Tο νέο ρούχο δεν σε κάνει πιο ευτυχισμένο…

Με το χέρι στην καρδιά… Πόσες διαφημίσεις έχετε δει στην τηλεόραση, πόσα διαφημιστικά email έχετε λάβει και πόση ταλαιπωρία έχετε «φάει» στους δρόμους με όλον αυτόν τον κόσμο που τρέχει να προλάβει (σαν να μην υπάρχει αύριο) τις …τρομερές προσφορές λόγω Βlack Friday και Black Week;

ΕΣΕΕ: Στα περσινά επίπεδα ο τζίρος από τη Black Friday

Φαντάζομαι πάρα πολλές. Tα τελευταία χρόνια συνηθίζω να γράφω κάθε χρόνο για την τρελή κατανάλωση αυτών των ημερών, και τις επιπτώσεις που έχει στον πλανήτη Γη. Και αυτό επειδή κάποια στιγμή, θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε πως υπάρχουμε, όσο ο πλανήτης Γη μπορεί να μας προσφέρει τους απαραίτητους πόρους για να επιβιώσουμε. Αν αυτοί οι πόροι τελειώσουν, τότε τελειώνουν όλα. Μα, όλα. Και τότε θα υπάρχει μόνο … Black Planet (!).

Γρήγορη μόδα…

Φέτος λοιπόν, μιλώντας με δυο καλούς φίλους, από την περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace, την Έλενα Δανάλη και τον Νίκο Χαραλαμπίδη, θα ήθελα να εστιάσω στη λεγόμενη «γρήγορη μόδα», και να μοιραστώ μαζί σας τους προβληματισμούς μου για τις συνέπειες που έχει αυτή στον πλανήτη και τις κοινωνίες.

Από αυτούς λοιπόν έμαθα πως τα ρούχα της γρήγορης μόδας πιθανόν να περιέχουν ουσίες που είναι βλαβερές για την υγεία μας. Όπως μού είπαν, παρόλο που υπάρχουν ευρωπαϊκοί κανονισμοί οι οποίοι απαγορεύουν τέτοιες ουσίες, κάποιες εταιρείες τους αγνοούν (!). Συμπέρασμα; Ο ανταγωνισμός της γρήγορης, μαζικής παραγωγής, δεν βλάπτει μόνο το περιβάλλον, αλλά και την υγεία.

Το 10% των παγκόσμιων εκπομπών από έναν μόνο κλάδο…

Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτές οι συνέπειες της «γρήγορης μόδας». Όπως μαθαίνω, ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας για παράδειγμα, παράγει το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου…

-«Περισσότερες από τις μισές από τις εκπομπές αυτές προέρχονται από τρία στάδια επεξεργασίας των ρούχων: βαφή, προετοιμασία νημάτων και παραγωγή ινών. Εντάξει, η γρήγορη μόδα δεν φτάνει τις εκπομπές που προέρχονται από την ηλεκτροπαραγωγή ή τις μετακινήσεις, όμως το ποσοστό συμβολής της στην κλιματική αλλαγή δεν είναι καθόλου αμελητέο (!)», μού λέει, ο διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace Νίκος Χαραλαμπίδης.

16 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα…

Μαθαίνω ακόμη πως οι αεροπορικές μεταφορές των προϊόντων της γρήγορης μόδας (ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ κτλ) παράγουν 16 εκατομμύρια τόνους CO2.

Κατά την ‘Έλενα Δανάλη, τα ρούχα φτιάχνονται πλέον “για να πετιούνται”. ‘Όπως μού επισημαίνει, πριν 15 χρόνια για παράδειγμα, υπήρχαν δύο εποχές: άνοιξη/καλοκαίρι και φθινόπωρο/χειμώνας.

-«Πλέον όμως υπάρχουν στα καταστήματα της γρήγορης μόδας μέχρι και 50 μικρο-εποχές, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν καινούργια ρούχα κάθε εβδομάδα. Η παραγωγή τους πια χρειάζεται μόνο λίγες εβδομάδες, από το σχέδιο ως την πώληση. Πολλά ρούχα, φτιαγμένα πολύ γρήγορα, πολύ κακής ποιότητας. Κι όμως, οι εταιρείες αυτές πάντα έχουν κέρδος, και παρά τον πληθωρισμό δεν χάνουν ποτέ», συμπληρώνει.

Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι, όπως μού εξηγούν οι συνομιλητές μου. Ποιοι είναι αυτοί;

Βουνά από σκουπίδια

Πολλά από αυτά τα ρούχα πετιούνται αφόρετα. Οι ίδιες οι εταιρείες πετούν τα ρούχα που δεν πουλήθηκαν ή πετούν τα ρούχα από τις επιστροφές, ακόμα κι αν είναι καινούργια δημιουργώντας … βουνά από σκουπίδια, αφού, καταλήγουν σε χωματερές ή αποτεφρωτήρες ρυπαίνοντας τον αέρα και τα υπόγεια ύδατα. Μάλιστα, με τα ρούχα αυτά γεμίζουν σκουπίδια αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Γκάνα, η Κένυα ή η Χιλή. «Δες τις εικόνες από τις χωματερές στην έρημο Ατακάμα και θα καταλάβεις», μού επισημαίνουν.

Μόνο το 1% ανακυκλώνεται…

Την ίδια ώρα, η ανακύκλωση υφασμάτων έχει φτάσει στα όριά της. Παρόλο που υπάρχουν κανονισμοί πλέον που καθιστούν τις εταιρείες υπεύθυνες για τα προϊόντα τους όταν τελειώσει η ωφέλιμη ζωή τους (γνωστή και ως “διευρυμένη ευθύνη παραγωγού”), η βιομηχανία έχει αγκιστρωθεί στην ανακύκλωση και αυτή δεν αντέχει άλλα ρούχα. Μόνο το 1% όλων των ρούχων που πετιούνται ανακυκλώνεται σε κάποιο νέο υλικό για νέο ρούχο.

Ωκεανοί γεμάτοι πλαστικά…

Οι ίνες που χρησιμοποιούνται περισσότερο είναι οι συνθετικές, το 64% των οποίων παράγονται από ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο. Έτσι, όχι μόνο έχουν υψηλό αποτύπωμα άνθρακα, αλλά κάθε φορά που πλένονται απελευθερώνουν μικροπλαστικά που καταλήγουν στις θάλασσές μας μέσω των αποχετεύσεων. Ο πολυεστέρας για παράδειγμα είναι ένα πλαστικό, το οποίο παράγει μικροπλαστικά, και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα ρούχα.

Ανισότητα και φτώχεια…

Στον παράγοντα αυτό, στέκεται ιδιαίτερα η ‘Ελενα Δανάλη που είναι η υπεύθυνη εκστρατείας για τη βιώσιμη γεωργία του ελληνικού γραφείου της περιβαλλοντικής οργάνωσης διότι υπάρχουν πλούσιες χώρες με φτωχούς ανθρώπους που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τη τροφή τους…

-«Ας πούμε, στο Μπαγκλαντές, η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας (μεταξύ άλλων, και ευρωπαϊκές εταιρείες), παράγουν το 20% του ΑΕΠ και περισσότερο από το 80% των κερδών από τις εξαγωγές, ενώ απασχολεί 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες. Ωστόσο, εννιά στους δέκα εργαζόμενους δεν μπορούν να αγοράσουν επαρκή τροφή για αυτούς και την οικογένειά τους, κάτι που τους υποχρεώνει να παραλείπουν γεύματα τακτικά, να τρέφονται ακατάλληλα ή να αποκτούν χρέη», μού τονίζει.

Χρησιμοποιείται πάρα πολύ νερό…

Για να παραχθεί μία βαμβακερή μπλούζα, χρειάζονται 2.700 λίτρα νερό, ποσότητα που ένας άνθρωπος θα έπινε σε δυόμιση χρόνια! Για ένα παντελόνι τζιν, χρειάζονται 7.500 λίτρα νερό, δηλαδή ποσότητα που θα έπινε ένας άνθρωπος σε εφτά χρόνια…

Ρυπαίνει το νερό…

Για τη βαφή ή την εκτύπωση σταμπών στα ρούχα, χρησιμοποιούνται τοξικές ουσίες, που μετά καταλήγουν στα ποτάμια. Η μόδα ευθύνεται για το 20% των λυμάτων που παράγονται κάθε χρόνο παγκοσμίως, που είναι νερό βρώμικο, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά και καταλήγει σε ποτάμια ή θάλασσες.

Αργή μόδα;

-Και τι μπορεί να γίνει;

-«Αν όντως χρειάζεται να αγοράσεις κάτι, έχεις σκεφτεί την αργή μόδα; Ίσως να μην τη βλέπεις πολύ όταν περπατάς στους δρόμους, όμως έχει έντονη παρουσία στον διαδικτυακό κόσμο. Πρόκειται για ρούχα που φτιάχτηκαν με βιώσιμο τρόπο, με κριτήρια αντοχής, χωρίς τοξικά, από μικρές εταιρείες», μού εξηγούν ο Νίκος Χαραλαμπίδης και η ‘Ελενα Δανάλη.

Πάρε μια βαθιά ανάσα…

Από αυτούς έμαθα και για τον κανόνα των 3 δευτερολέπτων. Τι λέει αυτός ο κανόνας; Πάρε μια ανάσα και σκέψου τους λόγους που θέλεις να αγοράσεις αυτό το προϊόν. Αν διστάσεις, τότε μάλλον δεν το χρειάζεσαι και μπορείς να δώσεις τα χρήματα αυτά σε κάτι που πραγματικά θα σε ευχαριστεί.

Πάντα πίστευα πως τα ράσα δεν κάνουν τον παπά, τώρα έμαθα πως το νέο ρούχο δεν σε κάνει πιο ευτυχισμένο. Γηράσκω αεί διδασκόμενος…