Γερμανία: Η χαμένη χρονιά και οι προοπτικές για το 2024

Ακόμα κι αν η οικονομία της Γερμανίας αρχίσει τελικά να επεκτείνεται ξανά το 2024, θα δυσκολευτεί να αποτινάξει τη «ρετσινιά» μετά από τις θλιβερές επιδόσεις της  το περασμένο έτος.

Στο έλεος της ενεργειακής κρίσης με σημαντικά θέματα υποδομών, η πάλαι ποτέ ατμομηχανή της Ευρώπης επλήγη από την ύφεση της παγκόσμιας ζήτησης και έχασε μια κούρσα για την κυριαρχία στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων. Η χώρα πιθανώς βυθίστηκε σε ύφεση το 2023 και έκλεισε τη χρονιά με μια δικαστική απόφαση σοκ που υπονόμευσε ολόκληρη τη στρατηγική του Βερολίνου για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού .

Με τα βιομηχανικά στοιχεία την επόμενη εβδομάδα να είναι πιθανό να δείξουν μικρή βελτίωση από το χαμηλό τριετίας, την κυβέρνηση να έχει κουραστεί για την αύξηση των επενδύσεων και την απειλή απεργιών των τρένων να διαφαίνεται, λίγοι οικονομολόγοι αναμένουν μεγάλη ανάκαμψη.  Και το έθνος αναζητεί αυτή τη στιγμή, τον σπινθήρα που θα επανεκκινήσει την οικονομία του.

Οι 10 προκλήσεις του 2024 για τη γερμανική οικονομία

«Είμαστε αρκετά απαισιόδοξοι για τη γερμανική ανάπτυξη φέτος», δήλωσε στο Bloomberg, ο Stefan Schneider, επικεφαλής οικονομολόγος για τη Γερμανία στην Deutsche Bank Research. «Ένας συνδυασμός κυκλικών και διαρθρωτικών πιέσεων συνθλίβει επί του παρόντος την ελπίδα ότι η χώρα μπορεί να ξεμπλέξει τον κόμπο της και να επιστρέψει στους προηγούμενους ρυθμούς ανάπτυξης στο άμεσο μέλλον».

Με το βλέμμα στα στοιχεία

Αν και οι αναλυτές εκτιμούν ότι η βουτιά στον μεταποιητικό κλάδο έχει πιάσει πάτο, τα στοιχεία που αναμένονται τις επόμενες ημέρες εκτιμάται ότι θα αναδείξουν το μέγεθος της πτώσης.

Οι εργοστασιακές παραγγελίες τον Οκτώβριο ήταν κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2020 και οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι τα στοιχεία τη Δευτέρα θα αποκαλύψουν αύξηση 1% τον Νοέμβριο, άνοδος που δεν μπορεί να ανατρέψει σύντομα της εικόνα. Την ίδια ημέρα θα ανακοινωθούν και τα στοιχεία για τις εξαγωγές.

Την Τρίτη, τα στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή – που επίσης μαραζώνουν σε εξίσου χαμηλό επίπεδο – θα δείξουν εάν και αυτή άρχισε τελικά να ανακάμπτει μετά από πέντε διαδοχικούς μήνες πτώσης.

Η συνολική εντύπωση μπορεί να υποδηλώνει ένα δεύτερο τρίμηνο συρρίκνωσης, που συμβατικά περιγράφεται ως ύφεση. Μια πληρέστερη ένδειξη θα είναι διαθέσιμη στις 15 Ιανουαρίου, όταν οι Γερμανοί αξιωματούχοι αποκαλύψουν την πρώτη εθνική εκτίμηση της Ομάδας των Επτά για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ολόκληρου του έτους 2023.

Οι μόνες φορές τις τελευταίες δύο δεκαετίες που η Γερμανία τα πήγε χειρότερα ήταν το 2009 και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του πανδημικού σοκ του 2020.

Τα προβλήματα

Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, η χώρα μπήκε κουτσαίνοντας στο 2023 απλώς αποφεύγοντας μια ευρέως προβλεπόμενη ύφεση, αλλά πλαισιώνεται από μια κρίση σχετικά με τον εφοδιασμό της με φυσικό αέριο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία δεν έχει ακόμη επιλυθεί με βιώσιμο τρόπο.

Ενώ η απάντηση του συνασπισμού του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς ήταν να διπλασιάσει τη μετάβαση στη φιλική προς το κλίμα ενέργεια, η μέθοδος του για να το κάνει αυτό – οχήματα ειδικής χρηματοδότησης εκτός ισολογισμού – μόλις καταρρίφθηκε ουσιαστικά από το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας.

Οι υπουργοί έκτοτε συνέταξαν εκ νέου τους προϋπολογισμούς τόσο για το 2023 όσο και για το 2024, αλλά το μεγαλύτερο ερώτημα για το πώς να ανανεωθεί η οικονομία για να αντισταθμίσει τα χρόνια υποεπένδυσης παραμένει άλυτο καθώς η κυβέρνηση αγωνίζεται με ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο όριο δανεισμού που απαιτεί σχεδόν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

«Η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη χώρα και οι μεγάλες επενδύσεις που πρέπει να γίνουν για να μπορέσουν να δημιουργηθούν έσοδα κάποια στιγμή, ενισχύουν επίσης την αβεβαιότητα», δήλωσε ο Gabriele Widmann, οικονομολόγος της Dekabank. «Αυτό είναι κάτι που θα είναι βάρος φέτος και τα επόμενα χρόνια».

Πολιτικές προκλήσεις

Η πολιτική πρόκληση του Σολτς επιδεινώνεται από το ενδεχόμενο περισσότερων και μακροχρόνιων απεργιών των τρένων, τους αγρότες οργισμένους με την κατάργηση των επιδοτήσεων και την άνοδο της ακροδεξιάς στη Γερμανία, η οποία είναι πιθανό να σημειώσει κέρδη στις περιφερειακές εκλογές αργότερα αυτό το έτος στα προπύργια της στα ανατολικά της χώρας.

Τα οικονομικά δεινά της Γερμανίας δεν σχετίζονται μόνο με την ενέργεια, καθώς οι ελλείψεις προσωπικού ασκούν πίεση στο επιχειρηματικό της μοντέλο που βασίζεται στη μεταποίηση. Και σε μια εποχή που η κινεζική BYD Co. έχει ξεπεράσει ακόμη και την Tesla ως ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, το λόμπι αυτοκινήτων VDA της χώρας δήλωσε την Πέμπτη ότι η παραγωγή επιβατικών αυτοκινήτων πέρυσι ήταν ακόμα 12% κάτω από το επίπεδο του 2019.

Δεδομένου αυτού του σκηνικού, η Bundesbank αναμένει συνολική ανάπτυξη μόλις 0,4% φέτος. Αυτό θα ήταν μια βελτίωση σε σχέση με το 2023, αλλά εξακολουθεί να είναι ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα αυτόν τον αιώνα, παράλληλα με τον πληθωρισμό που οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι θα παραμείνει για περισσότερο από ό,τι σε άλλες μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης.