Τεχνητή νοημοσύνη: Πώς θα ζούσαν οι άνθρωποι σε έναν κόσμο με σούπερ ΑΙ

Ταινίες όπως το «Wall-e», που κυκλοφόρησε το 2008, δείχνουν ένα μέλλον όπου οι άνθρωποι ζουν σε αυτό που θα μπορούσε να περιγραφεί ως ένας κόσμος πλήρως αυτοματοποιημένου κομμουνισμού πολυτελείας, με ευφυή ρομπότ, που παίρνουν διαφορετικές και υπέροχες μορφές, να είναι υπεύθυνα για όλη την παραγωγική εργασία και οι άνθρωποι να έχουν καταντήσει όντα τρυφηλά και ράθυμα.

Στη σειρά βιβλίων «Πολιτισμός» του Σκωτσέζου μυθιστοριογράφου Ίαν Μ. Μπανκς, αγαπημένα του Τζεφ Μπέζος και του Ίλον Μασκ, η τεχνητή νοημοσύνη έχει γίνει αρκετά ισχυρή ώστε να είναι υπερευφυής – λειτουργώντας πολύ πέρα από οτιδήποτε προβλέψιμο σήμερα. Στον κόσμο του «Πολιτισμού», ο «νους» κατευθύνει την περισσότερη παραγωγή, και οι άνθρωποι στρέφονται στην τέχνη, εξερευνούν τους πολιτισμούς του απέραντου σύμπαντος και επιδίδονται σε ξεκάθαρα ηδονιστικές απολαύσεις.

Αυτά μπορεί να φαίνονται τραβηγμένα, αλλά η ταχεία πρόοδος στο γενετικό AI – το είδος που στηρίζει το δημοφιλές chatbot του Openai, Chatgpt – έχει αρχίσει να γεννά σοβαρές απορίες. Στις 22 Μαΐου, οι ιδρυτές του Openai σε ανάρτηση ιστολογίου ανέφεραν ότι «είναι κατανοητό ότι μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, τα συστήματα AI θα ξεπεράσουν το επίπεδο ειδικών δεξιοτήτων στους περισσότερους τομείς και θα ασκήσουν τόσο παραγωγική δραστηριότητα όσο κάποια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του σήμερα».

Οι προβλέψεις του περασμένου καλοκαιριού στην διαδικτυακή πλατφόρμα προβλέψεων Metaculus πίστευαν ότι θα χρειαζόταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2040 για να παραχθεί μια ΑΙ ικανή να ξεγελάει ανθρώπους ώστε να πιστεύουν ότι ήταν άνθρωπος μετά από μια συνομιλία δύο ωρών, που θα μπορούσε να συναρμολογήσει ένα αυτοκίνητο και θα μπορούσε να περάσει διάφορα απαιτητικά γνωστικά τεστ. Έπειτα από ένα χρόνο εκπληκτικών ανακαλύψεων στον AI, οι προβλέψεις της Metaculus πιστεύουν τώρα ότι αυτό θα συμβεί στις αρχές της δεκαετίας του 2030. Και υπάρχουν άφθονα χρήματα για έρευνα.

Ο δρόμος προς μια γενική τεχνητή νοημοσύνη – θα κάνει τα πάντα καλύτερα απ’ ότι η ανθρωπότητα – θα μπορούσε να πάρει περισσότερο από το αναμενόμενο. Εντούτοις, η αυξανόμενη πιθανότητα εξαιρετικά ισχυρής ΑΙ θέτει το ερώτημα του τι θα απέμενε στους ανθρώπους όταν φτάσει. Θα ρίζωναν σε καναπέδες όπως στο «Wall-E»;

Πείραμα σκέψης

Ο Economist παρέθεσε ένα πείραμα σκέψης το οποίο ενέχει αρκετά ακραία αξιώματα, καθώς κατ’ αρχάς υποθέτει ότι η ΑΙ θα είναι καλοπροαίρετη, ελεγχόμενη και διακριτή από τον άνθρωπο. Υποθέτει επίσης ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός δεν θα αλλάξει ριζικά λόγω τεχνολογικής προόδου ώστε αυτή να γίνει αυτοσκοπός. Αντίθετα, βλέπει την ΑΙ ως εικονικό, εξαιρετικά έξυπνο, φθηνό εργαλείο, και με την προϋπόθεση ότι οι περιορισμοί στην ευρεία χρήση της θα επιλυθούν. Τίποτα από αυτά δεν είναι εγγυημένο, αλλά βοηθά στο να σκεφτούμε για το μέλλον.

Το 2019, τρεις οικονομολόγοι, μοντελοποίησαν την επίδραση της ΑΙ, διαπιστώνοντας ότι η εκρηκτική οικονομική ανάπτυξη θα ήταν πιθανή εάν η ΑΙ μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αυτοματοποίηση όλης της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας – και έτσι να αυτοβελτιώνεται. Αυτό θα άνοιγε τεράστιες επιστημονικές δυνατότητες. Ωστόσο, η μοντελοποίησή ανέδειξε μια σημαντική προειδοποίηση. Εάν η ΑΙ αυτοματοποιούσε την περισσότερη αλλά όχι όλη την παραγωγή και όχι όλη την ερευνητική διαδικασία, η ανάπτυξη δεν θα απογειωνόταν. Έτσι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να περιορίζεται όχι από αυτό που κάνουμε καλά, αλλά από ό,τι είναι ουσιαστικό και ωστόσο δύσκολο να βελτιωθεί.

Ανάπτυξη

Σε σχέση με αυτό, ο Economist αναφέρεται και στους οικονομολόγους Ουίλιαμ Μπομόλ και Ουίλιαμ Μπόουεν οι οποίοι, σε εργασία του 1965, εξέτασαν τους μισθούς στις τέχνες του θεάματος. Βρήκαν ότι η απόδοση ανά εργατοώρα ενός βιολιστή είναι σχετικά σταθερή. Παρόλο που άλλες βιομηχανίες έγιναν παραγωγικότερες λόγω τεχνολογίας, οι παραστατικές τέχνες έμειναν ανεπηρέαστες. Επειδή η ζήτηση ήταν «ανελαστική», και συνέχισαν να ξοδεύονται χρήματα για τέχνες, ακόμη και όταν οι τιμές αυξάνονταν, οι τέχνες κατέλαβαν περισσότερο από το ΑΕΠ και ως εκ τούτου επιβάρυναν τη συνολική ανάπτυξη.

Αυτό δείχνει μια ευρύτερη αρχή. Εάν οι τομείς που η AI μπορεί να αυτοματοποιήσει πλήρως είναι μόνο ατελή υποκατάστατα εκείνων που δεν μπορεί, και η ζήτηση για μη αυτοματοποιημένες βιομηχανίες είναι δύσκολο να υποχωρήσει, τότε οι μη παραγωγικοί τομείς θα αυξηθούν ως μερίδιο του ΑΕΠ, μειώνοντας τη συνολική ανάπτυξη.

Αυτό είναι που συνέβη τον περασμένο αιώνα. Η τεχνολογία αυτοματοποίησε κομμάτια της γεωργίας και της μεταποίησης, μειώνοντας τις τιμές των προϊόντων. Ως αποτέλεσμα, οι καταναλωτές ξόδεψαν περισσότερα σε κλάδους όπως η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη και η αναψυχή, που δεν έχουν τα ίδια οφέλη παραγωγικότητας.

Αυτό έχει την σημασία του σε έναν κόσμο στον οποίο η ΑΙ είναι πιο ικανή.