Καλές Πρακτικές επιλογής Μετοχών

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι μετοχές παραμένουν ένα από τα λίγα περιουσιακά στοιχεία που κερδίζουν περισσότερο από τον πληθωρισμό. Η επένδυση στο χρηματιστήριο αποτελεί μια από τις πιο κερδοφόρες μακροπρόθεσμα λύσεις. Το παρακάτω σχεδιάγραμμα δείχνει καθαρά ότι οι αποδόσεις των κυριότερων αγορών μετοχών στις αρχές του 21ου αιώνα επιτυγχάνουν αξιόλογες επιδόσεις. Ακόμη, από το κραχ του Μαρτίου 2020, οι περισσότερες ανέβηκαν και κέρδισαν μέχρι 50% ή και παραπάνω.

Κανόνες κοινής λογικής

Πρακτικά πρέπει να ακολουθούνται κάποιοι κανόνες κατά γράμμα. Πρώτον, να αποφεύγεται ο πειρασμός των συναλλαγών, ο οποίος συνίσταται στην παρακολούθηση της τιμής μιας μετοχής σε καθημερινή βάση και στην απόπειρα πραγματοποίησης βραχυπρόθεσμων κεφαλαιακών κερδών, πολλαπλασιάζοντας τις παραγγελίες αγοράς και πώλησης. Καλύτερα να αφεθεί αυτή η κερδοσκοπική τεχνική σε επαγγελματίες του χώρου και άτομα που δεν φοβούνται να χάσουν μεγάλα ποσά.

Αν τοποθετηθούν οι επενδύσεις σας σε μετοχές επιχειρήσεων, αντίθετα, στοχεύετε μακροπρόθεσμα και αποδέχεστε ότι η ρευστότητά σας θα μπλοκαριστεί για τουλάχιστον οκτώ έως δέκα χρόνια. Το κλειδί για την επιτυχία είναι: υπομονή απέναντι στα σκαμπανεβάσματα των τιμών του χρηματιστηρίου, μεθοδολογία επιλογής μετοχών και μερικές φορές οπορτουνισμός ως προς την αγορά μετοχών βραχυπρόθεσμα κόντρα στο ρου της αγοράς. Είναι βασικό, να προσδιοριστούν οι κύριοι παράγοντες οι οποίοι θα προωθήσουν την αύξηση της τιμής των μετοχών μιας επιχείρησης.

Αποτίμηση με βάση τα κέρδη

Η αύξηση της τιμής της μετοχής μέσα στο χρόνο αντικατοπτρίζεται από την αύξηση των κερδών της επιχείρησης. Για τη βελτιστοποίηση των προοπτικών για κεφαλαιακά κέρδη, πρέπει να επιλεγεί μια επιχείρηση ικανή να εξασφαλίσει μια βιώσιμη πρόοδο των αποτελεσμάτων της και να επωφεληθεί από ένα «συν» ανταγωνιστικό. Η επιλογή πρέπει επομένως να γίνει σε επιχειρήσεις με μεγάλο δυναμικό για τις οποίες γνωρίζουμε καλά τις δραστηριότητές τους. Τοποθετούνται σε δυναμικούς τομείς με δυνατότητα ανάπτυξης μακροπρόθεσμα, όπως υγεία, ασφάλεια πληροφορικής, ενεργειακή μετάβαση, κλπ. Αναπτύσσουν μια μοναδική τεχνογνωσία που τους δίνει ένα πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Επωφελούνται από μια σταθερή και αναγνωρισμένη μάρκα. Σε τρία χρόνια, ο δείκτης των μετοχών τεχνολογίας ( Nasdaq Composite) αυξήθηκε κατά 71,7% (2018-2021).

Μόλις επιλεχθεί η επιχείρηση για επένδυση, θα πρέπει να συγκριθούν οι χρηματοοικονομικές επιδόσεις της με αυτές των ανταγωνιστών της. Δημοσιεύει καλύτερα αποτελέσματα από το μέσο όρο του κλάδου της, όσον αφορά την αύξηση των πωλήσεων, των περιθωρίων, του καθαρού αποτελέσματος; Δεν είναι πολύ χρεωμένη, γεγονός που θα μπορούσε να είναι μειονέκτημα εάν πρέπει να επενδύσει για να διατηρήσει το τεχνολογικό της πλεονέκτημα. Οι χρηματοοικονομικοί δείκτες είναι διαθέσιμοι για να απαντήσουν σε όλες αυτές τις ερωτήσεις (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Βασικές Αρχές Χρηματοοικονομικού Μάνατζμεντ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2013).

Στη συνέχεια, το μόνο που πρέπει να γίνει είναι η αγορά μετοχών μερικών επιχειρήσεων, όχι περισσότερες από δέκα, ειδικά στην αρχή, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί μια διαρκής και ενημερωμένη παρακολούθηση των επενδύσεων. Δεν χρειάζεται η παρακολούθηση της τιμής των μετοχών κάθε μέρα, αλλά η ανάγνωση των δημοσιεύσεων που η επιχείρηση παρέχει τακτικά (τριμηνιαία, εξαμηνιαία, και ετήσια αποτελέσματα, πρακτικά της γενικής συνέλευσης) για να βεβαιωθεί ότι η στρατηγική της επιχείρησης παραμένει σταθερή και ότι οι βασικές αρχές της τηρούνται ανεξίτηλες.

Σημαντικοί δείκτες αποτίμησης

Ένας από τους σημαντικούς και πολύ γνωστούς δείκτες στη χρηματοοικονομική κοινότητα είναι το PER (Price – Earnings Ratio). Επιτρέπει τον προσδιορισμό της αποτίμησης μιας επιχείρησης και τη σύγκρισή της με τους ανταγωνιστές της. Υπολογίζεται διαιρώντας τα εκτιμώμενα καθαρά κέρδη ανά μετοχή για το τρέχον έτος με την τιμή της μετοχής. Έτσι, ένα PER ίσο με 20 σημαίνει ότι οι αγορές εκτιμούν την επιχείρηση 20 φορές τα κέρδη της. Ο μέσος όρος του PER κυμαίνεται μεταξύ 10 και 25 ανάλογα με τον τομέα δραστηριότητας. Για μια νέα επιχείρηση που δεν έχει ακόμη κέρδη, είναι σκόπιμο να αντικατασταθεί με τον εκτιμώμενο κύκλο εργασιών ανά μετοχή, του PSR (Price – Sales Ratio). Ένας άλλος δείκτης για να σχηματιστεί μια σωστή ιδέα για τη χρηματοοικονομική ευρωστία μιας επιχείρησης είναι το καθαρό ποσοστό δανεισμού ή gearing. Υπολογίζεται διαιρώντας το ποσό των καθαρών υποχρεώσεων με αυτό των ιδίων κεφαλαίων (διαθέσιμα στοιχεία στον ισολογισμό) και πολλαπλασιάζοντας το αποτέλεσμα με 100. Σε γενικές γραμμές, ένα gearing δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50%. Πέραν του 70%, η εξάρτηση από το τραπεζικό σύστημα και τους πιστωτές γίνεται ανησυχητική (βλ. Κ. Ζοπουνίδης et al. Χρηματοοικονομικές επιδόσεις επιχειρήσεων που εφαρμόζουν το τρίπτυχο ESG, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 12/05/2021).

Τέλος, για την εκτίμηση της εμπορικής αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης, προτείνεται το ROCE (Return on Capital Employed). Εκτιμάται διαιρώντας το ποσό των λειτουργικών αποτελεσμάτων (βρίσκεται στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης ) με τα συνολικά απασχολούμενα κεφάλαια (ίδια κεφάλαια και καθαρές υποχρεώσεις), και το σύνολο επί 100. Κατά μέσο όρο βρίσκεται μια τιμή 10%, ενώ θεωρείται καλό πάνω από 20%.

Συμπερασματικά, προτείνεται για μια ορθολογική διαχείριση χαρτοφυλακίου μετοχών, η υπομονή, η αυστηρότητα και ο οπορτουνισμός όπου είναι απαραίτητος. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις της επιλογής και διαχείρισης χαρτοφυλακίου μετοχών παρουσιάζονται στα ακόλουθα εγχειρίδια:

1. Κ. Ζοπουνίδης, Η διαχείριση χαρτοφυλακίου επενδύσεων, Βασικές Αρχές Χρηματοοικονομικού Μάνατζμεντ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2013, σελ. 297-302.

2. Π. Ξυδώνας, Γ. Μαυρωτάς, Ι. Ψαρράς, Κ. Ζοπουνίδης, Διαχείριση Χαρτοφυλακίων με Πολλαπλά Κριτήρια: Θεωρία και Πράξη, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 978-960-461-453-0.