Τεχνητή νοημοσύνη: Απειλεί το εργασιακό μας μέλλον; – Τι δουλειές μπορεί να εκτοπίσει;

Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι η πιο πρόσφατη εξέλιξη της τεχνολογίας χάρη στην έκρηξη του ChatGPT. Το chatbot με τεχνητή νοημοσύνη, που δημιουργήθηκε από το OpenAI που υποστηρίζεται από τη Microsoft, έχει εντυπωσιάσει με την ικανότητά του να απαντά σε ερωτήσεις, να γράφει κείμενα και ακόμη και να διαφωνεί σε νομικές υποθέσεις.

ChatGPT: Στο στόχαστρο της ΕΕ για αυστηρότερους κανόνες στην τεχνητή νοημοσύνη

Οι δυνατότητες της επαναστατική τεχνολογίας έχουν όμως παράλληλα εγείρει μια σειρά από ερωτήματα και προβληματισμούς, με κυρίαρχο το εάν, πώς και πότε η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επηρεάσει αυτήν καθεαυτήν τη δουλειά μας και την καριέρα μας. Και ενώ οι ανησυχίες για το ότι η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης συχνά μπορεί να υποκαθιστά εν μέρει ανθρώπινο δυναμικό, οι ειδικοί εμφανίζονται καθησυχαστικοί λέγοντας ότι δεν είναι και τόσο απλό να αντικαταστήσει την ανθρώπινη εργασία, επισημαίνει το CNBC. Αντίθετα, προτείνουν τρόπους με τους οποίους η AI μπορεί να ενσωματωθεί δημιουργικά στον τρόπο που δουλεύουμε και να γίνει «συνεργάτης» αντί για «απειλή».

Η σύντομη απάντηση στο ερώτημα εάν η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει ορισμένες θέσεις εργασίας είναι ένα ξεκάθαρο  «ναι», λένε οι ειδικοί.

Οι εξελίξεις στον τομέα αυτό σημαίνουν ότι η τεχνολογία μπορεί να επιτύχει όλο και περισσότερα, και αυτό, φυσικά, θα επηρεάσει τις θέσεις εργασίας, λέει ο Steven Miller, ομότιμος καθηγητής συστημάτων πληροφοριών στο Πανεπιστήμιο Διαχείρισης της Σιγκαπούρης.

Ορισμένοι ρόλοι είναι πιο ευάλωτοι σε αυτό από άλλους, προσθέτει ο Miller—ειδικά εκείνοι που εμπεριέχουν τη ρουτίνα της επανάληψης έχουν σαφείς κανόνες εκτέλεσης.

Από την άλλη πλευρά, εργασίες που έχουν συχνές αλλαγές, και επομένως απαιτούν πράγματα όπως η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία είναι πιο δύσκολο να αντικατασταθούν από την τεχνολογία.

Δουλειές με έντονο ανθρώπινο στοιχείο – όπως το να είσαι θεραπευτής – είναι ιδιαίτερα απίθανο να τις αναλάβει η τεχνολογία, σύμφωνα με τον Δημήτρη Παπανικολάου, καθηγητή οικονομικών στο Kellogg School of Management στο Northwestern University. «Οι θέσεις εργασίας που δίνουν έμφαση στις διαπροσωπικές δεξιότητες είναι πολύ πιο δύσκολο να αντικατασταθούν από μια τεχνητή νοημοσύνη», επισημαίνει.

Νέες δουλειές

Οι ανησυχίες δεν προκαλούν έκπληξη, σημειώνει ο Steve Chase, επικεφαλής συμβούλων στην KPMG των ΗΠΑ, ο οποίος λέει πως «όπως συμβαίνει με τις περισσότερες τεχνολογικές προόδους, ένας αρχικός φόβος ότι μπορεί να χαθούν θέσεις εργασίας και να εκτοπιστούν εργαζόμενοι είναι φυσικός».

Ωστόσο, είναι κρίσιμο να έχουμε υπόψη πολλές παραμέτρους προσθέτει. Και εξηγεί ότι πρώτα από όλα, παρόμοιος προβληματισμός έχει εκφραστεί και στο παρελθόν: για παράδειγμα, η εξάπλωση των υπολογιστών ή πιο προηγμένων και εξειδικευμένων μηχανών στα εργοστάσια.

Αυτά άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι άνθρωποι και το είδος της εργασίας που κάνουν —και όντως έκαναν κάποιες θέσεις εργασίας περιττές— αλλά σήμερα, δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή χωρίς αυτές.

Αυτή είναι μια διαδικασία αιώνων, συμπληρώνει ο Miller, προσθέτοντας ότι η ιστορία δείχνει ότι αν χάνονται θέσεις εργασίας λόγω της νέας τεχνολογίας, έχουν δημιουργηθεί άλλες στη θέση τους.

«Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που προκύπτουν από την ικανότητα δημιουργίας και παροχής νέων τύπων αγαθών και υπηρεσιών έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τον αριθμό των εκτοπισμένων θέσεων εργασίας», εξηγεί.

Δουλεύοντας με την τεχνητή νοημοσύνη, όχι εναντίον της

Η τεχνητή νοημοσύνη και η τεχνολογία και τα προϊόντα που βασίζονται σε αυτήν είναι επίσης περιορισμένα με συγκεκριμένους τρόπους, επισημαίνει ο κ. Παπανικολάου.

«Πιστεύω ότι αυτήν τη στιγμή απέχουμε αρκετά από την “πραγματική τεχνητή νοημοσύνη” με την έννοια ότι όλα τα μοντέλα που έχουμε αφορούν την πρόβλεψη της σωστής απόκρισης με βάση ένα σύνολο δεδομένων. Πολλά από αυτά που κάνει η τεχνητή νοημοσύνη συνίστανται στο να συνθέτει την υπάρχουσα γνώση, έχοντας κατά νου έναν συγκεκριμένο στόχο», λέει. «Αυτό απέχει πολύ από τη δημιουργία νέας γνώσης».

Αρα, συμπεραίνει, το σενάριο οι άνθρωποι να εργάζονται παράλληλα με την τεχνητή νοημοσύνη και όχι να αντικαθίστανται από αυτήν, είναι πιο πιθανό για την ώρα.

«Υπάρχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης προς την κατεύθυνση της αύξησης της ανθρώπινης εργασίας παρά για την πλήρη αυτοματοποίησή της».

Οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν

Ο Chase συμφωνεί, εξηγώντας ότι πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα ή να υποστηρίξουν το προσωπικό τους.

«Οι επιχειρηματικοί ηγέτες αγκαλιάζουν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των υλικών για την επιχείρησή τους και να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να κάνουν τη δουλειά τους πιο αποτελεσματικά», υπογραμμίζει. «Η μόχλευση της τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπει στις επιχειρήσεις να αναδιαμορφώνουν τους ρόλους με τρόπο που να ελαχιστοποιεί τον χρόνο που αφιερώνεται σε επαναλαμβανόμενες εργασίες και να μεγιστοποιεί τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων».

Για να γίνει αυτό με επιτυχία, οι επιχειρήσεις πρέπει να προσαρμοστούν, λέει ο Chase. Αυτό περιλαμβάνει την εκπαίδευση των εργαζομένων, την παροχή στήριξης ώστε να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους και να αποκτήσουν νέες και να δημιουργήσουν πλαίσια σχετικά με τη χρήση της τεχνολογίας AI με υπεύθυνο τρόπο. Μάλιστα, όπως είπε, ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να το κάνουν αυτό.

Έτσι, ενώ οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης και η τεχνολογία που βασίζεται σε αυτούς μπορεί να μην αντικαταστήσουν τις δουλειές των ανθρώπων, πιθανότατα θα γίνουν μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής εργασιακής ζωής — ενδεχομένως νωρίτερα από όσο περιμένουμε.