Ο θάνατος του Ναβάλνι θα κάνει τον Πούτιν πιο αδύναμο

Reuters Breakingviews

Ο Αλεξέι Ναβάλνι δεν έτρεφε τρέφει αυταπάτες για το τι αντιμετώπιζε όταν αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του τον Ιανουάριο του 2021, αφού νοσηλεύτηκε στη Γερμανία για ύποπτη δηλητηρίαση κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας.

Ήξερε ότι το δικαστικό σύστημα και η φυλακή της χώρας του τον περίμεναν, με όλους τους σχετικούς κινδύνους. Ο θάνατός του τρία χρόνια αργότερα σε μια ρωσική φυλακή της Αρκτικής επιβεβαιώνει τους φόβους που είχαν εκφράσει εκείνη την εποχή η οικογένεια και οι φίλοι του. Αλλά ο θάνατός του θα αποδυναμώσει τον πολιτικό του εχθρό, τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ακόμη περισσότερο από ό,τι έκαναν οι ενέργειές του όσο ζούσε.

Αν μη τι άλλο, το ανάστημα του Ναβάλνι ως ο κύριος αντίπαλος του Πούτιν είχε αυξηθεί μετά την καταδίκη του σε επανειλημμένες ποινές φυλάκισης που ανήλθαν συνολικά σε 30 χρόνια. Ο θάνατος του Ναβάλνι συνέβη λιγότερο από ένα μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές που θα στέψουν τον Πούτιν για μια ακόμη εξαετή θητεία, ώστε να μπορέσει να συμπληρώσει την τρίτη δεκαετία στην εξουσία. Ακόμη και μετά από δύο χρόνια αυξανόμενων καταστολών των πολιτικών ελευθεριών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, οι Ρώσοι δεν έχουν αυταπάτες για την κατάσταση της δημοκρατίας τους. Φέτος το Κρεμλίνο απαγόρευσε ακόμη και τη συμμετοχή ενός συμβολικού υποψηφίου που συνήθως επιφορτίζεται να λάβει 2% έως 3% των ψήφων για να δώσει την εντύπωση της επιλογής.

Ο θάνατος του Ναβάλνι τον κάνει πλέον μάρτυρα του δημοκρατικού κινήματος της Ρωσίας. Τις επόμενες ημέρες, οι Ρώσοι μπορεί να βγουν ή όχι στους δρόμους μαζικά για να διαμαρτυρηθούν για την είδηση ​​του θανάτου του, όπως έκαναν το 2011 μετά τη νοθεία στις βουλευτικές εκλογές. Μπορεί να φοβούνται πολύ την καταστολή ή να είναι μουδιασμένοι από τα 25 χρόνια του καθεστώτος του Πούτιν. Αλλά δεν θα έχουν καμία αμφιβολία για το ποιος θα πρέπει να θεωρηθεί υπεύθυνος για τον θάνατο του Ναβάλνι. Και θα αναρωτιούνται για την εμμονική κακία ενός προέδρου που του αρέσει να παίρνει φαλλοκρατικές πόζες: Αν είναι τόσο δυνατός, γιατί φαίνεται τόσο φοβισμένος;

Ο θάνατος του αντιπάλου του θα αποδυναμώσει επίσης τον Πούτιν ανάμεσα στους λίγους εναπομείναντες φίλους που είχε στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα είναι δύσκολο να παραμείνεις Πουτινοφίλος για τους πολιτικούς που κάποτε εξέφραζαν τον θαυμασμό του, όπως ο προηγούμενος και επίδοξος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ή ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.

Θα καταστήσει επίσης δυσκολότερη την επιχειρηματολογία με τον Πούτιν να υποστηρίξει τους δυτικούς επιχειρηματίες και τραπεζίτες που πιέζουν για πιο ήπιες κυρώσεις κατά της Ρωσίας ή ελπίζουν ότι η Ουκρανία θα «διαπραγματευτεί» με τη Μόσχα την απώλεια των εδαφών στα οποία εισέβαλε.

Ο θάνατός του μπορεί να μην κάνει τη ρωσική αντίθεση στον Πούτιν ισχυρότερη, όπως ήλπιζε κάποτε ο Ναβάλνι. Αλλά ήδη κάνει τον εχθρό του πιο αδύναμο.