Το αριστερό… ΔΝΤ

Σαν λαός προσδώσαμε κάθε λογής… μεταφυσικές διαστάσεις στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αρχικά μάς συστήθηκε με πολλούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και σκανδαλοθηρικούς, προσφέροντάς μας λίγη από την αγαπημένη στον λαό μας πρόσβαση στην «κλειδαρότρυπα», με την υπόθεση Στρος-Καν. Μας χάρισε άφθονες στιγμές σαρκασμού για τα πραγματικά ή τα φανταστικά λάθη του, κατά τη συμμετοχή του στα πρώτα μνημόνια. Γενικώς δαιμονοποιήθηκε στο έπακρο, ακόμα και όταν τις τύχες του ανέλαβε η Κριστίν Λαγκάρντ. Ακόμα και όταν αποσύρθηκε σταδιακά από το προσκήνιο το «εθνικό μας κόκκινο πανί» που ήταν ο επί χρόνια επικεφαλής του Ταμείου για την Ευρώπη, Πολ Τόμσεν. Μέσα σε όλα όσα έγιναν, σκόπιμα ή από συνήθεια, λόγω κεκτημένης ταχύτητας, παραβλέψαμε πολλά από όσα πρότεινε από ένα σημείο και μετά. Για παράδειγμα, τις συνεχείς του αναφορές ότι οι κυβερνήσεις που υποτίθεται πως αντιστέκονταν στην τρόικα επέβαλαν λιτότητα μεγαλύτερη από αυτήν που τους ζητούνταν. Σε αυτό το πλαίσιο είναι γνωστές οι επισημάνσεις του για την κατάσταση εγκατάλειψης που εμφάνιζαν ασθενοφόρα, περιπολικά της αστυνομίας, μέχρι λεωφορεία και άλλες κρατικές υποδομές για μεγάλο διάστημα στην καρδιά των μνημονίων.

Σε αυτό το πλαίσιο, πολλοί ξεχνούν ότι το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το κατώτατο δίχτυ ασφαλούς επιβίωσης των φτωχότερων στρωμάτων, ήταν πολιτική του υποτίθεται… «νεοφιλελεύθερου» ΔΝΤ. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν ότι επειδή ήταν πολιτική του ΔΝΤ ήταν από τις πρώτες που κατήργησε (είχε ξεκινήσει πιλοτικά) η υποτίθεται «φιλολαϊκή» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Χρειάστηκε έναν ολόκληρο χρόνο το καλοκαίρι του 2016 για να αντιληφθεί πόσο σημαντικό ήταν ως μέτρο για την κοινωνική συνοχή, ώστε να το επαναφέρει, «βαφτίζοντάς» το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης. Τόση ήταν η απέχθεια έναντι ακόμα και των καλών προτάσεων του ΔΝΤ, όπου άλλαζαν εκείνη την εποχή και τα ονόματα των πολιτικών που αυτό πρότεινε.

Το ΔΝΤ αυτή την εβδομάδα επανήλθε, λέγοντας κάτι ελάχιστα δημοφιλές. Όπως παλιά… Αλλά απλό και κατανοητό ως έννοια ακόμα και σε ένα παιδί. Σε έκθεση που δημοσίευσε επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις στις προσπάθειές τους να ελέγξουν τις τιμές της ενέργειας, επιδοτούν τη χρήση της, …πετυχαίνοντας το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Επιδοτώντας τη χρήση ενέργειας, επισημαίνει, αυξάνουν τη ζήτηση διατηρώντας τις τιμές της ενέργειας σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Λέει δηλαδή στους πολιτικούς, που προφανώς έχουν βολευτεί από την περίοδο της πανδημίας με τη λογική των συνεχών παροχών, ότι μόνο αν κόψετε τις ενισχύσεις, αντέξετε για ένα διάστημα με υψηλές τιμές, θα περιοριστεί η ακρίβεια και θα ωφεληθούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Αντί των οριζόντιων επιδοτήσεων, προσθέτει, το πιο πρόσφορο μέτρο είναι η ενίσχυση και προστασία του εισοδήματος των πιο ευάλωτων, των φτωχότερων ανθρώπων.

Αφού βγαίνει από τα αριστερά σε όλες σχεδόν τις κυβερνήσεις υποστηρίζοντας τους αδυνάμους, με την ίδια έκθεση το πάει ακόμα παρακάτω ζητώντας κάτι πολύ πιο προχωρημένο. Καταλήγει ότι οι προσωρινά υψηλότερες τιμές ενέργειας, πάντα με παράλληλη προστασία των αδυνάμων, εάν αφεθούν από τις κυβερνήσεις θα επιταχύνουν την πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αντίστοιχα, οι υψηλότερες τιμές των τροφίμων θα ενισχύσουν την ταχύτερη αύξηση της αγροτικής παραγωγής. Σε κάποιο δε σημείο ζητάει – το ΔΝΤ, επαναλαμβάνω – τη φορολόγηση των υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών σε μόνιμη βάση και όχι με έκτακτους φόρους, ως μέσο πίεσης προκειμένου να προχωρήσει η πράσινη μετάβαση. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις απόψεις του, σε κάθε περίπτωση δεν θα τις έλεγες και τόσο «νεοφιλελεύθερες».