Ευρώπη: Γιατί κινδυνεύουν με υποβάθμιση Γαλλία και Βέλγιο

Αυξημένος είναι ο κίνδυνος υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας τόσο για τη Γαλλία όσο και για το Βέλγιο, καθώς και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν κλιμάκωση δημοσιονομικών ελλειμμάτων και χρεών. Η Scope Ratings έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη δημοσιονομική πίεση της Ευρώπης μετά την κρίση, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για ενέργειες.

Η Γαλλία και το Βέλγιο βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης, με τις πρόσφατες δημοσιονομικές εξελίξεις να σηματοδοτούν αυξανόμενους κινδύνους για πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας αργότερα αυτό το έτος, εάν δεν εγκριθούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

Μετά τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι οποίες υποδεικνύουν προοδευτική επιδείνωση του χρέους της Γαλλίας τα επόμενα χρόνια μια άλλη προειδοποιητική σημείωση διατύπωσε αυτή την εβδομάδα η Scope Ratings.

Scope: Η Ελλάδα μεταξύ των «ολίγων» της Ευρώπης με θετικές προοπτικές

Ο αναλυτής Alvise Lennkh-Yunus παρατήρησε ότι «αδύναμες κυβερνήσεις που αγωνίζονται να εφαρμόσουν συνεπή μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια θέτουν υπό πίεση τις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας ορισμένων κρατών της ζώνης του ευρώ».

Σύμφωνα με την Scope Ratings, η Ευρώπη αντιμετωπίζει διαρθρωτικά υψηλότερα επίπεδα δημόσιου χρέους μετά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, και οι δημοσιονομικές ανισότητες μεταξύ των κρατών της ζώνης του ευρώ έχουν διευρυνθεί μετά από αυτά τα γεγονότα. Καθώς το δημόσιο χρέος της Γαλλίας εκτινάχθηκε στο 111% στα τέλη του 2023, αναμένεται να παραμείνει σχεδόν 50 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από αυτό της Γερμανίας μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Αυτό σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση από τη σχεδόν μηδενική διαφορά μεταξύ του 1992, όταν υπογράφηκε η Συνθήκη του Μάαστριχτ, και του 2012, στο απόγειο της κρίσης στη ζώνη του ευρώ.

Μεγαλώνει το χάσμα

Ο Lennkh-Yunus τόνισε ότι αυτή η κατάσταση έχει μεγάλη σημασία, διότι διαφορετικά επίπεδα δημόσιου χρέους συνεπάγονται διαφορετικές ικανότητες για να ανταποκριθούν στο επόμενο οικονομικό σοκ.

Όπως επισημαίνει το Eurοnews, η Ευρώπη έχει πλέον επιφορτιστεί με την αντιμετώπιση κρίσιμων προτεραιοτήτων πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης μετάβασης, του κόστους πρόνοιας λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, των αμυντικών δεσμεύσεων του ΝΑΤΟ και της υποστήριξης για την Ουκρανία. Αυτές οι προτεραιότητες μεταφράζονται σε υψηλότερες ανάγκες δαπανών και επενδύσεων, που υπολογίζονται σε περίπου 3-4% του ΑΕΠ, που σημειώνονται σε μια περίοδο μέτριας οικονομικής ανάπτυξης.

Η Scope Ratings αναμένει μόνιμα υψηλότερα επιτόκια σε σύγκριση με τα προ τCovid έτη, ακόμη και όταν οι κεντρικές τράπεζες σχεδιάζουν να χαλαρώσουν τα επιτόκια αρχίζοντας αργότερα φέτος. Αυτό θα αυξήσει τους τόκους των κυβερνήσεων για τα επόμενα χρόνια.

«Οι πληρωμές τόκων θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς το δημόσιο χρέος που εκδόθηκε με χαμηλότερα επιτόκια πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας λήγει και τώρα αναχρηματοδοτείται με υψηλότερα επιτόκια. Η Ιταλία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία συλλογικά θα πληρώσουν σχεδόν 170 δισ. ευρώ περισσότερους τόκους το 2028 σε σύγκριση με το 2020 », υπογράμμισε η Scope Ratings.

Δημοσιονομικές προκλήσεις στη Γαλλία και το Βέλγιο: Ο εφησυχασμός είναι κίνδυνος

Χώρες με υψηλές φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως η Γαλλία και το Βέλγιο, ενδέχεται να αποστρέφονται περαιτέρω φορολογικές αυξήσεις. Η Scope Ratings υποστηρίζει ότι μια εναλλακτική λύση μπορεί να είναι η εξισορρόπηση των φορολογικών δομών, η μετατόπιση από το εργατικό δυναμικό – το οποίο είναι σε έλλειψη – προς τους φόρους κεφαλαίου, ιδιοκτησίας και περιβαλλοντικούς φόρους.

Για πολλά ευρωπαϊκά έθνη, ο εφησυχασμός ενέχει σημαντικό κίνδυνο. Οι κυβερνήσεις που χρονοτριβούν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις κινδυνεύουν με κρίση εμπιστοσύνης, που ενδεχομένως θα απαιτήσει ad hoc μέτρα λιτότητας επιζήμια για τις δημόσιες επενδύσεις και την ανάπτυξη.

Καθώς και οι δύο χώρες έχουν αρνητικές προοπτικές, υπάρχει ο κίνδυνος να μην αναγνωρίσουν πλήρως τους οικονομικούς περιορισμούς τους. Η Γαλλία πρέπει να βρει πρόσθετα κεφάλαια περίπου 50 δισ. ευρώ, ή 2% του ΑΕΠ, για να διαχειριστεί ένα δημοσιονομικό έλλειμμα που ανερχόταν στο 5,5% του ΑΕΠ το 2023 και προβλέπεται να παραμείνει πάνω από το 4% μέχρι το 2029, πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2027.

Το Βέλγιο αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα στην Ευρώπη, ξεπερνώντας το 5% του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, οδηγώντας σε συνεχή αύξηση των επιπέδων χρέους και τοποθετώντας το ως το τρίτο υψηλότερο στην Ευρώπη έως το 2028, ακολουθώντας μόνο την Ελλάδα και την Ιταλία.