Το παιχνίδι της ενέργειας

Μια εικόνα από το μέλλον της ενέργειας πήραμε τις τελευταίες μέρες της προηγούμενης χρονιάς. Είδαμε πως με ένα φιλικό προς το περιβάλλον μίγμα παραγωγής που θα συμμετέχει σε υψηλό ποσοστό στην κάλυψη των αναγκών, μπορούν οι τιμές να αποκλιμακώνονται ταχύτατα. Αποδεικνύοντας ταυτόχρονα πόσο ακριβή είναι η ενέργεια όταν για διάφορους λόγους πρωταγωνιστούν στο μίγμα τα παλιά καύσιμα. Στις 30 Δεκεμβρίου τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ έδειξαν ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά) και τα υδροηλεκτρικά ξεπέρασαν αθροιστικά το 60% στην παραγωγή του ρεύματος και οι τιμές που καταγράφηκαν στη χονδρική ήταν από τις χαμηλότερες των τελευταίων μηνών.

Είδαμε και άλλες παρήγορες εικόνες. Τα πλοία φορτωμένα με αμερικάνικο υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG να φτάνουν μαζικά στην Ευρώπη και αμέσως να ρίχνουν τις τιμές του αερίου, από τα ύψη που τις είχε απογειώσει ο «ρωσικός άνεμος». Είδαμε τη ρωσική πλευρά ξαφνικά να γεμίζει με αέριο τους αγωγούς, όχι μόνο αυτούς που βρίσκονται σε λειτουργία αλλά και τον Nord Stream 2 που ακόμα δεν λειτουργεί επίσημα. Μάθαμε και για την πρωτοβουλία της Κομισιόν που αντιλαμβανόμενη την κρισιμότητα της κατάστασης σηκώνει «παντιέρα» επανάστασης έναντι των Γερμανών και ετοιμάζεται να προτείνει ότι φυσικό αέριο και πυρηνική ενέργεια θα περιλαμβάνονται έστω και ως μεταβατικά καύσιμα στις προσωρινά «πράσινες» προς επιδότηση και χρήση, μορφές ενέργειας.

Ολα αυτά μαζί, συν το αεράκι που φύσηξε στα ευρωπαϊκά αιολικά πάρκα, οδήγησαν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου να κάνουν εντυπωσιακό ποδαρικό στις αρχές της νέας χρονιάς, έχοντας σε πολλές περιπτώσεις διαγράψει τη μεγάλη άνοδο του τελευταίου τριμήνου. Το θέμα είναι τι μπορεί να πάει άσχημα από εδώ και εμπρός. Προφανώς πολλά. Πρώτα από όλα, μια αντίδραση της Γερμανίας στα ευρωπαϊκά σχέδια θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ειδικά μετά το πανηγυρικό κλείσιμο την Παρασκευή, τριών από τα έξι τελευταία πυρηνικά εργοστάσια της χώρας. Επίσης, το ρωσικό «παιχνίδι» όσο στρώνουν το έδαφος οι Γερμανοί, με διάφορες αφορμές, θα μπορούσε να αναζωπυρωθεί. Αν και το άφθονο για την ώρα αμερικανικό αέριο, δείχνει ότι στήνει ισχυρό φραγμό, στο θέατρο του παραλόγου που παίζονταν τους τελευταίους μήνες μεταξύ των δύο χωρών, με αφορμή την πιστοποίηση ή όχι του Nord Stream 2, με θύματα τους καταναλωτές όλη της υπόλοιπης Ευρώπης.

Στα δικά μας, είναι ξεκάθαρο ότι η πολιτική Μητσοτάκη για την οριστική κατάργηση του λιγνίτη το 2025 ήταν όχι απλά ενδεδειγμένη, αλλά η μόνη διαθέσιμη, δεδομένου του υψηλού κόστους επί των ρύπων που παράγει η χρήση του λιγνίτη. Οι «λαϊκιστές» του λιγνίτη, απλά έχασαν. Το θέμα από εδώ και μπρος είναι το πώς μπορεί να μας βρει η επόμενη κρίση. Σε αυτό φαίνεται ότι έχει γίνει προεργασία με τη χρήση ενός αυτόματου μηχανισμού απορρόφησης μέρους του υπερβάλλοντος κόστους, πριν αυτό φτάσει στον καταναλωτή. Αυτό που ακόμα δεν έχει λυθεί και χρειάζεται δυναμική παρέμβαση, αφορά τη διαμόρφωση των τιμών του ρεύματος στην ελληνική χονδρική αγορά. Εκεί φαίνεται ότι υπάρχουν προβλήματα. Δεν εξηγείται αλλιώς, ότι ενώ σήμερα Δευτέρα 3 Ιανουαρίου οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες απολαμβάνουν τιμές κάτω από τα 100 ευρώ/MWh, οι κοντινές βαλκανικές όπως η Βουλγαρία οριακά πάνω από τα 100 ευρώ/mWh και η Ελλάδα που το 35% του ρεύματός της προέρχεται από τα σχεδόν δωρεάν υδροηλεκτρικά να καταγράφει τιμές άνω των 195 ευρώ/mWh…