Απολιγνιτοποίηση: Ξεκολλά το σχέδιο επενδύσεων σε Δ. Μακεδονία και Μεγαλόπολη

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Αρκαδίας αλλά και των νησιών.

Τρία χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση του master plan από την κυβέρνηση που περιλάμβανε τις δράσεις, το προτεινόμενο θεσμικό πλαίσιο και τα κίνητρα προσέλκυσης επενδύσεων υψους 3,5 δις. ευρώ για την αλλαγή του μοντέλου παραγωγής και ανάπτυξης των προαναφερόμενων περιφερειών και 10 μήνες μετά την έγκριση του ειδικού προγράμματος ευρωπαϊκών ενισχύσεων ΕΣΠΑ ΔΑΜ ύψους 1,6 δις. ευρώ, το Σχέδιο βρίσκεται στην τελική ευθεία.

Forbes: Η Ελλάδα αφήνει τον λιγνίτη και γίνεται κόμβος ΑΠΕ

Επίσης πριν από έξι μήνες ανακοινώθηκε και η προκήρυξη του καθεστώτος ενισχύσεων ΔΑΜ του Αναπτυξιακού Νόμου ύψους 380 εκ. ευρώ το οποίο περιλαμβάνει επιδοτήσεις από 50% έως και 100% για επενδυτικά σχέδια σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.

Οι μεγάλες επενδύσεις

Ο διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΥΔΑΜ) κ. Πελοπίδας Καλλίρης μιλώντας στον ΟΤ εκτιμά πως «στο τέλος του 2023 με αρχές του 2024 θα εκκινήσει η υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων που θα συνδράμουν στον μετασχηματισμό των λιγνιτικών περιοχών και θα φέρουν νέες θέσεις εργασίας».

Το ΕΣΠΑ ΔΑΜ

Βασικό εργαλείο για την υλοποίηση του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης είναι το επιχειρησιακό πρόγραμμα ΕΣΠΑ ΔΑΜ ύψους 1,6 δις. ευρώ. Για να τρέξει πλήρως απομένει η επίλυση τεχνικών ζητημάτων με την πλατφόρμα του προγράμματος. Το ΕΣΠΑ ΔΑΜ είχε προγραμματιστεί να υλοποιηθεί από την πλατφόρμα του Αναπτυξιακού Νόμου. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό με αποτέλεσμα να δρομολογείται η λύση της ένταξης του στην πλατφόρμα των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021 – 2027.

Ο διοικητής της ΕΥΔΑΜ σημειώνει επίσης στον ΟΤ πως «για τη συγκέντρωση των προτάσεων προς χρηματοδότηση συγκροτήθηκαν και οι εδαφικές επιτροπές. Δηλαδή οι ομάδες ανά περιοχή που συμμετέχουν τοπικοί φορείς και οι οποίοι θα εισηγούνται στην ΕΥΔΑΜ τις ανάγκες χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων ή άλλων δράσεων».

Χρηματοδοτήσεις 800 εκ. ευρώ

Τον επόμενο ενάμιση χρόνο αναμένονται δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το επιχειρησιακό πρόγραμμα ΔΑΜ με 800 εκ. ευρώ. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν το καθεστώς ενισχύσεων ΔΑΜ του Αναπτυξιακού Νόμου προϋπολογισμού 380 εκ. ευρώ, η χρηματοδότηση Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος ύψους 165 εκ. ευρώ, προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης ύψους 29,2 εκ. ευρώ για περίπου 4.000 ανέργων και εργαζομένων σε επισφαλείς θέσεις, δύο δράσεις ύψους 50 εκ. ευρώ για την ενίσχυση υφιστάμενων και νέων επιχειρήσεων, η ζώνη Καινοτομίας της Δυτικής Μακεδονίας ύψους 41 εκ. ευρώ, ο κόμβος Βιο-Οικονομίας στη Μεγαλόπολη ύψους 22 εκ. ευρώ κλπ.

Σύμφωνα με όσα κάνει γνωστά στον ΟΤ ο Πελοπίδας Καλλίρης από τον Οκτώβριο οπότε και ξεκίνησε η δουλειά της ΕΥΔΑΜ η  συνολική πρόοδος υλοποίησης του Προγράμματος ΔΑΜ περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Εξειδίκευση 14 δράσεων συνολικού προϋπολογισμού 567,1 εκ. ευρώ, ήτοι περίπου του 35% του συνολικού ύψους του Προγράμματος,
• Έκδοση 13 προκλήσεων συνολικού προϋπολογισμού 187,1 εκ. ευρώ, ήτοι περίπου το 11,5% του συνολικού ύψους του Προγράμματος,
• Έκδοση απόφασης ένταξης για 23 πράξεις συνολικού προϋπολογισμού περίπου 149 εκ. ευρώ, ήτοι το 9,2% του συνολικού ύψους του Προγράμματος.

Τα εμβληματικά projects

Ανάμεσα στις πρώτες εμβληματικές επενδύσεις που πρόκειται να παίρνουν σάρκα και οστά στις λιγνιτικές περιοχές είναι η επένδυση ύψους 780 εκ. ευρώ της εταιρείας ADVENT που αφορά στην κατασκευή εργοστασίου παραγωγής κυψελών καυσίμου υδρογόνου και μονάδων ηλεκτρόλυσης. Έχει χαρακτηριστεί ως Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος. Η βιομηχανία θα αναπτυχθεί σε έκταση της περιοχής της Κοζάνης.

Επίσης εμβληματικό έργο είναι το «Πράσινο κέντρο Δεδομένων και Υπερυπολογιστή Δυτικής Μακεδονίας που θα τρέξει το Πανεπιστήμιο Δυτική Μακεδονίας. Προβλέπεται χρηματοδότηση 20 εκ. ευρώ.

Στα έργα που θα αναπτυχθούν άμεσα είναι και ο Κόμβος Καινοτομίας για το Πράσινο Υδρογόνο και την αποθήκευση ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία. Ο προϋπολογισμός της χρηματοδότησης ανέρχεται στα 18 εκ. ευρώ.

Επενδυτικό ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει επίσης η Sunlight για την κατασκευή εργοστασίου στη Δ. Μακεδονία παραγωγής μπαταριών αποθήκευσης ενέργειας,  εταιρεία συμφερόντων του επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου για τη δημιουργία έξυπνης μονάδας υδροπονίας, εργοστάσια παραγωγής φαρμάκων από τη Demo και άλλες αγροτουριστικές μονάδες.

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται επίσης επενδύσεις της ΔΕΗ για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων, ενώ σε λειτουργία βρίσκεται φωτοβολταϊκό σύστημα της Helleniq Energy.