Ιχθυοκαλλιέργειες: Η αμερικανική «μάχη» Ελλάδας – Τουρκίας

Μετά από αρκετές «ήττες» η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια φαίνεται να γυρνάει το «παιχνίδι» στην αγορά της Αμερικής, αφήνοντας πίσω τον μεγάλο της «αντίπαλο» την Τουρκία, που διατηρεί το προβάδισμα στις εξαγωγές τα τελευταία χρόνια.

«Αγορά – στόχος για το 2023 είναι η Αμερική» τόνισε ο κος Απόστολος Τουραλιάς, πρόεδρος της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), κατά την εκδήλωση κοπής της πρωτοχρονιάτικης πίτας της οργάνωσης.

Ιχθυοκαλλιέργεια: Ρεκόρ δεκαετίας στις πωλήσεις ψαριών

Μάλιστα, μετά από έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της ΕΛΟΠΥ, τα μέλη της οποίας αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών, θα διατεθεί ποσό άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ για δράσεις προώθησης των ελληνικών ψαριών στην Αμερική το 2023 από τα 3,5 εκατ. που είναι ο συνολικός της προϋπολογισμός, εστιάζοντας στην ανατολική ακτή και ειδικότερα στην ευρύτερη περιοχή της Νέας Υόρκης.

20.000 τόνοι την επόμενη τριετία

Ο ελληνικός στόχος για την αγορά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αφορά εξαγωγές 20.000 τόνων ψαριών (τσιπούρα, λαβράκι και φαγκρί) σε διάστημα τριετίας.

Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΟΠΥ, το 2021 τα ελληνικά ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας που «ταξίδεψαν» προς τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ξεπέρασαν τους 3.000 τόνους. Συνολικά προς τη Βόρεια Αμερική η εξαγωγική δραστηριότητα αφορούσε 4.000 τόνους.

Αντίστοιχα, οι τουρκικές εξαγωγές ψαριών στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν σε 4.500 τόνους.

Πλέον οι ελληνικές εξαγωγές προς την Αμερική φαίνεται ότι προσεγγίζουν τους 6.000 τόνους.

Δύο λόγοι για την ανατροπή

Οι θετικές προοπτικές για το ελληνικό ψάρι στην αμερικανική αγορά βασίζονται σε δύο λόγους.

Ο πρώτος έχει να κάνει με την εξισορρόπηση των τιμών στο μεταφορικό κόστος.

Ένας σημαντικός παράγοντας που ευνοούσε τα προϊόντα της γειτονικής χώρας και έθετε τα εγχώρια στο περιθώριο όσον αφορά την αμερικανική αγορά ήταν το χαμηλότερο μεταφορικό κόστος, καθώς οι τουρκικές εξαγωγές εκτός από την κρατική επιδότηση στηρίζονταν και από τον εθνικό αερομεταφορέα της Τουρκίας, την Turkish Airlines.

Η κατακόρυφη αύξηση των πτήσεων μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ μετά το τέλος της πανδημίας δημιούργησε συνθήκες ανταγωνισμού και μείωση των τιμών στα μεταφορικά.

Σημειώνεται ότι προ πανδημίας το αεροπορικό κόστος μεταφοράς των ψαριών από την Ελλάδα στην Αμερική ήταν περίπου 2,80 ευρώ ανά κιλό, τώρα κυμαίνεται στα 4,50-5 ευρώ ανά κιλό, ενώ πλέον και στις εξαγωγές από Τουρκία η επιβάρυνση υπερβαίνει τα 3,50 ευρώ ανά κιλό.

Ο δεύτερος λόγος αφορά τη θεσμοθέτηση των Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ).

Παρά τις πολυετείς καθυστερήσεις πλέον έχουν θεσμοθετηθεί οι 7 ΠΟΑΥ – από τις 23 που προβλέπει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Υδατοκαλλιέργειες-  και μέχρι το τέλος του 2023 αναμένεται οι θεσμοθετημένες να έχουν ξεπεράσει τις 10.

Εφόσον προχωρά το δύσκολο θέμα της χωροθέτησης εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί η ελληνική παραγωγή.

Αντίθετα στην τουρκική παραγωγή δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης, καθώς εκτιμάται ότι κλείνει ο κύκλος των αδειών που μπορούν δοθούν.

Με δεδομένη την αυξημένη ζήτηση στην εσωτερική αγορά της Τουρκίας και τις σημαντικές εξαγωγές στη Ρωσία, οι ποσότητες των τουρκικών ψαριών που κατευθύνονται προς την Αμερική είναι πεπερασμένες.

Συνολικές εξαγωγές μισού δισ.

Οι συνολικές εξαγωγές των ψαριών ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της ανήλθαν σε 100.361 τόνους (τσιπούρα και λαβράκι) με την αξία να αγγίζει σχεδόν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ.

Το 72% των εξαγωγών ήταν προς την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία, ενώ προς τις ΗΠΑ ήταν το 3% και προς τον Καναδά το 1%. Οι υπόλοιπες εξαγωγές έγιναν κυρίως προς τη Γερμανία, την Πορτογαλία, την Ολλανδία και τις βαλκανικές χώρες.

Σημειώνεται ότι τα ελληνικά ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας αποτελούν το νούμερο ένα εξαγωγικό προϊόν της χώρας στον πρωτογενή τομέα.

Την ίδια ώρα, οι τουρκικές ιχθυοκαλλιέργειες ξεπέρασαν σε επίπεδο παραγωγής τους 280.000 τόνους το 2021 όταν την ίδια χρονιά η ελληνική παραγωγή ήταν στα επίπεδα των 131.500 τόνων.

Εκτιμάται ότι το 2024 η τουρκική παραγωγή θα ξεπεράσει τους 350.000 τόνους.

Σε όλη την αλυσίδα των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών απασχολούνται – άμεσα και έμμεσα – περί τις 12 με 14 χιλιάδες άτομα.