ΗΠΑ: Πώς οι ρώσοι ολιγάρχες παρακάμπτουν τις κυρώσεις μέσω της… τέχνης

Στον κόσμο της τέχνης και πιο συγκεκριμένα σε οίκους δημοπρασιών και μεγάλες γκαλερί, στρέφουν πλέον την προσοχή τους οι αρμόδιες αμερικανικές αρχές, προκειμένου να εντοπίσουν συναλλαγές από ρώσους μεγιστάνες, που βρήκαν αυτόν τον τρόπο για να παρακάμψουν τις κυρώσεις.

Όπως γράφει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγή που γνωρίζει το θέμα, μέσω μιας σειράς κλητεύσεων, οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς στη Νέα Υόρκη απαιτούν από τους κορυφαίους οίκους δημοπρασιών στις ΗΠΑ να παραδώσουν αρχεία πολλών ετών.

Στο στόχαστρο των αρχών το ξέπλυμα χρήματος μέσω έργων τέχνης

Μεταξύ εκείνων που κατονομάζονται στις κλητεύσεις είναι οι Ρώσοι μεγιστάνες Αντρέι Μελνίτσενκο, Βίκτορ Βέκσελμπεργκ και Ρόμαν Αμπράμοβιτς, μαζί με τον Ουκρανό δισεκατομμυριούχο Ιχόρ Κολομοΐσκι.

Τα αρχεία που ζητήθηκαν από τους οίκους δημοπρασιών περιλαμβάνουν τυχόν προηγούμενες συναλλαγές με τους συγκεκριμένους άνδρες.

Γιοτ, ελικόπτερα και έργα τέχνης: Πόσα ρωσικά στοιχεία έχει κατάσχει η ΕΕ

Τι απαντούν οι οίκοι

Από τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών με τους οποίους επικοινώνησε το Bloomberg, η Christie’s International Plc δήλωσε ότι «συνεργάζεται και συμμορφώνεται πλήρως με τις αρχές επιβολής του νόμου, όπως και όταν απαιτείται να το κάνουμε». Ο οίκος δημοπρασιών Phillips δήλωσε ότι έχει λάβει μέτρα «για να διασφαλίσει ότι κανένα άτομο ή ίδρυμα που υπόκειται σε κυρώσεις δεν θα είναι σε θέση να δραστηριοποιείται άμεσα ή έμμεσα μέσω των αιθουσών πωλήσεών μας». Οι Sotheby’s και Bonhams & Butterfields Auctioneers Corp. δεν απάντησαν αμέσως σε αιτήματα για σχόλια.

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ επέκτειναν τις κυρώσεις που στοχεύουν Ρώσους επιχειρηματίες και εταιρείες που έχουν δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αυτό οδήγησε σε κατασχέσεις πολυτελών περιουσιακών στοιχείων, από γιοτ στον Νότιο Ειρηνικό μέχρι έργα τέχνης σε γαλλική γκαλερί.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ σχεδιάζει επίσης να κατασχέσει ένα αρχοντικό στο Γκρίνουιτς Βίλατζ που συνδέεται με τον Ρώσο δισεκατομμυριούχο Όλεγκ Ντεριπάσκα.

Οι έρευνες του FBI

Με την έρευνα σε οίκους δημοπρασιών, η εισαγγελία προσπαθεί να εντοπίσει «επαγγελματίες που αποφεύγουν τις κυρώσεις» – άτομα που βοηθούν τους πλούσιους να αποφεύγουν τους περιορισμούς και να ξεπλένουν χρήματα. Αυτόν τον μήνα, οι εισαγγελείς απήγγειλαν κατηγορίες σε δύο άνδρες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην ειδικού πράκτορα του FBI, για βοήθεια στον Ντεριπάσκα να παρακάμψει τις κυρώσεις.

Σύμφωνα με τον Georges Lederman, δικηγόρο που ειδικεύεται σε υποθέσεις εγκλημάτων τέχνης και κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, υπάρχει πλέον μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ του Γραφείου Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών, που επιβλέπει τη λίστα κυρώσεων, και των εισαγγελέων που προσπαθούν να σταματήσουν το ξέπλυμα χρήματος.

«Στο παρελθόν, αν παραβίαζες έναν περιορισμό, έπαιρνες ένα μεγάλο πρόστιμο και μετά έπρεπε να εφαρμόσεις ένα πιο εξελιγμένο πρόγραμμα κατά του ξεπλύματος χρήματος», είπε ο Lederman.

Τους τελευταίους μήνες, οι εισαγγελείς στο Μανχάταν έχουν περιορίσει το επίκεντρο των ερευνών τους, ρωτώντας για συγκεκριμένα έργα τέχνης που αγοράστηκαν πριν από χρόνια, καθώς και για κάποια ακίνητα, σύμφωνα με το άτομο που γνωρίζει το θέμα. Η έρευνα διευθύνεται από το Γραφείο του Εισαγγελέα των ΗΠΑ στη Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης και την ομοσπονδιακή ομάδα δράσης KleptoCapture, η οποία συστάθηκε για την αστυνόμευση των ρωσικών κυρώσεων. Ένας εκπρόσωπος του KleptoCapture αρνήθηκε να σχολιάσει.

50 εκατομμύρια δολάρια για έναν Μονέ

Ο μεγιστάνας των λιπασμάτων Melnichenko, με καθαρή περιουσία που εκτιμάται στα 12,7 δισεκατομμύρια δολάρια, λέγεται ότι αγόρασε το “Le Bassin aux Nympheas” του Μονέ για 40,9 εκατομμύρια λίρες (49,6 εκατομμύρια δολάρια) το 2009.

Ο επικεφαλής εισαγγελέας του KleptoCapture, Άντριου Άνταμς, είπε στον Δικηγορικό Σύλλογο της Νέας Υόρκης τον Νοέμβριο ότι η ομάδα του επικεντρώθηκε στο να αφαιρέσει «περιουσιακά στοιχεία από το τραπέζι» προτού μπορέσουν να μετακινηθούν σε άλλες δικαιοδοσίες.

Ένας τέτοιος φερόμενος μεσολαβητής ήταν ο βρετανός επιχειρηματίας Graham Bonham-Carter, ο οποίος κατηγορήθηκε τον Οκτώβριο ότι προσπάθησε να μεταφέρει έργα τέχνης που ανήκουν στον Deripaska, ο οποίος τελεί υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Χρησιμοποιώντας μια εταιρεία κέλυφος, ο Deripaska αγόρασε 18 έργα τέχνης σε δημοπρασία της Νέας Υόρκης το 2008, μια δεκαετία πριν του επιβληθούν κυρώσεις, σύμφωνα με ένα κατηγορητήριο. Τα έργα τέχνης φυλάσσονταν σε μια αποθήκη της Νέας Υόρκης έως ότου ο Bonham-Carter φέρεται να προσπαθήσει να τα στείλει εκτός της χώρας το 2021.

Οι κορυφαίοι οίκοι δημοπρασιών έχουν εφαρμόσει εθελοντικά προγράμματα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, αλλά αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να εμποδίσει τους πραγματικούς ιδιοκτήτες έργων τέχνης να θωρακιστούν πίσω από ιστούς εταιρικών δομών ή συγγενών.