«Shrinkflation»: Όργια με τον στασιμοπληθωρισμό των προϊόντων

Το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο, προϋπήρχε της μεταπανδημικής πληθωριστικής κρίσης. Πρόκειται για την νόμιμη μεν αλλά αμφιλεγόμενης ηθικής πρακτική των επιχειρήσεων τροφίμων και άλλων συσκευασμένων ειδών που βρίσκει κανείς στην αγορά (απορρυπαντικά π.χ.), οι οποίες δεν αυξάνουν μεν την τιμή του προϊόντος που παράγουν, αλλά συρρικνώνουν την συσκευασία του. Πωλούν δηλαδή στην ίδια τιμή λιγότερο προϊόν, η μειωμένη ποσότητα βεβαίως αναγράφεται στη συσκευασία αλλά συχνά γίνεται αντιληπτή μόνο από τον παρατηρητικό καταναλωτή.

Είναι το περίφημο shrinkflation, ένα είδος «στασιμοπληθωρισμού των προϊόντων» θα έλεγε κανείς, στο μέτρο που «σταθεροποιώντας» την ποσότητα του προϊόντος ανεβαίνει η τιμή του. Αν και σε περιόδους διαρκών ανατιμήσεων και ακρίβειας στα καταστήματα λιανικής, σαν κι αυτή που διανύουμε, η συρρικνωμένη συσκευασία με το «ελαφρύτερο» περιεχόμενο συνοδεύεται και με αύξηση της τελικής τιμής. Κάτι που ισοδυναμεί με διπλή αύξηση δηλαδή.

Πληθωρισμός: Τι μέτρα λαμβάνουν οι κυβερνήσεις

«Ραντεβού το Σεπτέμβρη»

Κάποιες κυβερνήσεις κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης και των ΜΜΕ δηλώνουν αποφασισμένες να ασχοληθούν με το φαινόμενο, που στην περίπτωση των διπλών αυξήσεων (και λιγότερο προϊόν και «τσίμπημα» στην τιμή) πιθανότατα να αγγίζει τα όρια της κερδοσκοπίας. Η υπουργός Εμπορίου της Γαλλίας Ολιβιά Γκρεγκουάρ δήλωσε την περασμένη Πέμπτη «εξαιρετικά ανήσυχη» με το φαινόμενο του shrinkflation και με τις «ειδικές συσκευασίες». Και διαβεβαίωσε τους Γάλλους καταναλωτές ότι «το Σεπτέμβριο θα συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο Κατανάλωσης για να διενεργήσουν από κοινού έρευνα σε βάθος».

Τις δηλώσεις αυτές έκανε η Γκρεγκουάρ κατά τη συμμετοχή της σε ειδική δημοσιογραφική εκπομπή του κρατικού καναλιού της γαλλικής τηλεόρασης France 2 με τον εύλογο τίτλο: «Πληθωρισμός: τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη».

Η κοινή έρευνα των στελεχών του γαλλικού υπουργείου και των εμπειρογνωμόνων του Εθνικού Συμβουλίου Κατανάλωσης θα επικεντρωθεί τόσο στη «συρρίκνωση» των συσκευασιών όσο και «ειδικές μορφές συσκευασιών», όπως είναι οι οικογενειακές συσκευασίες, που διατίθενται ως συμφέρουσες για τον καταναλωτή, «αλλά δεν φαίνεται να ισχύει πάντα αυτό» όπως είπε η γαλλίδα υπουργός.

Το Εθνικό Συμβούλιο Κατανάλωσης είναι ένα συμβουλευτικός οργανισμός που δημιουργήθηκε το 1983, υπάγεται στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας και έχει ως σκοπό, βάσει του καταστατικού του, να εξασφαλίζει τη διαβούλευση μεταξύ εκπροσώπων των καταναλωτών, των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε τομείς δημοσίου συμφέροντος για όλα τα θέματα που αφορούν την κατανάλωση.

Αρμοδιότητα του Συμβουλίου είναι επίσης η καλύτερη ενημέρωση και προτετοιμασία των καταναλωτών για την οικολογική και ψηφιακή μετάβαση.

«Απαράδεκτες πρακτικές»

«Το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτών θα πρέπει να εξετάσει πολύ προσεκτικά εάν σήμερα το ρυθμιστικό πλαίσιο, τα πρόστιμα και οι κυρώσεις εξακολουθούν να επαρκούν για να αντιμετωπιστούν καταχρηστικές πρακτικές ή εκτροπές από τη νομοθεσία ή εάν είναι απαραίτητο να ενισχυθεί το ρυθμιστικό οπλοστάσιο για να τεθεί τέρμα σε συμπεριφορές και εμπορικές πρακτικές που είναι απαράδεκτες», σημείωσε στη γαλλική τηλεόραση η υπουργός Εμπορίου της κυβέρνησης Μπορν.

Η Ολιβιά Γκρεγκουάρ τόνισε ότι ο νόμος επιτρέπει την τροποποίηση του βάρους ενός συσκευασμένου τροφίμου, που αναγράφεται βέβαια στη συσκευασία, όμως παραδέχθηκε ότι εν τέλει η μείωση του βάρους από τα 250 στα 220 γραμμάρια ή από τα 500 στα 450 γραμμάρια, δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τον καταναλωτή με αποτέλεσμα αυτός κάποιες φορές αυτός να παραπλανάται και να νομίζει ότι αγοράζει την ποσότητα που προμηθευόταν επί σειρά ετών.

Πρόκειται για «μικρά κόλπα» που το αποτέλεσμά τους είναι πολύ πιο σοβαρό από την αδυναμία του καταναλωτή να εκτελέσει μια συνταγή που απαιτεί, για παράδειγμα, 250 γραμμάρια βουτύρου αλλά η συνήθης συσκευασία που βρίσκει κανείς στο σούπερ μάρκετ περιέχει πλέον μόνο 225 γραμμάρια του προϊόντος, όπως σημείωσαν οι ρεπόρτερ της εκπομπής της France 2, που ασχολήθηκε με την προσπάθεια της βιομηχανίας τροφίμων να αυξήσει διακριτικά τις τιμές τους μέσω «ανεπαίσθητων αλλαγών στη συσκευασία ή ακόμα και στη γραμματοσειρά με την οποία αναγράφονται οι λεπτομέρειες του προϊόντος στη συσκευασία».

Οι ρεπόρτερ της εκπομπής έθεσαν επίσης επί τάπητος τα «ατέλειωτα bras de fer» και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ορισμένων υπεραγορών και των προμηθευτών τους, που «οδηγούν κάποιες φορές σε καθοριστικές για την παραγωγή και τη διανομή αποφάσεις, που εν τέλει αποβαίνουν εις βάρος του καταναλωτή και εν γένει του δημοσίου συμφέροντος», όπως σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).