α) από το 2023 σε όλα τα νέα σπίτια που θα κατασκευάζονται θα απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου εκεί που υπάρχει επαρκές δίκτυο φυσικού αερίου.

β) από το 2025 όλα τα νέα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και το 1/3 των ενοικιαζόμενων οχημάτων, θα πρέπει να είναι ή ηλεκτρικά ή οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων.

 γ) από το 2030 θα απαγορεύεται η πώληση νέων ΙΧ με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

 Το Υπόδειγμα

Το εγχείρημα της Χάλκης (μετά από εκείνο της Αστυπάλαιας) αλλά και την επιτυχία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ (πάνω από 4 δις ευρώ οι προσφορές των επενδυτών) ήταν εκ των πρωταγωνιστών στη σύντομη εισαγωγική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη χτεσινή συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.  «(…)θα βρεθώ στη Χάλκη, θα έχω την ευκαιρία να εγκαινιάσω την πρωτοβουλία GR – eco islands, η οποία θα δείξει ένα υπόδειγμα μετάβασης των μικρών και ύστερα των μεγάλων νησιών μας στην πράσινη εποχή. Kάτι το οποίο σημαίνει όχι απλά καθαρότερο περιβάλλον αλλά και φθηνότερο ρεύμα για όλους.

Αυτή η πράσινη πολιτική, (…), αποτελεί και μία αναπτυξιακή πρόκληση των καιρών. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα θα ολοκληρωθεί η Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου της ΔΕΗ, 1,35 δισ. ευρώ τα οποία έσπευσαν να προσφέρουν πάρα πολλοί σημαντικοί και αξιόπιστοι επενδυτές, σε μία εξαιρετικά ενθαρρυντική αποτίμηση. Με το Δημόσιο να εξακολουθεί να κρατά τον έλεγχο της εταιρείας, με την τιμή της μετοχής σήμερα στα 9 ευρώ όταν -θυμίζω- την παραλάβαμε στο 1 ευρώ και τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού στα όρια της χρεοκοπίας.

Μία ισχυρή ΔΕΗ μπορεί να στηρίξει τους καταναλωτές στη δυσκολία την οποία αντιμετωπίζουμε σήμερα, απορροφώντας ένα μέρος των αυξήσεων των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, θα γίνει ταυτόχρονα όμως και πρωταγωνιστής στην πράσινη μετάβαση και στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.

Η καθαρή ενέργεια, λοιπόν, μετατρέπεται σε νέο πεδίο της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας. Εκεί θα κινητοποιούνται στο εξής δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια, παράγοντας πλούτο και νέα απασχόληση. Και οι πιο έτοιμες χώρες για την πράσινη μετάβαση θα είναι και οι κερδισμένες του μέλλοντος».

Χάλκη: Το πρώτο GR– eco Nησί

Η Χάλκη επανέρχεται – στο προσκήνιο. Μετά την αναγκαστική χρονική μετάθεση λόγω του εθνικού πένθους για την απώλεια της προέδρου του Κινήματος Αλλαγής Φώφης Γεννηματά. Η Χάλκη άργησε μια …εβδομάδα. Σήμερα,  ο πρωθυπουργός  Κυριάκος Μητσοτάκης και οι υψηλοί  προσκεκλημένοι του θα βρεθούν στο μικρό πανέμορφο νησί της Δωδεκανήσου, για να υποστηρίξουν ένα φιλόδοξο εγχείρημα: Tο πρώτο GR-eco island της χώρας μας.

Η  Εκκίνηση: Για την ιστορία του πράγματος χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι μετά την υπογραφή του μνημονίου συνεργασίας, τον περασμένο Ιούλιο, από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Χάλκης, τη ΔΕΗ, τον Όμιλο Συγγελίδη/Citroen, την AKUO ENERGY GREECE, την OMEXOM/Vinci Energies, τη Vodafone Ελλάδας και την ALD Automotive, άνοιξε ο δρόμος για την δημιουργία των GR-eco islands.

Αλλά τι είναι τα GR-eco islands; Η απάντηση για το τί είναι και τι επιδιώκει η πρωτοβουλία των GR-eco islands  – ψυχή και καρδιά της οποίας ήταν και παραμένει η γενική γραμματέας Αλεξάνδρα Σδούκου – είναι απλή και εύκολη: Η πρωτοβουλία στοχεύει στη μετατροπή των νησιών της Ελλάδας σε πρότυπα πράσινης οικονομίας, ενεργειακής αυτονομίας, ψηφιακών καινοτομιών και οικολογικής κινητικότητας. Σε αυτήν εντάσσονται δράσεις όπως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων, ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, ο πράσινος μετασχηματισμός της γεωργίας και του τουρισμού, και τέλος η ανάπτυξη των λιμενικών και άλλων υποδομών, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων και προσαρμοσμένων προγραμμάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των συναρμόδιων υπουργείων, υπό την «ομπρέλα» του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα.

Η Πρώτη Φάση: Σε πρώτη φάση προτεραιότητα δίνεται στα μικρότερα, μη διασυνδεμένα και απομακρυσμένα νησιά, έχοντας αναδείξει ένα σύνολο νησιών που πληρούν πληθυσμιακά κριτήρια, αλλά και βάσει του πλάνου ηλεκτρικής διασύνδεσής τους στο ηπειρωτικό σύστημα, των ενεργειακών τους αναγκών, την τουριστική κίνηση σε αυτά και την προσβασιμότητά τους. Βασικό κριτήριο επίσης θα αποτελέσει και η δέσμευση από πλευράς κάθε νησιού να υλοποιήσει τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις, αναλόγως του τι είναι εφικτό και τεχνικοοικονομικά βέλτιστο ανά περίπτωση.

Σημαντικός σύμμαχος στην όλη προσπάθεια είναι το πλούσιο δυναμικό της Ελλάδας σε φιλικές προς το περιβάλλον Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δηλαδή ο ήλιος και ο αέρας που θα προσφέρουν άφθονη καθαρή ενέργεια. Μαζί με τις πρωτοβουλίες για πιο αποδοτική διαχείριση των αποβλήτων και πράσινες θαλάσσιες και οδικές μεταφορές θα οδηγήσουν τα ελληνικά νησιά στην κατάκτηση της βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης και την Ελλάδα σε θέση πρωταγωνιστική στον ευρωπαϊκό στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030.

Η Επιλογή της Χάλκης

Η επιλογή της Χάλκης ως το πρώτο GR-eco Island έχει έναν ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα, καθώς πρόκειται για ένα νησί στην άγονη γραμμή του Νοτιοανατολικού Αιγαίου, μέρος της Δωδεκανήσου, που κατέχει σημαντικό γεωπολιτικό ενδιαφέρον στην ευρύτερη περιοχή. Η Χάλκη τελεί, επίσης, υπό την προστασία της UNESCO ως Διεθνές Κέντρο Ειρήνης και Φιλίας. Επιπλέον, φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για την ενεργειακή μετάβαση των ελληνικών νησιών.

Το Έργο:  Οι δράσεις στο νησί της Χάλκης περιλαμβάνουν την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος 1MWp, το οποίο θα παράγει πράσινη ενέργεια ικανή να καλύψει την ενεργειακή ζήτηση των κατοίκων του νησιού, μέσω της μεθόδου του Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού (Virtual Net Metering). Μέρος του έργου είναι η δωρεά έξι  αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων, τα οποία θα ενισχύσουν τον στόλο των οχημάτων της Αστυνομίας και του Λιμενικού, αλλά και του Δήμου, με την παράλληλη τοποθέτηση τεσσάρων φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων στο λιμάνι του νησιού. Ταυτόχρονα, θα αναβαθμιστεί ο δημόσιος φωτισμός με «έξυπνα» συστήματα διαχείρισης. Επιπλέον, θα αναπτυχθούν καινοτόμες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και τεχνολογικές εφαρμογές για την υποστήριξη της ηλεκτρονικής μάθησης, με την ανάπτυξη υποδομής 5G και ευρυζωνικών δικτύων. Στο πλαίσιο δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), το συνολικό ποσό της δωρεάς προς τους κατοίκους και τον Δήμο Χάλκης ανέρχεται σε 1,2 εκατ. ευρώ.

Ελλάς – Γαλλία (Πράσινη) Συμμαχία

Το όλο εγχείρημα προχώρησε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την ευγενική συμμετοχή της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει αναλάβει να υποστηρίξει τη διαδικασία αδειοδότησης, ενώ ο Δήμος Χάλκης έχει ιδρύσει την Ενεργειακή Κοινότητα με τον διακριτικό τίτλο “ChalkiON”. Η ΔΕΗ κάλυψε το κόστος των υλικών που απαιτούνται για την κατασκευή του φωτοβολταϊκού σταθμού, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μεταφορά υλικών, ηλεκτρικών οχημάτων και φορτιστών στο λιμάνι της Χάλκης. Επίσης, η Citroën και η ALD Automotive προσφέρουν ως δωρεά τα ηλεκτρικά οχήματα στον Δήμο Χάλκης  για την αναβάθμιση του στόλου της Αστυνομίας και του Λιμενικού. Επιπλέον, η Akuo Energy και η Omexom/Vinci Energies ήταν υπεύθυνες για την αδειοδότηση, την ανάπτυξη και την κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου. Παράλληλα, οι δύο αυτές εταιρείες έχουν αναλάβει τον «έξυπνο» δημόσιο και αρχιτεκτονικό φωτισμό στο δημαρχείο της πόλης και τον πύργο με το παλιό ρολόι του Δήμου Χάλκης.

Το ηλεκτρικό σκάφος

Χρειάζεται να γίνει μια ειδική αναφορά στο ηλεκτρικό σκάφος, μια χορηγία της εταιρείας Παπαστράτος, στο πλαίσιο των προσπαθειών της εταιρείας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Το σκάφος είναι ηλιακά ηλεκτροκίνητο, με ενσωματωμένα πάνελς φωτοβολταϊκών και φορτίζει είτε από τον ήλιο είτε με παροχή ρεύματος. Ο σχεδιασμός του έχει βασιστεί σε παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική και η λεμβολόγηση γίνεται από οικογενειακή επιχείρηση με έδρα την Πάτμο,  ενώ η κατασκευή και ο εξοπλισμός αυτών των τύπων σκαφών θα δημιουργήσει θετικό οικονομικό αντίκτυπο για πολλές μικρές επιχειρήσεις, στο σύνολό τους ελληνικές, τοπικές και οικογενειακές.

Το ηλεκτροκίνητο σκάφος αποτελεί την επιτομή της κυκλικής οικονομίας – κινείται με πράσινη ενέργεια και αναμένεται να ενισχύσει την τουριστική οικονομία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.

Οι πολίτες του νησιού

Η ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν ο Δήμος Χάλκης και όλοι οι κάτοικοι του νησιού, είναι η πρώτη περίπτωση τέτοιου έργου στην Ελλάδα. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον φωτοβολταϊκό σταθμό θα μειώσει δραστικά ή ακόμα και θα μηδενίσει τις ανταγωνιστικές χρεώσεις των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών της Χάλκης. Η ενέργεια αυτή αποκτά βαρύνουσα σημασία, ιδίως αυτήν την εποχή, κατά την οποία το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά λόγω της διεθνούς αύξησης των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Μέσω της δράσης αυτής, όλοι οι κάτοικοι θα προστατευτούν από τις τρέχουσες διακυμάνσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και δεν θα επηρεάζονται από οποιαδήποτε αστάθεια των τιμών στο μέλλον. Με την ολοκλήρωση του έργου και την έναρξη λειτουργίας, η ετήσια εκτιμώμενη εξοικονόμηση στους λογαριασμούς ρεύματος του Δήμου και των κατοίκων θα ανέλθει σε 180.000-250.000 ευρώ (ανάλογα με τις εκάστοτε τιμές ηλεκτρικής ενέργειας). Παράλληλα, η μετατροπή της Χάλκης σε πράσινο νησί θα επιτύχει επιπλέον εξοικονόμηση εκπομπών περίπου 1.800 τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Περαιτέρω, οι κάτοικοι θα αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο 5G, διευκολύνοντας την καθημερινότητά τους στον τομέα των ψηφιακών υπηρεσιών.