Tα δύο σημάδια της οικονομικής στασιμότητας στην Ευρωζώνη

Σε νέο της κείμενο για την οικονομία της Ευρωζώνης, η Oxford Economics (17/10/2024) σημειώνει ότι η αναμενόμενη ανάκαμψη της καταναλωτικής δαπάνης, η οποία αναμενόταν να οδηγήσει τη μεγέθυνση της Ευρωζώνης το 2024, δεν έχει πραγματοποιηθεί. Ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης παρέμεινε άτονος, αντανακλώντας την ευρύτερη οικονομική στασιμότητα. Η υποτονικότητα αυτή αναμένεται να συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ για το 2025 προβλέπεται μικρή μόνο βελτίωση.

Ένας από τους κύριους λόγους για την υποτονική καταναλωτική δραστηριότητα είναι η περιοριστική νομισματική πολιτική που εφαρμόζεται. Τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά να μεταφέρουν τις ρευστές αποταμιεύσεις τους σε προθεσμιακές καταθέσεις, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να ξοδεύουν βραχυπρόθεσμα. Επιπλέον, με τις συνθήκες δανεισμού να παραμένουν αυστηρές, η ζήτηση για διαρκή αγαθά έχει εξασθενήσει, γεγονός που συνέβαλε σημαντικά στα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα επίπεδα καταναλωτικών δαπανών.

Ενώ οι μελλοντικές μειώσεις των επιτοκίων μπορεί να προσφέρουν κάποια ανακούφιση, νέες ανησυχίες αναδύονται από την αγορά εργασίας. Οι επιχειρήσεις φαίνεται να αναθεωρούν προς τα κάτω τα σχέδιά τους για προσλήψεις και οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι οι απολύσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρά αύξηση της ανεργίας έως το 2025, η οποία θα επιβραδύνει την αύξηση των μισθών και πιθανότατα θα έχει ως αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να αποταμιεύουν περισσότερο ως προληπτικό μέτρο έναντι πιθανής απώλειας θέσεων εργασίας.

Ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, δεν αναμένεται δραστική μείωση της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης. Αν και η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί, θα πρέπει να αναμένεται να είναι σχετικά περιορισμένη και βραχυχρόνια, επιτρέποντας στα πραγματικά εισοδήματα να συνεχίσουν να αυξάνονται, έστω και με αργό ρυθμό. Επιπλέον, τα οικονομικά των νοικοκυριών παραμένουν σε καλή κατάσταση και η πτώση των επιτοκίων θα πρέπει τελικά να οδηγήσει σε μείωση των ποσοστών αποταμίευσης. Ωστόσο, η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης είναι πιθανό να παραμείνει σε μέτρια επίπεδα, με εκτίμηση ότι θα αυξηθεί μόλις κατά 0,8% για το 2024, και κατά 1,5% το 2025.

Εντός της Ευρωζώνης, η καταναλωτική δραστηριότητα παρουσίασε μεγάλες διακυμάνσεις. Η Ισπανία έχει καλύτερες επιδόσεις σε σχέσεις με τις υπόλοιπες οικονομίες, λόγω της ισχυρής απασχόλησης και της αύξησης των μισθών. Αντίθετα, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν ασθενέστερες καταναλωτικές δαπάνες. Η Γερμανία αναμένεται να δει κάποια βελτίωση μέχρι το 2025, καθώς η αύξηση των μισθών αρχίζει να επιδρά.

Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης του Προγράμματος Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης (E-learning) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Βάση Δεδομένων για Οικονομικές Προβλέψεις

Επιστημονικός Υπεύθυνος Π.Ε. Πετράκης (Καθηγητής)

Συνεργάτες Δρ. Π.Χ. Κωστής και Δρ. Κ.Η. Καυκά με ομάδα ερευνητών