεχνολογία, ενώ σύντομα προγραμματίζεται η ένταξή του σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα».
Το αντιμόνιο
Όπως η ίδια αποκάλυψε, «στο ίδιο πλαίσιο, είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε τη διαγωνιστική διαδικασία για το αντιμόνιο, το οποίο εμπεριέχεται σε όλους τους καταλόγους της ΕΕ (από το 2011 μέχρι σήμερα) ως κρίσιμο και στρατηγικό μέταλλο. Γι’ αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη διασφάλισης του ανεφοδιασμού του».
Όπως εξήγησε: «Είμαστε έτοιμοι σημαίνει, ότι πέραν όλων των προϋποθέσεων που αφορούν στην κοιτασματολογική ωριμότητα και τα δεδομένα της αγοράς, έχουμε εξετάσει -σε υπηρεσιακό επίπεδο- και τους λοιπούς, τυχόν απαγορευτικούς παράγοντες, σε σχέση με την ασφάλεια και το περιβάλλον. Το αντιμόνιο είναι ένα κρίσιμο μέταλλο, μεγάλης στρατηγικής σπουδαιότητας για την ευρωπαϊκή οικονομία, το οποίο -παρόλα αυτά- έχει βαθμό εξάρτησης από εισαγωγές 100% και συνεπώς ο κίνδυνος ανεφοδιασμού του είναι πολύ μεγάλος».
Νέοι διαγωνισμοί
Η κυρία Σδούκου ανήγγειλε τη διενέργεια κι άλλων διαγωνισμών: «Και θα ακολουθήσουν, σύμφωνα με το σχεδιασμό μας, και άλλοι χώροι, πάντα με γνώμονα την εθνική οικονομία, την ευρωπαϊκή αυτάρκεια σε κρίσιμα υλικά, αλλά σε κάθε περίπτωση χωρίς εκπτώσεις για το περιβάλλον και την κοινωνική συνοχή. Αυτό, άλλωστε, είναι για μας το μείζον, δηλαδή να προκρίνουμε επενδύσεις με όρους βιωσιμότητας, οι οποίες θα προσφέρουν ανταγωνιστικά οφέλη για την πολιτεία, αλλά και το κοινωνικό σύνολο».
Αδειοδοτικό πλαίσιο
Όπως προκύπτει από την ομιλία της κυρίας Σδούκου, ο τρίτος άξονας προτεραιοτήτων αφορά στο αδειοδοτικό πλαίσιο, καθώς και στο πλαίσιο λειτουργίας των εξορυκτικών δραστηριοτήτων: «Θέλω να επισημάνω κάτι εδώ -παρότι το θέμα μας είναι τα κρίσιμα ορυκτά – αναφορικά με το ζήτημα των καθυστερήσεων της αδειοδότησης. Η αλήθεια είναι, ότι παρά τις καθυστερήσεις που όντως υπάρχουν σε ορισμένες περιπτώσεις, τα εξορυκτικά έργα εξυπηρετούνται κανονικά», υποστήριξε και έφερε ως παράδειγμα: «Για παράδειγμα, αναφέραμε πριν το νέο πρότζεκτ των Μολάων, που μπορεί να αποτελέσει οδηγό και για λοιπά μεταλλευτικά πρότζεκτ. Η αδειοδότηση ενός πλήρους ερευνητικού προγράμματος έχει, ήδη, ολοκληρωθεί τόσο περιβαλλοντικά όσο και τεχνικο-οικονομικά, μέσα στους θεσμικά προβλεπόμενους χρόνους και ήδη εντός των ημερών θα αρχίσει το γεωτρητικό έργο».
Περαιτέρω, τα μεγάλα έργα υποδομών που απαιτούν λατομική υποστήριξη, π.χ. έργα που αφορούν είτε τους εθνικούς οδικούς άξονες είτε εμβληματικά έργα της ΕΕ (όπως η αποθήκευση ενέργειας – αντλησιοταμίευσης κ.λπ.) αδειοδοτούνται κανονικά. Το ίδιο και τα μεγάλα έργα στους παραδοσιακούς τομείς των μαρμάρων (π.χ. τα υπόγεια λατομεία στην περιφέρεια της Αν. Μακεδονίας) και των βιομηχανικών ορυκτών ανά την επικράτεια.
Μεταλλευτικός Κώδικας
Παραδέχτηκε η υφυπουργός καθυστερήσεις: «Υπάρχουν περιστασιακές καθυστερήσεις των υπηρεσιών, θα συμφωνήσουμε, ειδικότερα στο περιβαλλοντικό κομμάτι και σε εκείνο που αφορά στις δασικές αρχές, Εντούτοις, δεν θα το αφήσουμε κι αυτό χωρίς παρεμβάσεις. Θα αφουγκραστούμε τους θεσμικούς φορείς και θα προσπαθήσουμε να ικανοποιήσουμε τα λογικά αιτήματα».
Επιπλέον, η ίδια ανήγγειλε τη σύσταση Ειδικής Ομάδας Εργασίας, η οποία θα επεξεργαστεί σχέδιο τροποποιήσεων των διατάξεων του Μεταλλευτικού Κώδικα, με βασικό στόχο τη διευκόλυνση των επενδύσεων στον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο όσο αφορά στα κρίσιμα και στρατηγικά ορυκτά.
«Δεν νοείται εν έτει 2023 να συζητάμε για διευκόλυνση επενδύσεων στον ελληνικό ορυκτό πλούτο, με εργαλείο ένα παρωχημένο νομοθέτημα 50 ετών (ο Μεταλλευτικός Κώδικας του 1973)», κατέληξε η κυρία Σδούκου.
Latest News
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία ενισχύουν τις τιμές πετρελαίου
H Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε σε ένα επιπλέον πακέτο κυρώσεων με στόχο τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας
«Καίνε» ξανά οι τιμές σε βασικά τρόφιμα - Ράλι από τον καφέ έως το βούτυρο [γράφημα]
Πώς διαμορφώνονται οι τιμές σε βασικά τρόφιμα - Πού οφείλεται η ανοδική πορεία
Ενισχύονται οι τιμές του μαύρου χρυσού
Κίνα και hedge funds οι καταλύτες της ανόδου
Σε υψηλό δύο εβδομάδων σκαρφάλωσε ο χρυσός
Ο χρυσός σημείωσε άνοδο 1,1% στα 2.687,69 δολάρια η ουγγιά
Σε νέο ιστορικό υψηλό οι τιμές του καφέ
Ανησυχητικά μηνύματα από τις κορυφαίες χώρες που παράγουν καφέ - Τα καιρικά φαινόμενα που συρρικνώνουν την παραγωγή
Υποχωρούν οι τιμές του πετρελαίου με το βλέμμα σε Συρία και Κίνα
Αν και η ίδια η Συρία δεν είναι σημαντικός παραγωγός πετρελαίου, βρίσκεται σε στρατηγική θέση και έχει ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία και το Ιράν
Σε... Συμπληγάδες το πετρέλαιο - Πώς αλλάζει το τοπίο η Συρία
Με τα μάτια στη Συρία οι αγορές - Οι εκτιμήσεις για τις τιμές στο πετρέλαιο - Τι φέρνει η επόμενη μέρα
Σε υψηλό επταμήνου οι τιμές του κακάο
Οι καιρικές συνθήκες τους επόμενους τρεις μήνες θα καθορίσουν εάν θα δούμε περαιτέρω επιδείνωση στις τιμές του κακάο
Νέα άνοδος made in China για τον χρυσό
Ο χρυσός επιστρέφει στα θησαυροφυλάκια της Κίνας μετά από 7μηνη
Άλμα άνω του 1% καταγράφουν οι τιμές του πετρελαίου
Η άνοδος των τιμών τροφοδοτείται από τα μέτρα που ανακοίνωσε η Κίνα