Η πανδημία αλλάζει την αγορά εργασίας

Με το τουφέκι ψάχνουν προσωπικό για να επανδρώσουν τα καταστήματά τους οι ιδιοκτήτες εστιατορίων, καφενείων αλλά και οι λιανέμποροι, καθώς οι κυβερνήσεις αίρουν σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα και η αγορά ξαναζωντανεύει. Η υγειονομική κρίση επηρέασε βαθιά, ίσως και ανεξίτηλα, τον χώρο της εργασίας, ωθώντας πολλούς εργαζομένους σε εκ βάθρων αναθεωρήσεις του εργασιακού τους βίου και προσανατολισμού.

Θα έλεγε κανείς ότι οι μήνες της ερήμωσης, που προκάλεσαν στο λιανικό εμπόριο, στην εστίαση, στη φιλοξενία και στον τουρισμό εν γένει τα αλλεπάλληλα λοκντάουν, έφεραν μια αλλαγή παραδείγματος για όσους απασχολούνταν στους τομείς αυτούς.

Επίσης ανέστειλαν επί τουλάχιστον ένα δωδεκάμηνο μερικώς την εκπαίδευση και ολικώς την κατάρτιση (πρακτική εξάσκηση) νέων εργαζομένων που υπό κανονικές συνθήκες θα εισέρρεαν στην αγορά εργασίας.

Μεγάλη προσφορά

Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο: οι υπεύθυνοι των καταστημάτων που άνοιξαν δίνουν γην και ύδωρ για να προσελκύσουν εργαζομένους. Στις ΗΠΑ οι εργοδότες προσφέρουν γενναίες αυξήσεις μισθών, μπόνους και διάφορες διευκολύνσεις και παροχές, όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ του CNBC. Στα εστιατόρια και στα αναψυκτήρια βρήκαν εργασία μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι από το Μάρτιο ως τον Ιούνιο, αλλά η προσφορά εργασίας παραμένει ακόμα ισχυρή.

Οι περισσότερες αμερικανικές εταιρείες προσπαθούν να δελεάσουν το εργατικό δυναμικό με χρήμα, αλλά όπως εξήγησε στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο ο Ενρίκε Λοπεζλίρα, διευθυντής του προγράμματος για χαμηλόμισθους εργαζομένους στο Labor Center του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, «η αύξηση των μισθών είναι καλή και θα προσελκύσει εργαζομένους. Αλλά παρατηρούμε ότι όσοι εγκαταλείπουν τον κλάδο της εστίασης και των πωλήσεων ολοένα και αυξάνονται. Η καραντίνα ώθησε πολλούς εργαζομένους να σκεφτούν το επαγγελματικό τους μέλλον και να στραφούν σε πιο ποιοτική απασχόληση».

Αλλαξαν ρότα

Πάμπολλοι σερβιτόροι, πωλητές καταστημάτων, ξενοδοχοϋπάλληλοι, αλλά και μάγειρες και μπαρίστας άλλαξαν ρότα τους μήνες της καραντίνας και της απομάκρυνσης των ανθρώπων μεταξύ τους και στράφηκαν σε άλλους τομείς που ευνόησε η κρίση, όπως είναι η διανομή και οι αποθήκες.

Επίσης, όσοι διέθεταν ή μπόρεσαν να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια (ας μην ξεχνάμε ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν φροντίσει να υπάρχει φθηνό χρήμα στην αγορά) επιχείρησαν να στήσουν τη δική τους δουλειά.

Υιοθετούν και αργίες

Τέτοια είναι η απελπισία των αμερικανών εργοδοτών, που έφτασαν στο σημείο να υιοθετούν ακόμα και αργίες. Την Ημέρα των Ευχαριστιών οι αλυσίδες Walmart και Target κράτησαν τα καταστήματά τους κλειστά για να μείνουν στα σπίτια τους και να γιορτάσουν οι εργαζόμενοι. Η Bests Buy, από την άλλη, χορήγησε επιπλέον ωφελήματα για όσους έχουν μικρά παιδιά, εξασφαλίζοντάς τους χρήματα και δομές για να τα φροντίζουν. Η ανεργία εξάλλου είχε φτάσει στο 10% τον Ιούνιο από 9% τον Μάιο, κυρίως λόγω του ότι πολλοί εργαζόμενοι, κυρίως γυναίκες, δεν μπορούν να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας λόγω αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίες φροντίδας των παιδιών ή επίσης για λόγους υγειονομικής ασφάλειας, όπως εξηγεί ο καθηγητής Λοπεζλίρα.

«Φέρε και έναν φίλο σου για δουλειά και πάρε 50 δολάρια μπόνους»!

Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Ουάσιγκτον, τον Ιούνιο το μέσο ωρομίσθιο αυξήθηκε κατά 0,3% συγκριτικά με τον Μάιο, ενώ συγκριτικά με τον Ιούνιο του 2020 αυξήθηκε κατά 3,6%. Το CNBC σταχυολόγησε κάποιες από τις παροχές των μεγάλων ομίλων λιανικής. Η Papa John’s προσφέρει 50 δολάρια σε κάθε νεοπροσληφθέντα που θα φέρει και έναν φίλο του στη δουλειά, ενώ οι παλαιοί εργαζόμενοι θα εισπράξουν μπόνους 400 δολάρια στα τέλη του έτους.

Η McDonald’s υποσχέθηκε στο προσωπικό της αυξήσεις 10%, ενώ προσφέρει 11 έως 17 δολάρια πρώτο ωρομίσθιο σε νέους εργαζομένους. Η Darden Restaurants, που έχει δημοσίως κατακρίνει την πρόθεση του προέδρου Τζον Μπάιντεν να καθιερώσει κατώτατο ωρομίσθιο 15 δολαρίων, έκανε αυξήσεις στους εργαζομένους της από τα 10 στα 11 δολάρια και στη συνέχεια στα 12 δολάρια την ώρα. Σημειωτέον ότι σε 43 Πολιτείες οι εργοδότες έχουν δικαίωμα να πληρώνουν τους εργαζομένους με μόλις 2,13 δολάρια την ώρα – αυτό θέλει να καταργήσει ο Μπάιντεν.

Η Chipotle Mexican Grill ήδη έχει καθιερώσει το 15δόλαρο, ενώ δίνει μπόνους από 200 έως 750 δολάρια ετησίως στους εργαζομένους – αύξησε όμως κατά 4% και τις τιμές πώλησης των μπουρίτος και των τάκος της. Αυξήσεις 1,75% στις τιμές των μενού της έκανε και η Texas Roadhouse για να αντεπεξέλθει στους αυξημένους μισθούς.

Επενδύσεις 156 δισ. δολ. σε startups το προηγούμενο τρίμηνο

Τις 136 έφτασαν οι νεοφυείς επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν στον πλανήτη το δεύτερο τρίμηνο του 2021, σύμφωνα με τη νεοϋορκέζικη εταιρεία ερευνών CB Insights. Πρόκειται για αριθμό εξαπλάσιο του αντίστοιχου τριμήνου πέρυσι, όταν ολόκληρο τον χρόνο είχαν καταγραφεί μόλις 128 startups. Το πρώτο εξάμηνο της εφετινής χρονιάς οι νέες καινοτόμες επιχειρήσεις έφτασαν τις 249, αριθμός απίστευτος κατά τους ερευνητές. Σημειωτέον ότι 147 εξ αυτών δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ, ενώ πολλές «ξεπήδησαν» στην Ασία – η Ευρώπη έρχεται τρίτη.

Η CB Insights διαπιστώνει ότι έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό επενδυτικό κύμα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, πολύ χρήσιμο για την πολυπόθητη ανάκαμψη των οικονομιών. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εταιρείας, το τρίμηνο που πέρασε οι νεοφυείς επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν άντλησαν κεφάλαια ύψους 156 δισ. δολαρίων, ποσό ιστορικό για ένα μόνο τρίμηνο. Εξ αυτών τα 70,4 δισ. δολάρια επενδύθηκαν στις ΗΠΑ.

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που οφείλεται κυρίως στα πρωτοφανή μέτρα ρευστότητας και στην πολιτική των μηδενικών επιτοκίων που ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της υγειονομικής κρίσης. Είναι όμως και απότοκο της αλλαγής παραδείγματος και στάσης ζωής πολλών εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας προ της πανδημίας, αφού οι εγκλεισμοί τούς έδωσαν την ευκαιρία – και τον χρόνο – να σκεφτούν και να οργανώσουν νέα, πιο δημιουργικά «ανοίγματα» στην επαγγελματική τους ζωή για τη μετα-COVID εποχή.

Διότι δεν είναι μόνο οι startups που εκκόλαψε και πολλαπλασίασε η κρίση. Και άλλες, λιγότερο καινοτόμες και τεχνολογικά πρωτοποριακές επιχειρήσεις «γέννησε» η πανδημία, μια και το επενδυτικό περιβάλλον παραμένει πολύ ευνοϊκό για το επιχειρείν και οι όροι των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων εξακολουθούν να είναι για όλους πολύ συμφέροντες.