Repos: Μια αναταραχή θα μπορούσε να οδηγήσει την Fed να μειώσει τα επιτόκια;

Μια αναταραχή στην αμερικανική αγορά βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης (repos), που μπορεί να συμβεί ακόμα και το Μάρτιο θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και να την ωθήσει να ξεκινήσει να χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική της, σύμφωνα με έρευνα του Reuters.

O λόγος είναι, όπως εκτιμούν τέσσερα τραπεζικά στελέχη, ότι την χρονική περίοδο από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο μια σειρά από γεγονότα θα οδηγήσουν στη μείωση της ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και  παράλληλα στην αύξηση της ζήτησης για ρευστότητα από τις τράπεζες.

Repos ΗΠΑ: Βίαιες διακυμάνσεις -Ο ρόλος της Fed

Οι λόγοι ανησυχίας

Το προγράμμα δανειακής διευκόλυνσης που σχεδιάστηκε για να διαχειριστεί την τραπεζική κρίση που σημειώθηκε την άνοιξη του 20023 με την κατάρρευση τριών περιφερειακών τραπεζών ολοκληρώνεται στις 11 Μαρτίου, με 129 δισεκατομμύρια δολάρια σε εκκρεμότητα. Οι τίτλοι τέλους του θα στερήσουν απο το τραπεζικό σύστημα μια ελκυστική πηγή χρηματοδότησης. Η κεντρική τράπεζα έχει στη φαρέτρα της  ένα άλλο εργαλείο για να διοχετεύει ρευστότητα και που το χαρακτηρίζει δίχτυ ασφαλείας,τη μόνιμη διευκόλυνση επαναγοράς (Standing Repo Facility – SRF) ωστόσο μέχρι στιγμής έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον λίγων τραπεζών.

Ταυτόχρονα, η ζήτηση για μετρητά είναι πιθανό να αυξηθεί, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση θα βγει στις αγορές για να αντλήσει κεφάλαια που θα χρηματοδοτήσουν το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα και την εξυπηρέτηση του χρέους της. Παράλληλα τα τραπεζικά ιδρύματα θα πρέπει να πληρώσουν τον τριμηναίο φόρο στις 15  Μαρτίου και τις ετήσιες πληρωμές στις 15 Απριλίου. Επιπλέον, η κίνηση τον Μάιο για την ταχύτερη διευθέτηση των συναλλαγών θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, καθώς οι επιχειρήσεις που δεν είναι πλήρως προετοιμασμένες να κάνουν τη μετάβαση θα χρειαστούν περισσότερη χρηματοδότηση μίας ημέρας.

Η ρευστόστητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο επίκεντρο

Η κατάσταση γίνεται πιο ασφυκτική καθώς η Federal Reserve «στραγγίζει» τα μετρητά από το σύστημα συρρικνώνοντας τον ισολογισμό της στο πλαίσιο του πρόγραμματος ποσοτικής σύσφιγξης. Από τον Ιούνιο του 2022, η Fed έχει μειώσει τον ισολογισμό της κατά πάνω από 1 τρισ. δολάρια. Οι στρατηγικοί αναλυτές της BNY Mellon εκτιμούν ότι το ποσό των μετρητών που έχουν «σταθμεύσει» στη Fed κατά τη διάρκεια της νύχτας τα αμοιβαία κεφάλαια Διαχείρισης Διαθεσίμων και άλλα funds – κεφάλαια που θεωρούνται ως πλεονάζουσα ρευστότητα – θα μπορούσε να πέσει κάτω από τα 200 δισ. δολάρια μέχρι τον Μάιο, το ένα δέκατο του ποσού που ήταν τον Ιούνιο του περασμένου έτους. Yπάρχουν και στελέχη της αγοράς που εκτιμούν ότι  η διευκόλυνση, που ονομάζεται συμφωνίες επαναγοράς μίας ημέρας θα μπορούσε να μηδενιστεί μέχρι τα μέσα του έτους.  Η συμφωνία αντίστροφης επαναγοράς (γνωστή ως reverse repo ή RRP) είναι μια συναλλαγή κατά την οποία η Fed της Νέας Υόρκης, υπό την εξουσιοδότηση και την καθοδήγηση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς, πωλεί έναν τίτλο σε έναν επιλέξιμο αντισυμβαλλόμενο με συμφωνία επαναγοράς του ίδιου τίτλου σε καθορισμένη τιμή σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή στο μέλλον. Για τις συναλλαγές αυτές, επιλέξιμοι τίτλοι είναι τα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου, το χρέος ομοσπονδιακών οργανισμών και οι τίτλοι που εξασφαλίζονται με υποθήκη και εκδίδονται ή είναι πλήρως εγγυημένοι από ομοσπονδιακούς οργανισμούς.

Τα πρώτα σημάδια αναταραχής φάνηκαν στο τελευταίο δίμηνο του 2023 και θα μπορούσαν να εμφανιστούν ξανά στις αγορές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Τα επιτόκια των συμφωνιών επαναγοράς, ή repo, αυξήθηκαν στα τέλη Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου. Το Secured Overnight Financing Rate, το επιτόκιο αναφοράς που συνδέεται με τις συναλλαγές repos μίας ημέρας, αυξήθηκε στο ιστορικό υψηλό 5,40% στις 28 Δεκεμβρίου. Ενώ οι συμμετέχοντες στην αγορά απέδωσαν αρχικά την αύξηση σε άλλους παράγοντες, τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι η ρευστότητα του συστήματος είναι πλέον στο επίκεντρο.

«Η ρευστότητα θα μπορούσε να αρχίσει να παρουσιάζει κάποιες ρωγμές καθώς οι ανάγκες χρηματοδότησης συνεχίζουν να αυξάνονται» εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της South Street Securities, Τζέιμι Ταμπάκι ανεξάρτητος χρηματιστής που δραστηριοποιείται στις αγορές του Δημοσίου. «Πρόκειται για μια πράξη εξισορρόπησης και δεν θα χρειαστούν πολλά για να προκληθεί διαταραχή στις αγορές χρηματοδότησης».

Ο ρόλος της Fed

Οι ξαφνικές αναταράξεις στην αγορά των repos, ιδίως αν διατηρηθούν, μπορούν να αποτελέσουν απειλή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, καθώς γίνεται πιο δύσκολο και πιο ακριβό για τις τράπεζες να αντλήσουν ρευστότητα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να εκθέσει τράπεζες που δεν κατάφεραν να σταθεροποιήσουν τις καταθέσεις τους μετά την περyσινή τραπεζική κρίση.

Επιπλέον, το άρθροισμα αυτών των παραγόντων υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο αυξάνεται ο κίνδυνος λάθους πολιτικής καθώς η Fed πλησιάζει στο στόχο για πληθωρισμό στο 2%.

Μια κατάρρευση της αγοράς, ανάλογα με τον βαθμό της έντασής της, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μήνυμα προς τη Fed ότι ήρθε η ώρα να χαλαρώσει την πολιτική της. Η επιβράδυνση του ρυθμού της ποσοτικής σύσφιγξης θεωρείται από  στρατηγικούς αναλυτές ως η πιθανή απάντηση πολιτικής σε ενδεχόμενο αναταραχής στην αγορά repos. Δεν ήταν τυχαίο εξάλλου το σχόλιο της προέδρου της Fed του Ντάλας, Λόρι Λόγκαν, η οποία στις αρχές του χρόνου αναφέρθηκε στην πιθανότητα να χρειαστεί να επιβραδύνει τον ρυθμό με τον οποίο συρρικνώνει τον ισολογισμό της η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, καθώς περιορίζεται η ρευστότητα στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Αν και οι μειώσεις των επιτοκίων είναι ένα ξεχωριστό εργαλείο άσκησης νομισματικής πολιτικής, οι αγορές «βλέπουν» την χαλάρωση της νομισματικής μέχρι τον Μάιο, παρά το γεγονός ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες λένε ότι θα πρέπει να δουν περισσότερα δεδομένα.

Την περασμένη εβδομάδα, ο διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Κρίστοφερ Γουόλερ απαντώντας σε ερώτηση πότε θα αρχίσει η κεντρική τράπεζα να επιβραδύνει τον ρυθμό της ποσοτικής σύσφιγξης είπε: «Θα έλεγα ότι κάποια στιγμή φέτος θα είναι λογικό να αρχίσουμε να το σκεφτόμαστε». Στη συνέχεια επεσήμανε ότι η χρήση της μόνιμης διευκόλυνσης επαναγοράς ή SRF, που προς το παρόν δεν χρησιμοποιείται, θα αποτελούσε ένδειξη ότι η ρευστότητα στενεύει. Το κράτησε ως ένα στήριγμα που θα εμπόδιζε τα πράγματα να ξεφύγουν από τον έλεγχο.

Τον Σεπτέμβριο του 2019 τα επιτόκια των repos εκτινάχθηκαν λόγω έλλειψης ρευστότητας, αναγκάζοντας τη Fed να δράσει. Ο στρατηγικός εμπειρογνώμονας forex και macro για την Αμερική στην BNY Mellon, Τζόν Βέλις, υπενθυμ’ιζει ότι η έκρηξη των repos εκείνη την εποχή «άρχισε πραγματικά να χτυπάει το σύστημα», καθώς οι τριμηνιαίοι εταιρικοί φόροι ήταν απαιτητοί εκείνο το μήνα.«Δεν ξέρουμε πότε θα φτάσουμε σε αυτό το σημείο από την αφθονία στην ανεπαρκή ρευστότητα» σημειώνει και καταλήγει ότι « η αγορά θα μας το πει».