Metaverse: Το στοίχημα που παραλίγο να χάσει ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ

Η προηγούμενη χρονιά ήταν ομολογουμένως δύσκολη για τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ, αφεντικό της Meta Platforms, μητρικής εταιρείας μεταξύ άλλων του Facebook, της μεγαλύτερης πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο.

Αιτία, τα… φαραωνικά του σχέδια για την ανάπτυξη του metaverse, ενός ψηφιακού κόσμου ουσιαστικά, εις βάρος των κύριων δραστηριοτήτων της εταιρείας. Την ημέρα που η Meta δημοσίευσε αδύναμα κέρδη τρίτου τριμήνου πέρυσι, η τιμή της μετοχής της έπεσε περισσότερο από το ένα πέμπτο. Πολλοί, αναφέρει ο Economist, θεωρούσαν ότι ο Ζάκερμπεργκ «έχει τελειώσει».

Ευρωπαϊκό τελεσίγραφο στον Μαρκ Ζάκερμπεργκ

Στο χρόνο που μεσολάβησε από τότε η κατάσταση φαίνεται ότι αποκαταστάθηκε. Η βασική δραστηριότητα της Meta, δηλαδή οι πλατφόρμες Facebook, Instagram και WhatsApp σε συνδυασμό με τις διαφημιστικές δραστηριότητες της εταιρείας, έχει επανέλθει σε άκρα υγεία.

Στις 25 Οκτωβρίου η εταιρεία ανακοίνωσε έσοδα ύψους 34,1 δισ. δολαρίων το τρίτο τρίμηνο, αυξημένα κατά 23% σε ετήσια βάση. Αυτή ήταν η πιο απότομη άνοδος από την ψηφιακή έκρηξη της πανδημίας του Covid. Τα καθαρά κέρδη υπερδιπλασιάστηκαν σε 11,6 δισ. δολάρια. Η τιμή της μετοχής της Meta έχει αυξηθεί κατά 250% από το περσινό ναδίρ.

Επιχειρηματική νοημοσύνη και αλλαγή πλεύσης

Παρόλα αυτά, αναφέρει ο Economist, στα μέσα ενημέρωσης των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Ζάκερμπεργκ λαμβάνει ελάχιστα εύσημα για την επιχειρηματική του νοημοσύνη. Επικεντρώνεται περισσότερο σε άλλα πράγματα: το πρόσφατο πάθος του για τις πολεμικές τέχνες– τον αγώνα σε κλουβί με τον Ίλον Μασκ που δεν έγινε ποτέ- ή τις δημόσιες παρενοχλήσεις, όπως οι αγωγές που κατέθεσαν δεκάδες αμερικανικές πολιτείες στις 24 Οκτωβρίου, ισχυριζόμενες ότι η Meta επεδίωξε σκόπιμα να εθίσει τους χρήστες στο Facebook και το Instagram.

Και όμως, μέσα σε λίγους μήνες στα τέλη του περασμένου έτους, πήρε δύο επιχειρηματικές αποφάσεις που ήταν αξιοσημείωτες για την ταπεινότητα και την ευελιξία τους – πόσο μάλλον, δεδομένου ότι ελέγχει το 58% των συνολικών δικαιωμάτων ψήφου της εταιρείας και μετά βίας χρειάζεται να εργαστεί, πόσο μάλλον να ακούσει τους μετόχους.

Ανταποκρινόμενος στην πίεση των επενδυτών, ο Ζάκερμπεργκ πραγματοποίησε μία από τις ταχύτερες στροφές στην ιστορία της τεχνολογίας. Μέσα σε ένα δεκαπενθήμερο από την πτώση του τρίτου τριμήνου, μείωσε τα σχέδια δαπανών της Meta, μείωσε το κόστος και απέλυσε προσωπικό. Και ως απάντηση στο ChatGPT της OpenAI και στον ενθουσιασμό που προκλήθηκε γύρω από τη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη (gen AI για συντομία), ξεκίνησε μια εσωτερική επανάσταση με στόχο τη χρήση της τεχνολογίας για την τόνωση της βασικής δραστηριότητας της Meta. Αυτοί οι ελιγμοί αποκαλύπτουν πολλά για το στυλ ηγεσίας του. Μπορεί ακόμη και να καταλήξουν να δικαιώσουν την πίστη του στο metaverse, σημειώνει ο Economist.

Όταν ο Ζάκερμπεργκ συνειδητοποίησε ότι είχε εξοργίσει τους επενδυτές, όπως λένε οι γύρω του, δεν πανικοβλήθηκε. Έγινε μεθοδικός. Όπως εξηγεί ο Νικ Κλεγκ, στενός σύμβουλός του, στο αφεντικό του δεν αρέσει οι άνθρωποι γύρω του να «φωνάζουν και να ουρλιάζουν». Προτιμά, όπως ένας μηχανικός, να αναλύει ένα πρόβλημα στα συστατικά του μέρη και να αποφασίζει για μια πορεία δράσης. Στην προκειμένη περίπτωση, κατάλαβε ότι η μακροπρόθεσμη εστίασή του ερχόταν σε αντίθεση με τους βραχυπρόθεσμους ορίζοντες των επενδυτών. Έτσι αποφάσισε να «ράψει τα ρούχα του αναλόγως». Διατήρησε όμως πολλά από τα μακροπρόθεσμα επενδυτικά του σχέδια ανέπαφα, τονίζοντας ότι αφορούσαν κυρίως την τεχνητή νοημοσύνη και όχι το metaverse. Αυτή η έμφαση φάνηκε έξυπνη εβδομάδες αργότερα, όταν η ChatGPT εμφανίστηκε στο προσκήνιο.

Η Meta είχε ξοδέψει χρόνια για να δημιουργήσει την υποδομή τεχνητής νοημοσύνης της. Αντί να δημιουργεί chatbots, έψαχνε τρόπους να χρησιμοποιήσει την ΤΝ για να βελτιώσει τη δέσμευση και να καταστήσει πιο αποτελεσματική τη διαφημιστική της επιχείρηση, καθώς και να εργαστεί σε μάσκες μικτής πραγματικότητας για το metaverse. Τα ανώτερα στελέχη της σύντομα συνειδητοποίησαν ότι είχαν όλα τα συστατικά – αρκετά κέντρα δεδομένων, μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPU) – για να αξιοποιήσουν στο έπακρο την ΤΝ. Μέχρι τον Φεβρουάριο είχαν καταλήξει σε τι θα επικεντρωθούν. Μέχρι τον Ιούλιο είχαν διαθέσει δωρεάν το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο Llama 2 στους προγραμματιστές. Τον Σεπτέμβριο ανακοίνωσαν τα πρώτα gadgets που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, όπως τα έξυπνα γυαλιά. Ο Ζάκερμπεργκ, από την πλευρά του, ρίχτηκε στην τεχνική λεπτομέρεια. Το ανταγωνιστικό του ένστικτο ξύπνησε, εκτιμά ο Economist. Φαίνεται ότι αναζωογονήθηκε δουλεύοντας πάνω σε μια νέα τεχνολογία και όχι στο ενοχλητικό έργο της μείωσης του κόστους.

Από «κακός» έγινε «ήρωας»

Η δημιουργία του Llama με ανοιχτό κώδικα βοήθησε να μετατραπεί ο Ζάκερμπεργκ από τον κακό της Silicon Valley στον ήρωά της. Η Λι Μαρί Μπράσγουελ της Kleiner Perkins, μιας εταιρείας επιχειρηματικού κεφαλαίου, λέει ότι οι νεοσύστατες επιχειρήσεις «χειροκρότησαν πραγματικά» την κίνηση, η οποία βοήθησε πολλές να αναπτύξουν επιχειρήσεις που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη. Και η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι όχι λιγότερο μετασχηματιστική για την ίδια τη Meta από ό,τι για τη Microsoft και την Alphabet, ιδιοκτήτρια της Google, των οποίων τα πρώιμα στοιχήματα σε ιδιόκτητα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα έχουν προσελκύσει το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής.

Πιο συναρπαστικές στο εγγύς μέλλον είναι οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης για τη διαφήμιση. Από τότε που η Apple περιόρισε τη δυνατότητα της Meta να παρακολουθεί δεδομένα χρηστών σε εφαρμογές τρίτων στα iPhone, η εταιρεία του Ζάκερμπεργκ έπρεπε να αναμορφώσει τη διαφημιστική της επιχείρηση «μέχρι τα μπούνια», λέει στον Economist ο Έρικ Σόιφερτ, ανεξάρτητος αναλυτής. Αυτό το έχει κάνει αρκετά αποτελεσματικά, πιστεύει, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να μοντελοποιήσει τη συμπεριφορά των χρηστών, αντί να παρακολουθεί την ίδια τη συμπεριφορά. Πέρυσι η εταιρεία παρουσίασε την τεχνολογία διαφημίσεων Advantage+, η οποία χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη για την αυτοματοποίηση της δημιουργίας διαφημιστικών καμπανιών. Ο Μπρεντ Θιλ της επενδυτικής τράπεζας Jefferies, λέει ότι οι διαφημιστές έχουν εντυπωσιαστεί. Η J. Crew Factory, μια εταιρεία λιανικής πώλησης ρούχων, δήλωσε στη Meta ότι τα χαρακτηριστικά αύξησαν την απόδοση των διαφημιστικών δαπανών της σχεδόν επταπλάσια.

Η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να προχωρήσει την αυτοματοποίηση περαιτέρω. Αυτόν τον μήνα η Meta εγκαινίασε εργαλεία που επιτρέπουν στους διαφημιζόμενους να κάνουν άμεσα doodle με διαφορετικά φόντα και διατυπώσεις. Αυτά είναι βήματα μωρού μέχρι στιγμής, αλλά ο Άντι Γου του Harvard Business School τα παρομοιάζει με την αρχή ενός χρυσωρυχείου. Λέει ότι με τη δημιουργία διαφημιστικών εκστρατειών εμπλουτισμένων με δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη η Meta θα μπορούσε να επωφεληθεί από την τεχνολογία όσο και η Nvidia, ο κορυφαίος κατασκευαστής GPUs.

Πηγή: Meta Platforms

Ανησυχίες

Οι διαφημιστές από την άλλη έχουν τις ανησυχίες τους. Ένας διαφημιστής στο συνέδριο AdWeek της Νέας Υόρκης, περιέγραψε τις καμπάνιες της Meta που υποστηρίζονται από την τεχνητή νοημοσύνη ως «μαύρα κουτιά», όπου ελέγχει όλα τα δεδομένα. Αυτό της δίνει τεράστια επιρροή στην ταυτότητα μιας μάρκας, η οποία θα μπορούσε να αμαυρωθεί αν η τεχνητή νοημοσύνη ξεφύγει. Άλλοι ανησυχούν για τις ΤΝ που κάνουν απρόσμενα πράγματα για να ενισχύσουν τις δεσμεύσεις στα κοινωνικά δίκτυα της Meta, γεγονός που θα μπορούσε να βλάψει τις μάρκες λόγω συσχέτισης. Οι αντιπαραθέσεις σχετικά με τις ψεύτικες εικόνες της σύγκρουσης στη Γάζα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταδεικνύουν πόσο τεταμένο παραμένει το έδαφος. Η επιμονή του Κλεγκ ότι η Meta είναι προετοιμασμένη γι’ αυτό χάρη στις πολυετείς επενδύσεις στην ασφάλεια και την ακεραιότητα της πλατφόρμας δεν πείθει όλους.

Ορισμένοι επενδυτές, επίσης, παραμένουν επιφυλακτικοί. Ο Μαρκ Μάχανεϊ της Evercore ISI, μιας άλλης επενδυτικής τράπεζας, εκτιμά ότι το 95% αυτών θα προτιμούσε ο Ζάκερμπεργκ να ξοδέψει λιγότερα για το metaverse. Πολλοί είναι επιφυλακτικοί με τις επενδύσεις σε υλικό, όπως οι μάσκες εικονικής πραγματικότητας, οι οποίες τείνουν να αποφέρουν χαμηλότερα περιθώρια κέρδους από ό,τι τα ψηφιακά προϊόντα.

Παρόλα αυτά, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ «δεν υπαναχώρησε καθόλου» από το μακροπρόθεσμο στοίχημά του, λέει ο Κλεγκ. Ορισμένοι λάτρεις της εικονικής πραγματικότητας βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη ως τον σωτήρα του metaverse, βοηθώντας στην ανάπτυξη κρίσιμων τεχνολογιών εντοπισμού χεριών και καθιστώντας φθηνότερη τη δημιουργία τρισδιάστατων κόσμων για τους δημιουργούς. Τα γυαλιά της Meta, ενσωματωμένα με το chatbot της, MetaAI, και κατασκευασμένα από την Ray-Ban, προσφέρουν μια ιδέα για τα πράγματα που έρχονται. Καταγράφουν ό,τι βλέπει ο χρήστης, μπορούν να το μεταδώσουν ζωντανά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να απαντούν σε ερωτήσεις.

Σε ερώτηση για πηγές σχετικά με την κριτική σκέψη στις επιχειρήσεις, η τεχνητή νοημοσύνη απάντησε «The Economist». Έξυπνο, έξυπνο ή τρομακτικό; Αναρωτιέται ο Economist στο δημοσίευμα…