Η πιθανότητα ύφεσης αυξάνεται καθώς ενισχύεται ο πληθωρισμός

Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα της Wall Street Journal αύξησαν δραματικά τις εκτιμήσεις για πιθανότητα ύφεσης, προβλέποντας τώρα πιθανότητα 44% τους επόμενους 12 μήνες, ποσοστό που συνήθως παρατηρείται μόνο στο χείλος ή κατά τη διάρκεια πραγματικής ύφεσης.

Η πιθανότητα ύφεσης αυξήθηκε ραγδαία φέτος, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις παρέμειναν ισχυρές και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ προχώρησε σε ολοένα και πιο επιθετικές ενέργειες για να τις τιθασεύσει. Οι οικονομολόγοι κατά μέσο όρο θεωρούσαν τον Απρίλιο ότι υπήρχε πιθανότητα  28% η οικονομία να βρεθεί σε ύφεση κάποια στιγμή τους επόμενους 12 μήνες. Τον Ιανουάριο το ποσοστό αυτό ήταν 18%

Από τότε που η WSJ άρχισε να θέτει το ερώτημα αυτό στα μέσα του 2005, η πιθανότητα να υπάρξει πραγματική ύφεση όταν η πιθανότητες φτάνουν το 44% σπάνια διαψεύστηκε. Τον Δεκέμβριο του 2007, τον μήνα που ξεκίνησε η ύφεση για το διάστημα από το 2007 έως το 2009, οι οικονομολόγοι έδιναν πιθανότητα 38%. Τον Φεβρουάριο του 2020, όταν ξεκίνησε η τελευταία ύφεση, έδιναν πιθανότητα 26%.

Όσοι κάνουν προβλέψεις έχουν αυξήσει την πιθανότητα ύφεσης λόγω συγκεκριμένων παραγόντων: υψηλότερο κόστος δανεισμού, εκρηκτικός ρυθμός πληθωρισμού, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και σοκ στις τιμές των εμπορευμάτων που προήλθαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κυρίως, ωστόσο, βλέπουν μειωμένες πιθανότητες ότι μια πιο απότομη πορεία αυξήσεων των επιτοκίων από τη Fed μπορεί να μετριάσει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει υψηλότερη ανεργία και οικονομική ύφεση.

«Η Fed πατάει φρένο. Είναι δύσκολο να αποφευχθεί η ύφεση (…) σε αυτήν την κατάσταση», δήλωσε ο Michael Moran, επικεφαλής οικονομολόγος της Daiwa Capital Markets America Inc.

Τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας έδειξαν σημαντική αύξηση στις προβλέψεις των οικονομολόγων για τον πληθωρισμό, τον οποίο βλέπουν στο 7% στα τέλη του έτους, από 5,5% που προέβλεπαν στην έρευνα του Απριλίου. Η έρευνα με συμμετοχή από 53 οικονομολόγους διεξήχθη από τις 16 έως τις 17 Ιουνίου, αφού η Fed ψήφισε να αυξήσει απότομα το βασικό επιτόκιο αναφοράς κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες σε ένα εύρος μεταξύ 1,5% και 1,75%.

Οι οικονομολόγοι βλέπουν το βασικό αυτό επιτόκιο σε περίπου 3,3% στο τέλος του τρέχοντος έτους, από 2% που προέβλεπε έρευνα πριν από δύο μήνες. Αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον τρεις ακόμη αυξήσεις της τάξης του 0,5% το 2022. Η Fed έχει σηματοδοτήσει ότι θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια φέτος με τον πιο γρήγορο ρυθμό των τελευταίων δεκαετιών για την καταπολέμηση του πληθωρισμού που βρίσκεται σε υψηλό 40 ετών.

«Πιστεύουμε τώρα ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδεύει προς μια ήπια ύφεση τους επόμενους μήνες», δήλωσε ο Γκρεγκ Ντέικο, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας συμβούλων EY-Parthenon. «Ενώ οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να ξοδεύουν ελεύθερα για αναψυχή, ταξίδια και φιλοξενία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ένα επίμονα αυξημένο σκηνικό πληθωρισμού, η άνοδος των επιτοκίων και η πτώση των τιμών των μετοχών θα διαβρώσουν τη δύναμη των δαπανών, θα περιορίσουν δραστικά τη δραστηριότητα στην αγορά κατοικίας και θα περιορίσουν τις επιχειρηματικές επενδύσεις και προσλήψεις», ανέφερε.

Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ανεργία θα αυξηθεί καθώς η Fed αυξάνει τα επιτόκια, αν και τη βλέπουν να παραμένει σε σχετικά χαμηλά ιστορικά επίπεδα. Κατά μέσο όρο, προβλέπουν ότι η ανεργία θα αυξηθεί από 3,6% τον Μάιο σε 3,7% κατά μέσο όρο στο τέλος του 2022 και σε 4,2% στο τέλος του 2023.

Φωτεινό σημείο είναι ότι οι οικονομολόγοι εξακολουθούν να αναμένουν ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος, αν και μείωσαν στο μισό την πρόβλεψή τους για την ανάπτυξη αυτή στην πιο πρόσφατη έρευνα. Κατά μέσο όρο, βλέπουν το προσαρμοσμένο ως προς τον πληθωρισμό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν να αυξάνεται κατά 1,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, από 2,6% που ανέμεναν στην έρευνα του Απριλίου. Πέρυσι η οικονομία αναπτύχθηκε 5,5%, με τον ταχύτερο ρυθμό από το 1984, μετά από πτώση 2,3% το 2020 όταν ξεκίνησε η πανδημία.

Πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ αρχίζει να επιβραδύνεται υπό το συνδυασμένο βάρος του αυξανόμενου πληθωρισμού και των αυξανόμενων επιτοκίων —συμπεριλαμβανομένων των υψηλότερων επιτοκίων στεγαστικών δανείων που έχουν καταγραφεί από το 2008.

Οι οικονομολόγοι μείωσαν τις τελευταίες ημέρες τις προβλέψεις τους για αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας το δεύτερο τρίμηνο. Συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο που παρακολουθείται προσεκτικά – ο δείκτης GDPNow της Federal Reserve Bank of Atlanta – δείχνει ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν βρίσκεται σε καλό δρόμο να παραμείνει αμετάβλητο σε ετήσια βάση κατά τους τρεις μήνες που ολοκληρώνονται στις 30 Ιουνίου. Η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,5% το πρώτο τρίμηνο.