Τουρισμός: Η νέα τάση για διακοπές σε προορισμούς όπου γυρίστηκαν κινηματογραφικές ταινίες

Μετά τον «πράσινο» και τον «σκοτεινό» τουρισμό -περιλαμβάνει επισκέψεις σε δραματικά …φορτισμένους τόπους από ιστορικά γεγονότα και τη μυθοπλασία- μια νέα ταξιδιωτική τάση εδραιώνεται τα τελευταία χρόνια και αφορά τον λεγόμενο «κινηματογραφικό τουρισμό».

Οι επισκέπτες που επιλέγουν τον προορισμό των διακοπών τους με βάση τους τόπους όπου γυρίστηκαν δημοφιλείς ταινίες, σειρές ή ντοκιμαντέρ, αυξάνονται συνεχώς. Το εμφανές πλεονέκτημα που προσφέρει άμεσα μια κινηματογραφική παραγωγή, είναι η προώθηση του τόπου όπου γυρίζεται η ταινία, καθώς και όλα τα πολιτιστικά στοιχεία που παρουσιάζονται σε αυτή.

Τουρισμός: Με πιο γεμάτο πορτοφόλι οι Γερμανοί τουρίστες – Ξοδεύουν περισσσότερα από τους Βρετανούς

Μελέτη της TCI Research

Σύμφωνα με μελέτη της TCI Research, περίπου 80 εκατ. ταξιδιώτες επιλέγουν πλέον τον προορισμό των διακοπών τους με βάση τις ταινίες και τις τηλεοπτικές σειρές. Η ίδια μελέτη αποκαλύπτει ότι ο αριθμός των ταξιδιωτών που επισκέπτονται έναν προορισμό αφού τον είδαν σε ταινία ή σειρά, διπλασιάστηκε την τελευταία πενταετία πριν από την πανδημία του κορονοϊού.

«Ο κινηματογραφικός τουρισμός αρχίζει να αποκτά ιδιαίτερη δυναμική», εκτιμά και ο ταξιδιωτικός όμιλος Expedia. Κι αυτό, καθώς ο τουρισμός κινηματογράφου θεωρείται μια νέα μορφή τουρισμού, που ανταποκρίνεται άριστα στη μετατόπιση του ενδιαφέροντος των καταναλωτικών τάσεων προς τις δημιουργικές βιομηχανίες και ειδικότερα προς τις οπτικοακουστικές τέχνες.

Κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που έγινε για λογαριασμό του Tendance Hôtellerie, τα ντοκιμαντέρ, οι ταινίες και οι τηλεοπτικές σειρές είναι πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης για ένα ταξίδι (20%), ξεπερνώντας τα κοινωνικά δίκτυα (13%) και βρίσκεται ακριβώς πίσω από τις συστάσεις από φίλους ή συγγενείς (42%). Περισσότερο από το ένα τρίτο των Γάλλων ερωτηθέντων (61%) ανέφεραν ότι σκέφτηκαν να επισκεφθούν έναν προορισμό, αφότου τον είδαν σε τηλεοπτική σειρά ή ταινία, ενώ το 40% από αυτούς προχώρησε τελικά σε κράτηση για διαμονή.

Με βάση τα στοιχεία των tour operators, ο κινηματογραφικός τουρισμός προσελκύει τουρίστες στην περιοχή ακόμα και τρεις έως πέντε δεκαετίες μετά την πρώτη προβολή της ταινίας! Στην πραγματικότητα, λένε τουριστικοί παράγοντες, δεν πρόκειται για νέο φαινόμενο, καθώς ανέκαθεν ο κινηματογράφος ήταν πάντα πηγή έμπνευσης για ταξίδια. Όμως, η ανάγκη οπτικοποίησης των αξιοθέατων, με την πάροδο των ετών, αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία. Οι επισκέπτες ενός τουριστικού προορισμού, προσθέτουν, φαίνεται πως ενδιαφέρονται περισσότερο για εικόνες που μπορεί να περιέχονται σε ταινίες ή σειρές και λιγότερο να διαβάζουν πληροφορίες ή οδηγούς σχετικά με τον προορισμό.

«Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών»

Σύμφωνα με τους τουριστικούς πράκτορες, όσο πιο επιτυχημένη είναι εισπρακτικά μία κινηματογραφική ταινία τόσο πιο ωφελημένο αποδεικνύεται και το μέρος που γυρίστηκε. Οι νέοι άνθρωποι δεν πηγαίνουν πλέον απλώς διακοπές για να ξεκουραστούν, αλλά επιλέγουν θεματικές διακοπές όπως π.χ. γύρω από το κρασί, τη γαστρονομία, την ιστορία ενός τόπου και τις ταινίες.

Η Νέα Ζηλανδία είναι ίσως η χώρα που γεύτηκε τη μεγαλύτερη αύξηση τουριστικών ροών χάρη στον κινηματογράφο και τις παραγωγές «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» και «The Hobbit». Ένας στους τρεις τουρίστες φρόντισε να επισκεφθεί κάποια από τα μέρη που στα οποία γυρίστηκε ο «Άρχοντας», ενώ ένας στου 10 επισκέφθηκε το χωριό των Χόμπιτ. Οι τουριστικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι ταινίες αυτές είναι ο λόγος που το 10% των τουριστών επισκέφθηκε τη Ν. Ζηλανδία το 2019, προσφέροντας περίπου 630 εκατ. δολάρια την οικονομία της χώρας.

Άλλο τρανταχτό παράδειγμα, είναι η ταινία του 1965, «Μελωδία της Ευτυχίας», η οποία είναι …υπεύθυνη για την ουσιαστική ανάπτυξη του τουρισμού στο Σάλτσμπουργκ, που κάθε χρόνο επισκέπτονται περί τους 300.000 τουρίστες μόνο λόγω της ταινίας. Επίσης, η ταινία «Καζαμπλάνκα», χάρισε στην ομώνυμη πόλη μεγάλο αριθμό τουριστών, που το 2019, έσπασε το ρεκόρ των 13 εκατ. επισκεπτών.

«Braveheart» και «Forest Gump»

Νεότερες ταινίες, όπως οι Braveheart και Forrest Gump, συνέβαλαν στη ραγδαία αύξηση του τουρισμού σε συγκεκριμένες περιοχές της Σκωτίας και της Νότιας Καρολίνας, αντίστοιχα.

Επιπλέον, το φαινόμενο Χάρι Πότερ, ενισχύει έως και σήμερα τον τουρισμό της Σκωτίας και της Αγγλίας. Από όλες τις ατραξιόν, που υπολογίζονται σε περίπου 25, μόνο το Harry Potter Studio Tour υποδέχεται, σε κανονικές συνθήκες, περίπου 2 εκατ. επισκέπτες το χρόνο ή 6.000 επισκέπτες την ημέρα!

Πάντως, δεν λείπουν και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες, παρά τη δημοφιλία και την προβολή ενός τόπου, ο κινηματογραφικός τουρισμός φέρνει και πονοκεφάλους στις τοπικές αρχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κινηματογραφικό αριστούργημα «Ο Νονός», που δημιούργησε αρκετά προβλήματα. Ο τόπος καταγωγής του «Νονού», τον οποίο ενσάρκωσε ο Μάρλον Μπράντο, ήταν το χωριό Corleone στη Σικελία. Η μεγάλη επιτυχία της πρώτης ταινίας της σειράς, οδήγησε πολλούς τουρίστες στο Corleone. Μόνο που οι περισσότεροι εξ αυτών έφυγαν απογοητευμένοι, καθώς δεν συνάντησαν κανένα …μαφιόζο, ενώ τα γυρίσματα της ταινίας δεν έγιναν στο συγκεκριμένο χωριό της Σικελίας, αλλά σε δύο άλλα, τη Savoca και το Forza d’Agro.

Οι κυριότερες ξένες παραγωγές που γυρίστηκαν στην Ελλάδα

Η Ελλάδα ξεκίνησε να επιλέγεται ως προορισμός κινηματογραφικών γυρισμάτων ξένων παραγωγών πάνω από 60 χρόνια. Εικόνες του ελληνικού τρόπου ζωής αναγνωρίζονται παγκοσμίως, κυρίως λόγω των σημαντικών ξένων και ελληνικών ταινιών, που γυρίστηκαν σε ελληνικό έδαφος.

Η σχέση της Ελλάδας με τον παγκόσμιο κινηματογράφο ξεκίνησε το 1957, όταν ήρθε το πρώτο ξένο κινηματογραφικό συνεργείο στην Ύδρα, για τα γυρίσματα της ταινίας Boy On a Dolphin. Άλλες επιτυχημένες ταινίες γυρισμένες σε ελληνικό έδαφος ήταν το Never on a Sunday (1962), που βραβεύτηκε για την μουσική της από το Μάνο Χατζιδάκι και κατάφερε να πρωταγωνιστήσει στο Φεστιβάλ Καννών.

Με τον Μιχάλη Κακογιάννη να σκηνοθετεί την ταινία Zorbas The Greek, η Ελλάδα σπάει τα ταμεία, καθιστώντας διεθνώς την Κρήτη ως ένα από τα μεγαλύτερα τουριστικά σημεία μέχρι και σήμερα.

Η Αμοργός, η Σαντορίνη και η Σκόπελος

Την δεκαετία του 1980, με ταινίες όπως το Summer Lovers (1982) και The Big Blue (1988), η Ελλάδα προωθεί τουριστικά τη Σαντορίνη, τη Μύκονο και την Αμοργό.

Το 2001, η Ελλάδα συνεχίζει να προσελκύει ξένους σκηνοθέτες, φέρνοντας στις κινηματογραφικές αίθουσες την επιτυχημένη ταινία Captain Corelli’s Mandolin του John Madden, με τους πρωταγωνιστές Nicolas Cage και Penelope Cruz να ζουν τον έρωτα τους με φόντο την Κεφαλονιά. Το 2002 ο τουρισμός στο νησί αυξήθηκε κατά 50%.

Η πιο πρόσφατη παραγωγή της κινηματογραφικής βιομηχανίας του Hollywood στην Ελλάδα, το Mamma Mia, γυρίστηκε το 2008, κυρίως στη Σκόπελο και αποτέλεσε σταθμό σε ό,τι αφορά τα θετικά αποτελέσματα του κινηματογραφικού τουρισμού στην Ελλάδα. Τοπικοί φορείς αναφέρουν ότι οι κρατήσεις από το εξωτερικό αυξήθηκαν κατακόρυφα και πως τα τηλέφωνα των τουριστικών επιχειρήσεων χτυπούσαν για πολλά χρόνια μετά.

Ακόμα, μέσω της ταινίας Before Midnight, που γυρίστηκε στην Πύλο και την Καρδαμύλη και προβλήθηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου του Βερολίνου, ο ελληνικός τουρισμός ενίσχυσε σημαντικά τις διεθνείς κρατήσεις.